Trần Đông bỗng lên tiếng:
- Triều đình làm như vậy, chẳng qua là để tránh đi mầm mống tai vạ.
Trong lịch sử đa số quân phản loạn đều xuất thân từ đám lưu dân, một khi số lượng lưu dân ngày một tăng lên, thì sẽ không thể khống chế được.
Bạch Thiển Dạ nói:
- Mấy năm trước khu vực lân cận kinh thành cũng có không ít lưu dân,
nhưng bằng sự nỗ lực của nhiều người, số lượng lưu dân đã giảm theo quy
mô lớn, đâu cần nhất thiết phải tuyển bọn họ vào quân doanh, lưu dân là
vì thiên tai nhân họa mà mất đi nhà cửa, nghèo đói khốn khó, nhưng bọn
họ vẫn còn hai bàn tay, bọn họ có thể làm ra của cải, nếu nói rằng một
người trong một ngày có thể may xong một chiếc áo, vậy thì hai người là
hai chiếc, người đông cũng là một cách nâng cao sản xuất, cách làm trước đây của triều đình, chỉ có thể cổ động cho sự lười nhác.
Đám lưu dân đó cả ngày ở trong quân doanh chẳng làm nên trò trống gì,
đợi triều đình ban phát cơm ăn, bọn họ không làm ra chút của cải nào,
ngược lại còn làm tổn hao của cải người khác làm ra, điều này vô cùng
bất lợi với triều đình. Cho nên, vi thần nhận thấy muốn giải quyết hiện
tượng dư thừa binh sĩ này, nhất định phải bỏ đi cách làm trước kia, mà
dùng cách hợp lý đưa lưu dân vào sản xuất, triều đình giúp bọn họ xây
dựng môi trường, để bọn họ tự mình sản xuất của cải, cho dù là khai khẩn đất hoang thì cũng tốt hơn việc không động tay chân làm gì.
Triệu Giai suy tư gật đầu nói:
- Sản xuất có thể tạo ra của cải, càng nhiều người có thể sản xuất càng
nhiều của cải, đây là một lý lẽ rất đơn giản, hợp lý để điều phối lưu
dân, để bọn họ tham gia vào sản xuất, mà không cần phải đưa lưu dân vào
quân doanh, bắt đầu từ hôm nay, chúng ta sẽ làm như vậy, quân doanh
không phải là nơi tị nạn, triều đình có thể cưu mang bọn họ lúc nhất
thời, chứ không phải là cả đời, đã rõ chưa?
- Chúng thần đã rõ
- Rất tốt, các ngươi phải ghi nhớ chuyện này trong lòng, trẫm hi vọng
ngay đêm nay có thể trông thấy tấu chương có liên quan đến phương diện
này, trẫm để các ngươi đứng tại đây là để các ngươi chứng minh quyết
định này của trẫm là không hề sai lầm.
Y không phải Tống Huy Tông, y rất bức thiết muốn phục hưng Đại Tống, y
hiểu rõ đời người ngắn ngủi, mà những vấn đề y cần đối mặt quá nhiều, y
không muốn lãng phí một giờ một khắc nào, cho nên, làm vi thần ở dưới
trướng y cũng không phải là chuyện thoải mái.
Triệu Giai lại hào hứng nói với Bạch Thiển Dạ:
- Kinh Tế Sứ, vậy việc loại trừ quan lại vô dụng, thì nên giải thích ra sao?
Toàn bộ sự tự tin của Bạch Thiển Dạ đã được bộc phát, đĩnh đạc nói:
- Vi thần thấy rằng, căn nguyên của việc quan lại vô dụng, vẫn là do
trên phương diện khoa cử triều đình còn thiếu cân nhắc, khoa cử này
chẳng khác gì tửu lâu tuyển người, nếu một tửu lâu tuyển đủ 10 người là
được, nhưng lại chiêu mộ lấy 100 người, vậy thì tửu lâu này chắc chắn sẽ vì thế mà thua lỗ, mà 90 người thừa ra cũng chẳng thể tạo ra của cải
gì, điều này bất lợi cho cả mình cả người, hàng năm khoa cử của triều
đình thu nạp tới mấy trăm người, nhưng mấy trăm người này dùng vào đâu
đây? Triều đình lúc tiến hành chưa cân nhắc kĩ càng, tới lúc sự đã rồi
mới quyết định, khiến đầu đuôi lẫn lộn.
Khoa cử tuyển chọn quan viên thì nên căn cứ theo nhu cầu của triều đình
mà tuyển chọn, nếu như triều đình chỉ cần mười người, vậy thì người thứ
mười một chính là nhân tài bị lãng phí. Nếu không cần thiết thì không
cần mở khoa cử này, tửu lâu tuyển thêm 1 người, thì là tổn thất cho ông
chủ, bởi tiền lương là do ông chủ phát, mà bổng lộc của quan viên đến từ phía dân chúng, tuyển thêm 1 vị quan, chính là thêm tổn thất cho dân
chúng, vậy nên phải thật thận trọng trong việc chiêu nạp nhân tài.
Ngay lúc này, Lý Kỳ cũng không bằng được Bạch Thiển Dạ, bởi vì Lý Kỳ chẳng có chút hiểu biết gì với chuyện khoa cử.
Tần Cối cười nói:
- Kinh Tế Sử nói rất hay, Tần Cối bái phục.
Đám Trịnh Dật cũng đều đứng ra biểu thị sự tán dương với quan điểm của Bạch Thiển Dạ.
Triệu Giai cũng lộ ra nụ cười vui mừng, nói:
- Nói rất hay, nói rất hay, chế độ khoa cử của bản triều đúng thực có
tồn tại nhiều khiếm khuyết, cần sửa đổi hoàn thiện, vậy thì việc khoa cử này nên giải quyết ra sao?
Bạch Thiển Dạ đáp:
- Việc tuyển cử đơn giản mà nói, chính là để dân chúng chọn ra ứng cứ
viên được lòng họ, lại bổ nhiệm người đó làm quan phụ mẫu của chính
mình, vi thần cho rằng điều này bổ sung cho khiếm khuyết của khoa cử rất tốt, khoa cử mở ra để giúp triều đình chọn lấy những nhân tài xuất
chúng nhất, nhưng muốn trúng tuyển, chỉ có cách liều mạng đọc sách, nói
cách khác tư tưởng của các thí sinh đều bắt nguồn từ trong sách vở.
Có câu con người ai ai cũng có tài, vật gì cũng có tác dụng riêng của
nó, những thí sinh này một khi vào triều làm quan, bọn họ sẽ gặp phải
khó khăn gì chẳng ai biết, ai có thể
xử lý tốt khó khăn như thế nào cũng chẳng ai hay, kể cả chính người đó, triều đình chỉ có thể mù quáng mà
sắp xếp cho bọn họ, căn cứ theo thành tích của từng người mà điều phối,
nhưng nếu ngày từ đầu đã dùng người không hợp lý, vậy thì sẽ gây ra tổn
thất không nhỏ với triều đình, dân chúng, mà điều này cũng cần thời gian dài, quả thật rất tốn công vô ích.
Mà chế độ tuyển cử có thể tránh đi một số khiếm khuyết rất tốt, bởi vì
trong quá trình tuyển chọn, bọn họ nhất định phải thuyết phục dân chúng
tin tưởng họ, ủng hộ họ, vậy thì bọn họ phải cho dân chúng đủ những lời
hứa, đưa ra những biện pháp giúp người nghèo trở nên giàu có, trong cả
quá trình, bọn họ sẽ suy nghĩ hướng vào chức quan này, tư tưởng của bọn
họ lấy cơ sở dựa trên sách vở, nguồn gốc trên thực tiễn, dân chúng cũng
có thể chọn ra vị quan viên thích hợp với mình nhất,có như vậy, sau khi
được bổ nhiệm bọn họ sẽ lập tức thực hiện lời hứa của mình, báo đáp cho
dân chúng và triều đình.
Mà các thí sinh khoa cử trước đây đều dồn hết nỗ lực vào kỳ thi, bọn họ
không thể làm được tất cả những điều trên. Không chỉ có vậy, trong chế
độ tuyển cử sẽ tạo thành sự tin tưởng lẫn nhau giữa quan và dân, mà chế
độ thi cử không thể có được sự tín nhiệm này. Điều quan trọng nhất là,
dân chúng không thể chọn người thừa thãi hoặc không có năng lực để thay
mặt cho mình, mấu chốt của việc quan lại vô dụng không phải vì nhiều
quan, mà nằm ở chỗ không có việc gì để làm. Nếu triều đình thực sự cần
thì mười vạn quan viên cũng chẳng là nhiều, nếu triều đình không cần,
đến một người cũng là thừa thãi.
Tần Cối đứng ra nói:
- Khởi bẩm hoàng thượng, thật ra chuyện chế độ tuyển cử này bắt nguồn từ Xu Mật Sứ, ngày đó khi quét sạch quan trường Giang Nam, khiến quan
trường Giang Nam xuất hiện nhiều chỗ trống, mà triều đình thì không có
cách nào để lập tức điều phối quan viên đến đó, trong thời điểm gấp rút
ấy mới dùng đến chế độ tuyển cử tạm thời này để bổ nhiệm quan viên, mặc
dù thành quả vượt ra ngoài dự liệu, nhưng nếu muốn dùng chế độ tuyển cử
này để tuyển người thường xuyên cho triều đình, vi thần nghĩ rằng nên
bàn bạc kĩ lưỡng hơn.
Triệu Giai đột ngột hỏi Lý Kỳ:
- Xu Mật Sứ, ngươi cảm thấy ý kiến của Kinh Tế Sử thế nào?
Lý Kỳ ngây người đáp:
- Hả? À, rất tốt, rất tốt.
Triệu Giai đợi trong giây lát rồi nói:
- Là thế sao?
- Ách…nếu không thì hoàng thượng bảo thân phải nói gì?
Lý Kỳ kinh ngạc nói.
Triệu Giai thấy biểu hiện của Lý Kỳ chẳng khác nào đang lạc vào cõi thần tiên, cơn giận trào lên, tên đốn mạt này, ta gọi ngươi lên triều để làm gì, rồi vẫn đấu khẩu với hắn, lại hỏi :
- Chế độ tuyển cử này là do ngươi sáng tạo ra ư?
Lý Kỳ khiêm tốn đáp:
- Thần kém cỏi, kém cỏi mà thôi
Triệu Giai nghiến răng nói:
- Trẫm rất tò mò làm sao ngươi có thể nghĩ ra được.
Lý Kỳ điềm tĩnh đáp:
- Hóa ra hoàng thượng hỏi cái này à, thật ra đơn giản lắm, do lúc đó dân chúng Giang Nam đều vô cùng căm hận quan viên, cũng mất đi sự tín nhiệm với triều đình, ta phải nghĩ biện pháp trấn an bọn họ, nguyên nhân dân
chúng căm ghét tham quan, chính là vì lợi nhuận của mình đã bị bọn tham
quan đó chiếm đoạt, vậy nên ta đã nghĩ tới, quan chọn quan, quan đương
nhiên phục vụ cho quan, dân chúng chọn quan, quan đương nhiên sẽ phục vụ cho dân chúng, cân bằng lợi nhuận cho dân, còn nữa,vị quan này là do
các người chọn lấy, nếu như làm không tốt, các ngươi cũng đừng có mắng
chửi triều đình, tốt, mọi người cùng tốt, không tốt, cũng không ảnh
hưởng đến danh dự của triều đình, vi thần chính là đã căn cứ vào suy
nghĩ này mà nghĩ tới chế độ tuyển cử đó, còn có thích hợp hay không, thì vi thần không nghĩ nhiều như vậy.