TÍCH 4: Thuồng Luồng
(Trích từ nhiều nguồn)
“Trong văn hóa dân gian Việt Nam, có rất nhiều sinh vật/quái vật nổi tiếng nhưng trong đó, không mấy loài có thể so bì với thuồng luồng về độ xa xưa cũng như danh tiếng về sức mạnh.
Theo đó, người xưa mô tả thuồng luồng là loài vật khổng lồ, có sừng như rồng, có thân hình giống rắn nhưng to hơn cả ngàn lần. Chúng sinh sống tại các vùng nước lớn, thường rình rập rồi bất ngờ nhào lên kéo người xuống nước. Từ đó, thuồng luồng trở thành nỗi ám ảnh không chỉ đối với những người đi biển mà còn khiến nhiều người dân run lên sợ hãi mỗi khi nghe chuyện kể về chúng. Nhưng bên cạnh đó, cũng có truyền thuyết cho rằng loài quái vật này đã có linh tính, chúng sẽ chỉ làm hại kẻ ác, còn đối với những người lương thiện, thuồng luồng sẽ dẫn đường chỉ lối đến những nơi có vàng bạc châu báu.
Thuồng luồng là loài sinh vật mang tính thần thoại nhưng chúng cũng không ít lần xuất hiện trong các tài liệu lịch sử. Lần đầu tiên có thể kể đến có lẽ là vào thời đại của vua Hùng, tức là hàng ngàn năm trước.
Theo Đại Việt Sử ký toàn thư, phần Ngoại kỷ – Hồng Bàng, An Dương Vương, có đoạn:
“…Vua các đời đều gọi là Hùng Vương. Bấy giờ dân ở rừng núi thấy ở sông ngòi khe suối đều có tôm cá, nên rủ nhau đi bắt cá để ăn, thường bị thuồng luồng làm hại, đến thưa với vua.
Vua nói: “Người man ở núi khác với các loài thủy tộc; các thủy tộc ấy ưa cùng loài mà ghét khác loài, cho nên mới bị chúng làm hại. Rồi vua bảo mọi người lấy mực vẽ hình thủy quái ở mình. Từ đấy thuồng luồng trông thấy không cắn hại nữa. Tục vẽ mình của người Bách Việt có lẽ bắt đầu từ đấy”.
Như vậy có thể thấy, dường như tập tục xăm mình của người Việt thời xưa xuất phát từ nỗi sợ hãi đối với thuồng luồng mà ra. Những hình xăm này chính là vũ khí để họ vượt qua, chiến thắng được nỗi ám ảnh các thế lực vô hình.
Cũng trong Đại Việt Sử ký toàn thư, bản kỷ 6, nhà Trần (1294-1329), có ghi:
“Thượng hoàng có lần ngự cung Trùng Quang, vua đến chầu, quốc công Quốc Tuấn đi theo. Thượng hoàng nói:
“Nhà ta vốn là người hạ lưu (thủy tổ người Hiền Khánh), đời đời chuộng dũng cảm, thường xăm hình rồng vào đùi. Nếp nhà theo nghề võ, nên xăm rồng vào đùi để tỏ là không quên gốc”.
…
…Quốc phụ có xăm hình rồng ở đùi, mà về sau nối ngôi không xăm ở đùi nữa là bắt đầu từ Anh Tông.
Lại hồi quốc sơ, quân sĩ đều xăm hình rồng ở bụng, ở lưng và hai bắp đùi, gọi là “thái long” (rồng hoa).Vì khách buôn người Tống thấy dân Việt ta xăm hình rồng, lỡ gặp gió bão thuyền đắm, thuồng luồng không dám phạm tới, cho nên gọi là “thái long”.
Từ đó, có thể thấy, việc xăm hình để “khắc chế” thuồng luồng nói riêng hay những tai ác từ sông nước nói chung được kế thừa và công nhận trong hơn 1000 năm, mãi đến thời vua Trần Anh Tông (1293-1314) mới chấm dứt.
Ở một góc nhìn khác, chúng ta có thể thấy rằng, tục xăm mình trên tồn tại là do nỗi sợ sông nước mang tính vô thức, mà cụ thể ở đây là thuồng luồng của người Việt xưa. Và tục lệ đó cũng chấm dứt khi mà ở triều Trần, sức mạnh thủy quân của chúng ta đạt đến đỉnh cao.
Ngoài ra, không chỉ xuất hiện nhiều trong các tài liệu cổ, thuồng luồng còn được nhắc đến trong vô số các thần thoại, các câu chuyện dân gian.
Trích từ nhiều nguồn, theo nhiều thần phả, có Nguyễn Thị Hạo, quê ở Đan Phượng, mới chớm tuổi trăng tròn đã mang sắc đẹp chim sa cá lặn. Nàng may mắn lọt vào mắt xanh của vua Lý Thánh Tông, tuy nhiên sau