Cậu gắn Hàn Phong lên vai, bế theo ma quân giấu sau lớp áo khoác tàng hình rời khỏi Bạc Lăng. Cả hai vừa đi vừa nghỉ, hơn mười ngày sau thì đến một thung lũng được bao quanh bởi ba ngọn núi lớn. Ở đây có một cộng đồng nhỏ sống dựa vào thiên nhiên, và hoàn toàn tách biệt với thế giới bên ngoài. Phong cách sống của họ đơn giản đến không ngờ. Đàn ông, đàn bà, già, trẻ, trai, gái đều mặc một kiểu áo thụng màu trắng dài đến chân. Ngay cả kiểu tóc cũng là nhà nhà đồng lòng, người người làm theo, con gái tết tóc, con trai cạo đầu trọc lóc.
Vừa đi đến nơi, cậu bỗng thấy mình giống một con vật nuôi nhốt trong sở thú. Bị người dân nơi đây sỗ sàng quan sát từ đầu đến chân, từ trong ra ngoài, từ trước ra sau. Mà cũng không thể trách họ được, vì nếu chiếu theo chuẩn mực cộng đồng ở nơi này, thì Vĩnh An đúng là sinh vật lạ lùng. Nhất là cái tay cứ cong cong, nhìn thế nào cũng thấy kỳ quái.
Lữ khách cố tình ngó lơ người dân bản địa, sải bước trên đoạn dốc quanh co uốn lượn. Hai bên đường thông mọc trập trùng, mỗi lần có anh gió ghé thăm là đua nhau rì rào ca hát, thi thoảng họa mi cũng nhảy vào cuộc vui, tấu lên bản hòa ca âm vang núi rừng. Cậu đắm mình vào bầu không khí bình yên và tĩnh lặng, đầu óc thư giãn đôi chút. Đôi chân tiếp tục men theo phố núi leo đến đỉnh dốc, dự định đi tìm chỗ nào đó dựng nhà ở tạm thì...
- Này, chờ đã!
Vĩnh An quay lại, đứng đối diện với người đàn ông trung niên da dẻ nâu bóng, cơ bắp cuồn cuộn. Ông ta cầm trên tay cây gậy gỗ để làm màu cho ra vẻ già cả, chứ tướng này còn đánh nhau rất tốt.
- Bác gọi cháu? - Lữ khách trả lời.
- Không mày thì ai?
Ông ta nhìn cậu như nhìn một thằng đần. Nhất là đôi tay thật sự rất kỳ lạ. Nhìn đến chán chê người đàn ông mới nói tiếp:
- Tao là trưởng thôn ở đây, mày cứ gọi tao là bác Đế. Còn mày là ai? Đến đây làm gì?
- Cháu tên Vĩnh An, mồ côi cha mẹ, muốn tìm một nơi để ở.
Trưởng thôn lại tiếp tục săm soi từ đầu đến chân khách lạ:
- Thôn tao không chứa đồ vô dụng. Cái tướng của mày còn thua đàn bà chỗ tao. Mày biết làm gì?
Cậu nhẩm nhẩm trong đầu: Bay lượn, đánh quái, bày trận… toàn là những thứ vô dụng đối với hoàn cảnh nơi đây. Bản thân tự dưng bị đẩy vào thế khó, bí quá đành phun đại:
- Đọc chữ.
Không ngờ bác Đế vui mừng ra mặt.
- Tốt! Tốt! Mày đi theo tao.
Trưởng thôn vừa đi vừa tranh thủ giới thiệu lịch sử của thung lũng Tam Sơn. Cái tên này là do tổ tiên của họ để lại. Vào cái thời xa xưa, xưa đến nỗi không ai còn nhớ mốc thời gian chính xác. Có một nhóm người chạy trốn mấy tên quái vật và hình thành nên cộng đồng nhỏ cho đến ngày nay.
Vĩnh An vừa nghe vừa gật gù. Mấy tên quái vật trong câu chuyện chắc là tu sĩ. Có thể tổ tiên của họ không chịu nổi cuộc sống bị áp bức nên lựa chọn ra đi.
- Tới rồi! Mày vào đi.
Cậu theo chủ nhà bước chân lên căn nhà sàn rộng rãi khang trang, xây dựng từ gỗ nguyên khối mái lợp lá, trong nhà gọn gàng sạch sẽ. Trưởng thông khệ nệ lôi ra một cái rương gỗ chứa đầy ắp những cuốn sách cũ. Bìa sách ố vàng, ruột sách lủng lỗ chỗ vì bị mối mọt gặm nhấm.
- Mày đọc thử tao nghe. - Bác Đế vừa nghi ngờ vừa mong đợi nhìn cậu.
Hóa ra là đánh giá năng lực. Cậu không cầm lấy cuốn sách mà vẫn đọc vanh vách hết trang đầu.
- Sao mày làm được? - Ánh mắt lại lộ ra vẻ nghi ngờ kèm theo chút tò mò.
Lữ khách cười mỉm, tu sĩ vốn có trí nhớ cực tốt, mấy câu truyện thần thoại dành cho trẻ em đọc qua một lần là nhớ. Huống hồ thần thức còn có thể nhìn xuyên qua lớp giấy. Nhưng không thể nói huỵch toẹt ra hết được, cậu lựa chọn một câu trả lời khôn khéo:
- Truyện này cháu từng đọc qua nhiều lần nên thuộc lòng.
Ông ta yên tâm cười khà khà:
- Tao nói cho mày nghe, ở cái thôn này chỉ còn tao và con Xuân biết đọc chữ. Bọn nó hồi nhỏ cũng được học chữ như tao. Mà chúng nó không đọc không viết nên quên hết rồi. Làm nông rõ là không cần phải biết chữ. Sáu tháng trước con Xuân không may bị cọp tha mất. Tao bù đầu đủ thứ chuyện trên đời, lũ trẻ không có ai dạy. Mày biết chữ thì dạy đi. Bọn tao sẽ cấp nhà cấp gạo cho mày.
- Cháu nhận. - Thực ra Vĩnh An chẳng cần nhà hay lương thực. Thân phận được hợp thức hóa mới chính là điều cần thiết.
Cuộc khảo nghiệm diễn ra nhanh chóng và suôn sẻ. Trưởng thôn hớn hở ra mặt, dắt cậu đến một căn nhà sàn bỏ hoang. So với nhà trưởng thôn thì nó khiêm tốn hơn rất nhiều. Đến nơi, ông ta giới thiệu sơ qua:
- Đây là nhà cũ của con Xuân. Giờ nó chết