Quốc Tử Giám là học phủ cao cấp nhất, đối đãi với học trò vẫn luôn khoan hậu, ngoại trừ mỗi năm phát đồng phục theo mùa, nếu có học trò vội phải về quê thăm thân thích hoặc có tang sự, hỉ sự, cũng nhất định có chút giúp đỡ.
Liên quan đến gia cảnh của Trình Ôn, Khương Nhan từng nghe nói qua. Hắn xuất thân bần hàn, cha mất, muội muội từ nhỏ đã ốm đau không tỉnh, toàn bộ đều dựa vào mẫu thân già dệt vải, giặt giũ mới miễn cường duy trì được kế mưu sinh. May mà bản thân hắn cũng cực kì cần mẫn khắc khổ, rất có hiền danh, được các tư nghiệp coi trọng tài hoa, không cần quà nhập học của hắn liền phá lệ tuyển vào Quốc Tử Giám.
Ngoại ô xa xôi hẻo lánh, bức tường đá hỗn loạn, đổ nát trong hẻm sâu, trong đám cỏ dại có một lối đi nhỏ do người dùng sức giẫm vào mà tạo thành, đi thắng đến tiểu việc cũ kĩ được hàng tre vây quanh, trong viện có ba gian phòng gạch xiêu vẹo, không có mái ngói, chỉ dùng cỏ tranh và lá cói làm mái để che mưa chắn gió. Nhưng sau khi trải qua trận mưa to gió lớn đêm qua, mái nhà Trình gia lúc này đã hỗn loạn, cỏ tranh bay loạn, lộ ra xà ngang trụi lủi của mái nhà, mặc cho nước đọng tí tách.
Nếu không phải nhìn thấy Trình Ôn đang dời thang sửa lại mái nhà, Khương Nhan dường như cho rằng đây là ngôi nhà hoang không người ở rồi.
“Đây chính là Trình gia?” Khương Nhan đứng bên hàng tre bên ngoài nhìn quanh, một con gà vườn mắc mưa đang đứng trên nhành tre ố vàng, nghiêng đầu cùng nàng mắt to trừng mắt nhỏ.
Vừa rồi trên đường đến đây, Khương Nhan vẫn có thể thoải mái cười nói hai câu với Phù Ly, nay nhìn thấy khung cảnh trước mắt, nàng liền không cười nổi rồi. Từ khi rời khỏi huyện Ninh Dương, bước vào phủ Ứng Thiên, nàng đã rất lâu không nhìn thấy ngôi nhà thê lương như thế này.
“Đi vào rồi nói.” Phù Ly cả người khoác áo bào đỏ nâu sang trọng, tinh xảo, quý khí bức người, cùng với sự hoang vu đổ nát xung quanh hoàn toàn không phù hợp, hắn lại không có chút chê bai nào, quen thuộc gõ cánh cửa gỗ loang lổ tróc sơn, hiển nhiên không phải lần đầu đến đây.
Một cơn gió thổi đến, bức họa thần giữ cửa dán trên cánh cửa mục nát phai màu bong ra một góc, rơi xuống thành giấy vụn tả tơi.
Trình Ôn đang tu bổ trên nóc nhà nghe thấy động tĩnh, vội xuống mở cửa, nhìn thấy Phù Ly, gương mặt thanh tú của hắn lộ rõ vẻ kinh ngạc: “Phù đại công tử, sao ngươi lại đến đây?” Lời còn chưa dứt, hắn lại nhìn thấy Khương Nhan đứng sau lưng Phù Ly, càng thêm kinh ngạc, vội chấp tay hành lễ, “Khương cô nương.”
Tay áo Trình Ôn lấm lem, trên tay cũng dính đầy bụi đen và bùn lầy, đến trên mặt cũng cọ đầy vết bẩn, xem ra vô cùng chật vật. Hắn phỏng chừng cũng cảm thấy thất lễ, khẽ dùng cánh tay lại đi vết bẩn trên mặt, ngại ngùng cười cười.
Khương Nhan liền hướng hắn đáp lễ, giải thích, “Bọn ta theo lệnh của Sầm tư nghiệp đến thăm muội muội và mẫu thân ngươi. Vì là nữ quyến, Phù đại công tử không tiện hỏi thăm, nên nhờ ta đến đây.”
Trình Ôn vội mời họ vào trong. Phù Ly nói với Khương Nhan: “Muội muội hắn ở bên trong, nam tử bên ngoài không tiện vào trong, ta ở ngoài viện đợi là được.”
Khương Nhan gật đầu, nhận lấy chiếc túi trong tay hắn, bên trong ngoại trừ dược liệu nhân sâm còn có một túi tiền, đó là chút ngân lượng của Phù gia và Sầm tư nghiệp tiếp tế.
Trình Ôn luống cuống đem ghế trúc ra ngoài, dùng vải bông cẩn thận lau thật sạch, ngẩng đầu nói với Phù Ly: “Đại công tử mời ngồi.” Nói xong, lại quay đầu gọi người trong ô cửa bươm nát, “Nương, có quý khách đến!”
Bên trong truyền đến một trận ho khan, sau đó, một phụ nhân gầy gò, hốc hác với mái tóc hoa râm vịn tường chầm chậm đi ra, giọng nói khàn khan: “Ai thế?” Chủ mẫu Trình gia quả nhiên nhận ra Phù Ly, cảm động đến rơi lệ, “Đại công tử lại đến rồi, thật là ngại quá! Thay ta hỏi thăm Phù đại nhân.”
Sau đó nhìn thấy Khương Nhan, mẹ Trình nheo mắt, thì thầm, “Lão già mắt kém, không nhận ra ai nữa rồi. Nguyên Lượng, tiểu ca dáng vẻ anh tuấn này là công tử nhà ai thế?”
Khương Nhan giành đáp: “Bà bà, cháu họ Khương, gọi là Khương Nhan, là bạn học của Trình công tử.”
Mẹ Trình càng kinh ngạc hơn: “Ôi chao, đến cả giọng nói cũng rất trong trẻo, êm tai, thật giống một cô nương.”
Hôm nay Khương Nhan cả người tạo hình thiếu niên, chẳng trách mẹ Trình tuổi già mắt kém nhìn lầm. Khương Nhan phì cười một tiếng, giòn giọng đáp: “Bà bà, cháu vốn là một cô nương mà.”
“Hả...hả? Cô nương? Cô nương sao lại thành bạn học của Nguyên Lượng nhỉ?” Mẹ Trình ngạc nhiên không thôi, đánh giá Khương Nhan từ trên xuống, “Nữ tử cũng có thể đi học sao?”
“Bà bà, bên ngoài lạnh, chúng ta vào trong hẵng nói.” Khương Nhan tiến lên trước, đỡ mẹ Trình đang không ngừng ho khan vào nhà. Trước khi bước vào cửa, nàng quay đầu nhìn, bắt gặp Phù Ly đứng trong viện trò chuyện với Trình ôn thì cũng không quản hắn nữa.
Lúc vào nhà mới phát hiện, tình huống của Trình gia tệ hơn bên ngoài nhìn thấy nhiều.
Trong nhà có mười mấy chỗ bị mưa dột, trên đất, trên bàn, trên ghế, bên cửa sổ, đâu đâu cũng đặt nồi chén gáo chậu, để chứa nước mưa từ mái nhà nhỏ xuống, phần đất trống cũng trải không ít sách bị thấm ướt, phần lớn trong đó đều là sách chép tay, đồ vật chi chít trải đầy căn phòng trống. Trong phòng vô cùng tối, còn có mùi ẩm mốc khó ngửi, dường như không có chỗ để đứng.
Mẹ Trình rất áy náy, vừa lẩm bẩm nhà nghèo, chiêu đãi không chu đáo, vừa khó khăn đi đến bên bếp nhóm lửa pha trà. Củi bị ướt, đốt lên cuồn cuộn khói, mẹ Trình ho khan không thôi, cơ hồ muốn ho cả phổi ra ngoài, Khương Nhan không nhịn được đến giúp một tay, mẹ Trình lập tức nói: “Không được không được, tiểu cô nương thân thể kim quý, nếu làm việc nặng nhọc, bẩn tay, chính là lỗi của ta.”
Dứt lời, lại là một trận ho đến tê tâm liệt phế.
Khương Nhan nghiêng người đánh giá trang sách trên cửa sổ, nhận ra là nét chữ của Trình Ôn, thuận miệng hỏi: “Những quyển sách này, đều là Trình công tử đích thân chép sao?”
“Đúng vậy.” Mẹ Trình bỏ chút lá trà thô ráp vào bình trà bị nung đến cháy đen, khàn giọng thở dài, “Nhà nghèo, mua không nổi sách, nó liền mượn sách của người khác chép lại, thỉnh thoảng cũng sẽ thay người khác chép chút văn thư, kiến chút đỉnh tiền phụ giúp gia đình. Con ta, chính là số khổ, tâm cao hơn trời, mệnh mỏng hơn giấy.”
“Bà bà, nghe nói người còn có một cô con gái nhỏ.” Trước khi đến đây, Sầm tư nghiệp đặc biệt căn dặn nàng đi thăm cô nương bị bệnh của Trình gia, Khương Nhan không dám quên mất.
Bóng lưng mẹ Trình chợt cứng đờ, hồi lâu sau, bà khó khăn xoay người, đôi tay khô ráp rạn nứt lau lên quần áo vải thô, lập tức vén rèm vải của gian trong, thấp giọng nói: “Nằm ở trong đây, tiểu cô nương đi theo ta.”
Khương Nhan đi theo bước vào trong, chỉ thấy trong phòng có một chiếc bàn cùng một chiếc ghế, trên giường có một người nằm đó. Ánh sáng yếu ớt xuyên qua ô cửa chật hẹp chiếu vào, phủ lên gương mặt của người ấy, mơ hồ có thể nhìn ra là một thiếu nữ mười sáu mười bảy tuổi, chỉ là dáng người