Sau khi thu hoạch lúa dại và yến mạch, cũng đã đến lúc thu hoạch khoai lang.
Một buổi sáng, khi Hà Điền thức dậy, cô nhìn thấy sương giá trong sân.
Là tiết Sương Giáng.
Cô vội vàng trèo lên gác, lấy từ trên kệ ra một cuốn sổ ghi chép, viết ngày hôm nay vào.
Đợt sương giá đầu tiên trong năm nay là vào ngày mười sáu tháng chín, sớm hơn năm ngày so với năm ngoái.
Sương đêm trải qua nhiệt độ thấp biến thành sương giá, bao trùm khắp cả khu rừng.
Trên những chiếc lá rụng trên mặt đất là từng lớp từng lớp sương bạc, vì vẫn luôn có lá từ trên cành rụng xuống.
Mà lá đỏ được phủ một lớp sương bạc như vậy, trông càng đẹp.
Lớp sương giá này kéo dài từ mặt đất đến mép hiên và bên dưới ngưỡng cửa sổ.
Nếu trời càng lạnh, sương giá sẽ đóng thành băng.
Hoa băng còn đẹp hơn nữa, những chùm tinh thể trắng nhỏ ngưng tụ trên kính cửa sổ, một số thì kết tủa, một số lại là những bông hoa hình xoắn ốc khó tả.
Mặt trời vừa ló dạng, sương liền tan.
Khí trắng lượn lờ giữa cánh rừng.
Khoai lang không chịu được cái lạnh, lá bị chết cóng, lập tức èo uột ngay.
Lúc này có thể cắt bỏ phần lá trên mặt đất trước, còn củ khoai thì cứ để đó trong đất một hai ngày, sẽ trở nên ngọt hơn.
Vì vậy, đến ngày thứ ba sau tiết Sương Giáng, Hà Điền bắt đầu thu hoạch khoai lang.
Cô và Dịch Huyền mỗi người mang theo một cái xẻng tre và ghế nhỏ ngồi trên ruộng khoai lang, một tay họ nắm lấy những dây khoai lang, tay còn lại thì dùng xẻng tre đào xuống đất, đào những chùm củ to mọng lôi ra khỏi đất.
Khoai đào ra sẽ được lặt bỏ cuống và lá, cho vào sọt tre, ngâm ở trong suối.
Họ lại ngồi trên ghế, dùng bàn chải lông heo để chà sạch từng củ khoai lang, những củ to, tròn thì bỏ vào một sọt, còn những củ nhỏ, dài, trầy sướt thì cho vào một sọt khác.
Những củ khoai đã rửa sạch đều được cho vào nia tre để phơi, sau khi khô ráo, những củ mập mạp sẽ được đem vùi vào thùng đựng đầy mùn cưa và cát rồi cho vào hầm khoai.
Hầm khoai lang bây giờ đã treo đầy thịt khô và thịt muối, vốn không cần dự trữ nhiều khoai cho mùa đông, chỉ cần ba thùng gỗ là đủ, trong đó có một thùng để dành cho năm sau trồng.
Nhưng năm nay có thêm một người, còn là người đặc biệt ham ăn nữa, nên Hà Điền trồng rất nhiều khoai lang, bỏ thêm một thùng vào hầm.
Khi đang thu hoạch khoai lang, cô hỏi Dịch Huyền: "Có phải năm ngoái anh ăn không đủ nhưng vẫn giả vờ no đúng không?"
Dịch Huyền xấu hổ: "Ừ."
"Anh thật là...!Em sẽ chán ghét anh ăn quá nhiều sao?"
"Lúc đó anh với em không quen biết.
Làm sao anh có thể không biết xấu hổ mà đi nói là anh ăn không đủ no? Mà anh cũng đã ăn gần gấp đôi so với em rồi!" Dịch Huyền nhớ lại bữa ăn đầu tiên khi vừa được cứu là cháo kê và đậu đỏ.
Khi đó, ánh mắt Hà Điền lộ rõ vẻ kinh ngạc, chỉ thiếu điều muốn thốt lên: "Trời ơi, sao cô có thể ăn nhiều như vậy."
Hà Điền nhớ tới chuyện lúc đó, cúi đầu cười khúc khích: "Hèn gì anh lại nặng như vậy, khuôn mặt nhìn thanh tú nhã nhặn nhưng tay chân thì lại to đùng, nhất là bàn chân, giống như chân gấu vậy đó."
Năm nay nắng mưa vừa phải, sản lượng khoai cao hơn những năm trước, Hà Điền trồng rất nhiều, cô và Dịch Huyền gọt vỏ và cắt nhỏ mấy củ khoai lang xấu nhất rồi đổ vào thùng gỗ lớn.
Thùng gỗ đặt trên giá đỡ máy giặt, bên dưới đặt một cái chậu sắt, dưới đáy thùng có nhiều lỗ, cho nước vào rồi để Gạo đến kéo bàn xay, chẳng bao lâu nước sẽ liên tục chảy ra và nhỏ xuống chậu sắt.
Khi nước ngừng nhỏ giọt thì đổi sang một bộ dụng cụ khác, rồi lại để cho Gạo phụ giúp ép và nghiền cho đến khi khoai lang trong thùng được nghiền thành bã và tinh bột trong khoai lang cũng chảy theo nước xuống chậu sắt.
Bã khoai lang còn sót lại được cho tạm vào nồi đất, có thể cho các nguyên liệu khác vào, nấu thành món ăn ngon.
Khi cặn trắng trong chậu sắt lắng xuống, dùng gáo bầu gạn bỏ lớp nước bên trên, trải một miếng vải lên mảng tre có lưới nhỏ, dùng muôi gỗ xúc tinh bột lên mảng tre, làm phẳng, đặt ở nơi thoáng mát để phơi khô, đó là tinh bột khoai lang.
Hoặc cũng có thể đặt một tấm vải lên nồi hấp, cho trực tiếp tinh bột vào, dùng sạn gỗ nén chặt, đặt lên xửng hấp chín, rồi nhấc tấm vải ra, đã có được một khối bột khoai lang hấp.
Bột khoai lang hấp có thể được cắt thành từng miếng nhỏ đem xào cùng với rau và thịt, ăn có cảm giác trơn và dai, hoặc cũng có thể được làm thành miến khoai lang.
Đặt bột hấp lên nia tre một buổi sáng, đợi đến khi trên da xuất hiện những vết nứt nhỏ thì có thể cạo để lấy sợi miến.
Dao cạo này là do ông của Hà Điền chế tạo ra.
Lưỡi dao mỏng và sắc, được làm từ tấm thiếc của hộp thiếc.
Các mảnh nhỏ được uốn cong và gắn trên một tấm gỗ.
Giữ cục bột khoai ở giữa hai đầu gối, dùng hai tay giữ mép tấm gỗ của đồ cạo rồi tiếp tục cạo dọc theo mép của khối bột dày về phía mình, những sợi lớn nhỏ được cạo ra là những sợi miến khoai lang.
Sợi miến được cạo theo cách này có mặt cắt ngang hình bán nguyệt, và mỗi sợi thì bằng nửa chiều dài của khối bột, khoảng năm mươi cm.
Miến được xếp trên nia tre, phơi nơi thoáng gió, khi khô cứng rồi thì chỉ cần gập lại sẽ gãy ngay, hơi ẩm đều đã bay hết, có thể bảo quản trong hộp gỗ có lót cỏ khô.
Muốn sợi miến dài hơn thì phải dùng máy ép miến chuyên dụng.
Cái máy này thật ra giống một cái giá đỡ hơn.
Đặt một cái nồi sắt to lên bếp lửa.
Giá đỡ bốn chân được cố định trên bếp lửa, sao cho cái đấu gỗ đặt bột trên giá đỡ nằm ngay chính giữa nồi sắt.
Lấy một ít tinh bột khoai lang khô đổ vào nước sôi khuấy đều, khi bột hơi nguội thì cho vào đấu gỗ, dưới đáy đấu gỗ có nhiều lỗ nhỏ, tay cầm điều khiển nối với nắp, dùng sức ấn tay cầm xuống, bột bị lực ép làm cho thoát ra khỏi lỗ ở đáy đấu gỗ và rơi xuống chiếc nồi sắt lớn bên dưới.
Nước trong nồi đang sôi, chỉ cần đợi miến rơi xuống thì dùng đũa liên tục khuấy đều.
Miến vớt ra cho vào chậu nước lạnh, sau đó cột thành từng bó treo trên cọc tre cho khô, chuyển sang màu nâu nhạt mờ.
Miến khoai lang có màu này.
Khi ăn thì cho trực tiếp vào nước sôi nấu chín, sẽ thấy trong mờ trở lại, khi nhai cảm giác được độ trơn, không có vị ngọt nhiều nhưng có thể thấm vị nước canh tốt hơn miến khoai tây.
Hà Điền thích thêm miến khoai lang vào canh gà rừng nấm hương.
Hương vị đó, chỉ một từ thôi, ngon.
Trong sách dạy nấu ăn trước đây của Dịch Huyền có rất ít món có khoai lang.
Vụ thu hoạch khoai lang của Hà Điền năm ngoái cũng ở mức trung bình, hầu như không nỡ ăn mà để dành làm giống, vì vậy nên cô không nghĩ đến việc sẽ làm miến khoai lang, đây là lần đầu tiên Dịch Huyền nhìn thấy món này, anh cảm thấy mới lạ, chủ động đảm nhận công việc làm miến khoai lang.
Vài ngày sau, lại thu hoạch khoai tây, Hà Điền nói sẽ làm miến khoai tây, anh còn làm rất chuyên nghiệp.
Khi Dịch Huyền ép miến, anh nghĩ đến vào thời điểm này năm ngoái, Hà Điền ở nhà một mình, không có chó, việc thu hoạch, dọn dẹp, phân loại, phơi khô, bảo quản, cắt khoai tây, ép tinh bột, ép miến...!đều chỉ có một mình cô.
Lúc nhìn cô, trong ánh mắt tràn ngập sự yêu thương.
Khi anh và Hà Điền treo miến khoai lên sào tre để