(*) Nguyên văn: Trộm được phù sinh nửa buổi nhàn – 偷得浮生半日闲 (Nguồn: Tu Viện Thiện Tường): Một câu thơ của nhà thơ Lý Thiệp thời Đường.
Phù sinh chỉ cuộc đời, nên câu thơ có thể hiểu rằng trộm được nửa ngày nhàn nhã trong dòng đời vội vã.
Dịch nghĩa:
Sống say chết mộng mãi mê mang / Chợt nghe Xuân hết, gắng đăng san / Cùng tăng trò chuyện trên sân trúc / Trộm được phù sinh nửa buổi nhàn!
(- Lý Thiệp đời Đường, Sakya Minh-Quang dịch -)
***
Triệu Bạch Ngư về kinh báo cáo công tác xong là tháo chức Kinh lược sứ, quan phục nguyên chức, vẫn là một thân kiêm hai công việc, có điều đổi từ Ngự sử trung thừa dành Hoàng tử Thiếu sư, tạm thời có kha khá nhiều thời gian rảnh rỗi.
Sau khi phủ Kinh Đô được thay đổi thành mô hình sương phường, nha dịch giữ gìn trị an phải trải qua quá trình đào tạo, huấn luyện xong mới được nhậm chức, Triệu Bạch Ngư cũng phổ biến cơ chế vận hành giám sát và báo cáo lẫn nhau, đề phòng công sai nha dịch và thương nhân lòng dạ hiểm độc cấu kết với nhau phá hỏng cán cân thị trường.
Đám trộm cắp thường hành sự vào ban ngày ban mặt không thể nói là biến mất chẳng thấy tăm hơi, nhưng hầu như đều giấu đầu giấu đuôi không dám quậy phá nữa, vì vậy những vụ án gạt người lừa tài sản và những vụ báo thù vì bị lừa gạt đã giảm bớt đi rất nhiều.
Triệu Bạch Ngư nhậm chức Tri phủ Kinh Đô đã bốn năm nay, tỉ lệ phạm tội trong phủ và huyện dưới quyền giảm mạnh, nhờ thực hiện an ninh trật tự bằng cách "không nhặt của rơi trên đường, ban đêm không cần đóng cửa" mà buôn bán trở nên phồn vinh, thuyền bè ra vào bến thuyền, cửa sông của bốn kênh Kinh Đô gần như không có lúc nào ngừng nghỉ, nhiều nước bạn đến thăm, có thể gặp người nước ngoài mũi cao mắt sâu đến đây kinh doanh hoặc giao lưu văn hóa ở bất kì một con phố hay nhà trọ nào.
Triệu Bạch Ngư chưa từng tận mắt nhìn thấy bốn phương tám hương Khai Nguyên* thịnh thế trong lịch sử ở đời trước, nhưng có lẽ nó cũng không khác gì mấy so với thịnh thế trước mắt y bây giờ.
(*) Khai Nguyên (niên hiệu của vua Đường Huyền Tông tức vua là Lý Long Cơ công nguyên 713-741
"Tiểu Triệu đại nhân, hôm nay lão có cua rượu mới vừa ngâm đêm qua, ngài có muốn mua hai con không?"
Lúc qua cầu trong chợ, ông lão bán cua ngâm rượu trên cầu đã coi y như khách quen rồi, nhìn thấy Triệu Bạch Ngư là gọi người lại ngay.
Triệu Bạch Ngư tiếc nuối từ chối: "Mấy ngày nay sức khỏe không ổn lắm, đại phu đã dặn ta không được ăn đồ lạnh, nếu không sẽ bị đau bụng." Y lắc tay lia lịa, "Thật sự không dám tham ăn."
Ông lão nghe vậy cũng tỏ vẻ tiếc nuối, lập tức nghĩ đến một chuyện: "Quán rượu ở bên kia sông mới vừa cho ra lò món mới, gọi là món dê con hấp nhừ, đó là một món ăn nổi tiếng khắp Kinh Đô này, mỗi ngày đều có thể thấy quý nhân ra vào xếp hàng chờ.
Nghe nói nguyên liệu được chọn từ dê non Đồng Châu, thịt dê vừa tươi sạch vừa mềm ăn rất ngon, lúc chế biến người ta dùng trà hạnh nhân và các loại gia vị khác để nêm nếm, nấu xong mới bưng lên bàn, không thể dùng đũa gắp mà phải dùng muỗng múc mà ăn."
Triệu Bạch Ngư nghe mà thèm nhỏ dãi: "Sao ông lại biết rõ thế?"
Ông lão vỗ đùi nói: "Hàng xóm của lão gả con gái đi, gả được vào gia đình tốt, lúc làm tiệc cưới có đặt món thịt dê hấp nhừ này để đãi, ăn xong một lần nhớ mãi không quên, hay nhắc đi nhắc lại bên tai lão ấy mà."
Triệu Bạch Ngư giấu tay đi, đứng ở đầu cầu, ánh nắng chiều phủ khắp mặt sông rộng lớn, sóng gợn lăn tăn, thuyền hàng đậu rải rác, còn có một chiếc thuyền đi qua dưới cầu, bên bờ có người kéo thuyền đang lôi thuyền vào, cành liễu ở hai bên bờ sông rũ xuống đón gió.
Quán rượu mà ông lão chỉ đúng là đông nghìn nghịt khách, bên cạnh là một nhà bán rượu lâu năm, cờ hiệu trước cửa phấp phơi trong gió, hương rượu nhẹ nhàng bay xa mười dặm, Triệu Bạch Ngư đứng ở tận đầu cầu bên này mà còn có thể ngửi được mùi thơm kia.
Mặc dù không bằng một phần trăm của đời trước, nhưng vẫn có thể thấy được, đây đã là một thế giới phồn hoa thịnh vượng mấy ngàn năm nay chưa từng thấy rồi.
Triệu Bạch Ngư mỉm cười, nói: "Nhờ ông đề cử, ta sẽ thử đến đó xem có thể đặt được món thịt dê hấp nhừ quán bọn họ không." Nói xong thì tạm biệt ông lão.
Đến trước quán rượu, trời hãy còn sớm, y thật sự bước tới chỗ biển hiệu chờ đặt hàng, gọi phục vụ giao hàng rồi hẹn giờ giao đến phủ Trần Sư Đạo, lúc gần đi sẵn tiện dặn dò chủ quán: "Làm xong việc rồi, còn thừa một chén hãy đưa đến chỗ ông lão bán cua ngâm rượu ở đầu cầu nhé."
Ông chủ quán rượu vỗ ngực đảm bảo: "Đại nhân cứ yên tâm, ta nhớ rồi."
Triệu Bạch Ngư để bạc lại rồi đi.
***
Dạo chợ mua thêm một vài món ăn nóng hổi như thịt lừa nướng, thịt thỏ nướng than,...!xong xuôi, Triệu Bạch Ngư mang chúng đến nhà thăm Trần Sư Đạo, tiện thể bàn bạc với ông cụ xem phải làm sao để trở thành một Hoàng tử Thiếu sư tốt, dù sao thì Thái sư Trần Sư Đạo cũng là người có khá nhiều kinh nghiệm.
Bước vào tiền thính Trần phủ, Triệu Bạch Ngư ngạc nhiên phát hiện Cao đồng tri và Triệu Bá Ung cũng có mặt.
Triệu Bá Ung thoáng nhìn sang Triệu Bạch Ngư, lập tức đứng dậy, một lúc sau mới nhớ hành động này của ông quá dễ gây sự chú ý với người khác, thế là bèn ngại ngùng ngồi xuống trở lại.
Cái mũi già tham ăn của Trần Sư Đạo khịt khịt, bấy giờ mới ngửi ra được trong túi giấy dầu trên tay Triệu Bạch Ngư có cái gì, đọc lên từng món một, rồi ông cụ tỏ vẻ tiếc hùi hụi, nói: "Đồ ăn ngon thế mà lại không có rượu ngon ướp lạnh để nhắm, tiếc quá tiếc quá."
Triệu Bạch Ngư: "Tiệm rượu bán rượu tuyết ngâm hoa mai nằm ngược với đường con đến đây, vừa nãy vào phủ con đã gọi tiểu đồng đi mua rồi, có lẽ bây giờ đang trên đường về đấy ạ."
Mặt mày Trần Sư Đạo thoáng cái hớn hở: "Thầy thích ngũ lang đến làm khách lắm đấy, lúc nào cũng hiểu lòng thầy cả."
Triệu Bạch Ngư: "Con là học sinh của thầy, không mang theo chút đồ ăn thì nào dám tới gặp thầy? Thầy đó, thầy ăn được món gì, thích ăn món gì, con đều nhớ rất rõ."
Trần Sư Đạo: "Thành thật quá đi thôi, đến Đại lang còn chẳng hiểu thầy bằng con nữa."
Đoạn đối thoại của hai thầy trò bọn họ vô cùng tự nhiên, nói lời nào cũng đều lộ ra sự thân mật khiến cho Triệu Bá Ung ngồi bên cạnh nghe mà lục phủ ngũ tạng đều chua xót, vô thức hừ một tiếng, vừa hừ xong đã phải nhận lấy mũi nhọn mà Trần Sư Đạo nhắm tới.
"Lòng dạ phủ tạng xấu xa rất dễ dẫn tới tâm trạng bất mãn, mà tâm trạng bất mãn thì giọng sẽ không nghe lời, mấy kẻ quái gở thích hừm hừ đúng là khiến người ta phát ghét...!Triệu tế chấp, ông thấy ta nói như vậy có lý không?"
Triệu Bá Ung miễn cưỡng làm mặt cười, đáp lại hai tiếng rồi thôi.
Trần Sư Đạo đắc ý, vỗ bàn ý bảo Triệu Bạch Ngư mau mang đồ ăn đến đặt xuống, sau đó lệnh cho nha hoàn cầm chén đũa và chung rượu tới, ấy vậy mà lại không cắt bớt một bộ chén đũa của Triệu Bá Ung, khiến cho một người đường đường là tế chấp kích động đến nỗi mất một lúc lâu sau lòng mới có thể yên tĩnh trở lại.
Đây chính là đồ ăn tự tay ngũ lang mua tới, nói cho vuông thì chính là con trai nhỏ của ông vì ông mà xuy kim soạn ngọc, làm sao có thể không quý trọng cho được?
Triệu Bá Ung nhai chậm nuốt chậm, thỉnh thoảng tự cho là kín đáo quan sát Triệu Bạch Ngư, vểnh tai cẩn thận lắng nghe y và Cao đồng tri, Trần Sư Đạo bàn bạc về việc dạy dỗ các hoàng tử thế nào.
Nguyên Thú đế hạ chỉ, lệnh cho bốn người bọn họ, trong đó có Lư tri viện giữ chức thầy giáo của các hoàng tử, hai người phụ trách giảng văn học và thuật trị nước, hai người còn lại phụ trách dạy võ, rèn luyện thân thể.
Trần Sư Đạo đã quá quen với quá trình thụ nghiệp và giải hoặc, "Tùy theo khả năng tới đâu mà dạy tới đó, bốc thuốc đúng bệnh.
Các ngươi không thể biết rõ tư chất, tính tình của các hoàng tử ngay được, cần phải thấu hiểu trước rồi mới có thể tiến tới việc đưa ra định hướng giáo dục cho bọn họ.
Dù sao thì cũng phải đối xử với bọn họ khác hoàn toàn với học sinh trong thiên hạ, thái tử được chọn ra từ trong số đố, cần phải thận trọng từng bước một, tránh mắc phải sai lầm, di họa bá tánh."
Triệu Bạch Ngư gật đầu.
Cao đồng tri cũng nêu ra một vài quan điểm của mình, thậm chí đến Triệu Bá Ung cũng truyền đạt một số hiểu biết của mình về mấy vị hoàng tử.
Lúc đối mặt với ông, Triệu Bạch Ngư cố gắng khiến cho biểu cảm của mình không thay đổi quá nhiều, trông như bình thường, thật ra trong lòng y hơi bối rối, mặc cho ai đó vô thức thể hiện sự niềm nở, trông mong nhìn thấy biểu cảm của y, nói chung là không được tự nhiên lắm.
Triệu Bá Ung mà y biết là một người nghiêm khắc hay quát mắng, không bao giờ thay đổi sắc mặt chán ghét, đột nhiên thái độ quay ngoắt, đã bốn năm rồi mà y vẫn cảm thấy lạ lẫm.
"Nhiệm kỳ của Tri phủ Kinh Đô dài nhất cũng chỉ năm năm, tính thêm một năm đến Tây Bắc nhậm chức Kinh lược sứ nữa thì cũng đã sắp kết thúc nhiệm kỳ rồi.
Bây giờ con là Hoàng tử Thiếu sư, sẽ không dễ gì bị phái rời kinh nữa, xét thấy trước đây con đã từng nhậm chức Thuế vụ sứ, cái ghế Đạc chi sứ Tam ty đang trống, có khả năng sẽ để con bổ khuyết vào đó."
Trò chuyện vấn đề hình thức dạy học xong, trong một khoảnh khắc im lặng, Triệu Bá Ung đột nhiên lên tiếng.
Triệu Bạch Ngư nhận ra mình đang nói chuyện với ông thì hơi sửng sốt, sau đó gật đầu đáp lại một tiếng.
Triệu Bá Ung hơi thất thần, nhưng rồi cũng nhanh chóng bình tĩnh lại để nói sang vài chuyện khác, "Tết Trùng Cửu sau thu thì phải leo cao ngắm cảnh, theo thường lệ còn phải tổ chức tiệc ngắm hoa cúc.
Chỉ tiếc trong phủ không có danh thắng núi cao nào, cũng ít chỗ có thể leo lên cao...!Ta nhớ Trùng Cửu năm ngoái có một bữa tiệc ngắm hoa rất lớn đã được tổ chức ở vườn Ngọc Tân trên danh nghĩa của Quảng Bình quận vương, nghe nói văn nhân nổi tiếng trong phủ đều đến đó? Năm nay không biết có tiếp tục tổ chức nữa hay không, ngũ lang sẽ đến chứ?"
(*) Tết Trùng Cửu (hay còn gọi là Tết Trùng Dương, Tết người cao tuổi, Tết người già, chính là ngày 9/9 Âm lịch hằng năm theo phong tục của người Trung Quốc.
Con số 9 được coi là số dương và sự lặp lại hai lần của nó trong ngày 9/9 chính là lý do mà nó được gọi là Trùng Cửu, Trùng Dương..
========== Truyện vừa hoàn thành ==========
1.
Cô Dâu Bảy Tuổi: Làm Dâu Âm Phủ
2.
Qua 81 Nạn Mới Cưới Được Vợ
3.
Nốt Ruồi Son Nơi Đáy Mắt
4.
Như Giấc Mộng Ban Đầu (Tự Mộng Sơ Giác)
=====================================
Ở Việt Nam trước đây vào thời Lý - Trần các nho sĩ cũng tổ chức leo núi, uống rượu hoa cúc gọi là thưởng tết Trùng Dương.
Mặc dù hiện nay Tết Trùng Cửu không có sức ảnh hưởng lớn trong văn hóa của người Việt Nam nhưng nó vẫn được coi là một ngày lễ quan trong của Nho giáo.
Cao đồng tri im lặng đặt chung rượu xuống, che mặt không nói gì.
Trần Sư Đạo dùng tay áo che khuôn mặt cười nhăn nhở, tài nói chuyện phiếm tẻ nhạt đến thế thì có thể mong được đáp lại cái gì chứ?
Triệu Bá Ung không hiểu lắm, vẫn là Triệu Bạch Ngư giải thích thắc mắc giúp ông: "Tiệc ngắm hoa cúc năm ngoái xảy ra xung đột, các chính khách nổi tiếng và văn nhân đánh nhau tơi bời, đập nát rất nhiều cây hoa cúc có giá trị rất lớn trong vườn, Quảng Bình quận vương tức bệnh hơn nửa tháng, chắc mấy năm sau này sẽ không tổ chức thêm bữa tiệc ngắm hoa cúc nào nữa đâu."
"Vì sao mà lại đánh nhau tơi bời?" Triệu Bá Ung hỏi.
Triệu Bạch Ngư thấy trên mặt ông toàn vẻ tò mò, bèn nói kỹ hơn: "Nguyên nhân là do một học sinh vừa thi đậu tỉnh cùng với một học sinh trong phủ vừa trúng cử Quốc Tử Giám đã thi làm thơ từ một chậu hoa cúc tím, hoa cúc tím kia được một ca cơ có vẻ ngoài xinh đẹp ôm lấy, hai người đều muốn thể hiện trước mặt cô gái xinh đẹp đó, kết quả làm được câu thơ trích dẫn cùng một điển cố, không thể phân tranh, không ai nhường ai bèn chửi mắng lẫn nhau, phát sinh tranh cãi, sau đó..." Y hồn nhiên chẳng hay biết Triệu Bá Ung đang nhìn mình bằng ánh mắt yêu thương, mà Triệu tế chấp dẫn dắt ba ngàn môn đảng cũng không hề nhận ra điều đó, "...!Thật ra đến cùng cũng chỉ là học phái bần hàn tranh đấu với đệ tử sĩ tộc thôi, chẳng ai phục ai cả."
"Hóa ra là vậy, chỉ cần nhìn sơ qua là hiểu được toàn bộ sự việc rồi." Triệu Bá Ung: "Ngũ lang nhanh nhạy thật."
Triệu Bạch Ngư nghe vậy thì nhướn mày, nhanh chóng nhận ra, chỉ cúi đầu cười không nói gì.
Triệu Bá Ung thấy tốt thì lấy, lúc này mới "thu binh".
Ngược lại Cao đồng tri lên tiếng: "Sơn Hà lâu là một nơi đáng đến, nó nằm giữa dãy núi, gần sát trời sao, vừa có thể bắt chước người xưa leo núi ngắm cảnh, vừa có thể tổ chức tiệc ngắm cúc, chỉ tiếc không cho bên ngoài mượn chỗ, cũng không mở cửa cho người ngoài vào."
Triệu Bạch Ngư: "Ta nhớ Sơn Hà lâu không có trồng cúc."
Cao đồng tri: "Bữa tiệc ngắm cúc của Quảng Bình quận vương có một nửa danh phẩm được mượn từ Sơn Hà lâu tới đấy."
Triệu Bạch Ngư ngạc nhiên: "Ta không biết chuyện ấy."
Ba người còn lại đều nhìn về phía y, Trần Sư Đạo nói: "Nói như vậy, ngũ lang thường xuyên ra vào Sơn Hà lâu hay sao?"
Triệu Bạch Ngư: "Bệ hạ ban cho Hoắc Kinh Đường."
"Chẳng trách." Trần Sư Đạo đập bàn, bừng tỉnh ngộ ra: "Bảo sao điện hạ lại giấu kín bưng không khoe ra ngoài."
Lúc này đã có người giao món thịt dê hấp nhừ tới trước phủ, khi nắp hộp sơn vàng vừa được nhấc lên cũng là lúc mùi thơm xộc vào mũi, dẫn dắt cơn thèm ăn trong dạ dày của Trần Sư Đạo ra, ông cụ chẳng nói lời nào mà vùi đầu vào ăn uống cật lực.
Ăn no nê xong là đến buổi chiều, bọn họ quây quần uống trà giải ngấy, nói thêm một vài chuyện trong triều nữa, không lâu sau đó thì ai về nhà nấy.
Rời khỏi Trần phủ, Cao đồng tri kéo Triệu Bạch Ngư vào trong góc hỏi nhỏ: "Đến tết Trùng Cửu có thể cho phép lão phu đưa phu nhân đến Sơn Hà lâu không?"
Chưa chờ Triệu Bạch Ngư đáp lại, Cao đồng tri đã chủ động nói rõ nguyên nhân: "Phu nhân thích hoa cúc lắm, nhưng lại không khéo tay."
Triệu Bạch Ngư đã hiểu, "Ta sẽ nói lại một tiếng, nhưng ông cứ đến đi, không sao đâu."
Cao đồng tri nói lời cảm ơn rồi đi.
Khi Triệu Bạch Ngư chuẩn bị về phủ quận vương, xe ngựa của Triệu phủ dừng ở bên cạnh, Triệu Bá Ung ngồi trong xe nói: "Chở con đi một đoạn nhé."
Triệu Bạch Ngư lịch sự từ chối: "Phủ quận vương ngược đường với Triệu phủ."
Triệu Bá Ung: "Đi vòng thêm một vòng thôi mà."
Triệu Bạch Ngư: "Không cần đâu, đường từ Trần phủ về phủ quận vương không xa, ta đi bộ về cho tiêu cơm được rồi." Y chắp tay cáo từ, xoay người đi ngay, không nhìn thấy ánh mắt của Triệu Bá Ung ở sau lưng đã tối sầm xuống.
Bước được bảy tám bước rồi, Triệu Bạch Ngư bỗng nhiên dừng lại, xoay người đưa lưng về phía ánh trăng, chắp tay với Triệu Bá Ung: "Về chuyện khuyên can bệ hạ từ bỏ việc lập Hoắc Kinh Đường làm thái tử, Tế chấp đã sẵn lòng tương trợ, hạ quan vô cùng biết ơn."
Giương mắt lên, y nhẹ