Câu này nói ra, khiến cả ba người còn lại suy nghĩ, đại sảnh im lặng một lúc thì Trần Quang Khải tiếp:
- Đúng là phải làm, chăm lo cho giáo dục, phát triển sản xuất là cái gốc rễ, bên cạnh đó là thu nạp nhân sĩ khắp nơi.
Nhưng nước ta vẫn chỉ là lân bang tiểu quốc, sức hấp dẫn làm sao so sánh được Nguyên, Tống.
- Có cơ hội! Thầy ta tính ra được.
Vận Tống không còn bao nhiêu, trong vòng hai mươi năm nữa, chắc chắn Tống vong.
Đây chính là vận nước mà ta nói với ngươi.
Nếu nắm được thời cơ này, chiêu nạp người Tống như chó nhà có tang, cho họ chỗ ăn chỗ ở, bắt họ góp sức cho triều đình.
Thì coi như văn minh Hoa Hạ chẳng phải trong túi Đại Việt ta rồi sao.
- Lời ngươi nói là thật?
- Sự thực thắng hùng biện, giờ ta nói thì các ngươi cũng không tin.
Bây giờ bàn đến chuyện thứ hai, ta biết sắp xảy ra dị tượng, chắc Đinh lão đã nói với ngươi?
- Đã được nghe lão sư nói qua.
Việc này hệ trọng, nếu lợi dụng tốt thì không những xoá được mầm mống nội loạn của triều ta, mà còn làm tăng uy vọng của Trần tộc.
Nhưng nếu không thành thì hậu quả quá lớn, ngay cả ta gánh cũng không nổi.
Ta muốn nghe ngươi nói tường tận hơn.
- Thầy ta năm trước tính được tháng 3 năm nay, mùng 1 thì có Thiên cẩu thực nhật, đến ngày 25 thì Mặt trời sẽ có hai quầng.
Ta chỉ nói như vậy, Trần tộc các ngươi chắc biết phải làm thế nào.
Lê Văn Hưu trầm ngâm nãy giờ cùng lên tiếng:
- Việc này quá kỳ lạ, vậy có thể nói cho chúng ta căn cứ vào đâu mà tính được chuyện này hay không?
- Thuật toán này cao siêu, thầy ta tinh thông thiên văn mới tính được, ta tuổi nhỏ lại ham chơi, có nhiều thuật không học được của thầy.
Nhưng các ngươi có thể hiểu thế này: tinh tú trên trời đều có liên kết với nhau, tinh đồ chính là sơ đồ biểu diễn các liên kết này, người giỏi tính toán có thể tìm được những cách để dự báo trước đường di chuyển của các tinh tú.
Hiện tượng Nhật thực chính là khi Mặt trăng đi qua che lấp Mặt trời ban ngày chứ không có gì lạ.
- Không phải Thiên cẩu cắn nuốt mặt trời sao?
Bách cưới lớn:
- Thiên cẩu gì chứ, các ngươi không nhìn được trực tiếp cảnh đấy vì hào quang mặt trời lúc ấy ghê gớm, nhìn trực tiếp sẽ có thể bị mù.
Nếu lần sau nhật thực, ta có cái kính có thể nhìn được, sẽ cho các ngươi xem thoải mái.
Lão Đinh lúc này chen vào:
- Quả thật như vậy, cháu ta đã cùng hắn xem Nhật thực vào đầu tháng này.
- Vậy chuyện Mặt trời có hai quầng là làm sao?
- Do những đám mây trên trời kết tinh thể băng, làm cho ánh sáng đi qua bị khúc xạ.
Giống như khi chúng ta nhìn ánh sáng phản chiếu trên mặt hồ vậy, sẽ có hiện tượng khúc xạ xảy ra, chính vì vậy sáng sớm hay chiều muộn có thế thấy ánh sáng trở nên óng ánh trên mặt hồ.
- Làm sao ngươi biết được điều này?
- Do quan sát thôi.
Nếu con người không ngừng quan sát thiên nhiên sẽ ngộ ra nhiều điều.
Đây chính là cơ sở của một môn học gọi là Bác vật học.
Ta đang muốn trao đổi cùng Chiêu Minh Vương về vấn đề này, để đón đầu cơ hội hai mươi năm tới đây, không thể thiếu Bác vật học được.
- Có phải đây là cách ngươi tính được chu vi của hồ Giám hay không?
- Không chỉ hồ Giám, nếu phát triển đến tận cùng Bác vật học thì không gì là không tính toán được.
Như vậy đi, các ngươi nhìn cây cau trước cửa, ai có thể nói cây cau kia chính xác bao nhiêu thước hay không?
Lão Đinh nói:
- Đoán chừng thì dễ nhưng chính xác thì phải hạ cây cau mới biết được.
- Ta tính toán chỉ sai số trong vòng 1 thước.
- Vậy thì quá khó, lão phu không làm được.
Trần Quang Khải cũng hiếu kỳ cách làm nên nói với gia thần đi lấy thước, Bách ngắm nghía rồi đo bóng cây, dùng công thức tính tỷ lệ rồi xác định chiều cao cây cau vào khoảng 21 m.
Theo số đo thời nay thì cao 42 thước.
Tính toán xong hắn quay sang Trần Quang Khải.
- Cây này cao 42 thước, theo sai số ta tính toán thì sẽ vào khoảng từ 41 – 43 thước.
- Được lắm! Người đâu, chặt cây kia cho ta.
Đo xem nó cao bao nhiêu.
Gia thần dạ ran rồi chỉ phút chốc cây cau bị hạ xuống.
Đo được đúng 43 thước.
Bách cũng không có gì ngạc nhiên, nhưng ba người kia thì kinh ngạc.
Tính toán chính xác được như thế, xưa nay rất hiếm.
Trần Quang Khải quay sang nói với Bách:
- Dựa vào thuật toán này, có phải đỉnh Thái Sơn cũng có thể đo được?
- Về lý thuyết là như vậy, sau này ta sẽ làm ra một vật, cho dù Cửu đỉnh cũng có thể nâng được, để xem mãng phu như Hạng Vũ giỏi hay ta giỏi.
“Quá là kiêu ngạo đi! bất quá ta thích”.
Khi xưa đọc sử thấy Hạng Vũ nước Sở nâng Cửu đỉnh, ngạo thị quần hùng.
Quang Khải đã tự hỏi nước nam ta Lý Ông Trọng mà còn đến đời Hán Sở, thì thất phu kia có sá gì.
Quang Khải ngửa mặt cười lớn:
- Được! Bản vương tin ngươi, ta sẽ tấu việc này lên Phụ vương.
Nhưng ngươi và lão Đinh lần này theo ta về kinh.
Nếu đây là sự thực thì ngươi sẽ được thưởng lớn.
Đời nhà Lý có tục phong quan tước cho kẻ hiến điềm lành.
Nay lời ngươi nói còn hơn cả mấy thứ phù du kia, ta đảm bảo sẽ được phong quan tiến tước.
- Những thứ này kể là gì.
Cái ta muốn hiến cho Quan gia là thứ khác kia.
- Hả! Thứ khác? Ngươi còn gì muốn hiến cho hoàng huynh?
- Hiềm nỗi thứ này chưa mang đi