Ngoài hạt giống, lần này nguyễn toản cũng ngờ shole nhờ tìm bộ sách khoa học tự nhiên đang rất phổ biến trong các trường dạy học bên châu âu, giá cả của chúng thì không hề rẻ.
Nguyễn toản lúc đầu nghĩ mình tự phiên dịch, loại bỏ những luận điểm sai thời này, nhưng nhìn khối lượng công việc khổng lồ, nguyễn toản bèn thực hiện kế hoạch khác. đó là đào tạo những kẻ có thể đọc và am hiểu tiếng anh, để những kẻ đó phiên dịch, công việc của nguyễn toản chỉ là hiệu đính mà thôi.
Ban đầu, nguyễn toản cho rằng sự phổ cập tiếng anh vô cùng khó, nhưng thật không ngờ, người việt học rất nhanh, chỉ trong vòng hai tuần ngắn ngủi đã bắt đầu trao đổi bằng tiếng anh. càng nhìn càng thấy hổ thẹn, khi nguyễn toản trước đây cũng phải mấy 2 năm. trong những người đó, nổi bật nhất là nguyễn thiếp, đoàn trác luân, trương văn hiến.
Đoàn người shole đến, mọi người có thể trao đổi thêm nâng cao trình độ, 1 tuần qua đi, trong những căn phòng, mọi người dưới sự hỗ trỡ của hai giáo viên người anh là tom và berry đã phiên dịch gần xong bộ sách, và bắt đầu in ấn.
Nguyễn toản bước vào căn phòng, mọi người đang bận túi bụi, bởi muốn phiên dịch sát nghĩa thì trước hết mọi người phải hiểu, tom cùng berry đang dùng phấn viết trên tấm gỗ, giảng giải, mọi người đều chăm chú. ai ai cũng hiểu sự quý báu của kiến thức. có thể dùng chúng giải thích rất nhiều sự kiện xảy ra trong cuộc sống: tại sao có lửa, vì sao quả táo luôn rơi xuống,.....
Không làm phiền, nguyễn toản ngồi vào vị trí của mình, bắt đầu hiệu đính những cuốn còn lại, trước khi in đại trà.
Thời gian cứ như vậy mà trôi.
Khi mặt trời gần xuống núi, nguyễn toản khẽ vươn vai, xoa xoa đôi mắt mệt mỏi, khép lại những trang cuối. bộ sách cũng được hiệu đính xong xuôi, nguyễn toản cũng an lòng bắt đầu làm thứ tiếp theo. thấm thoát cũng nửa năm từ khí đến nơi này. nhưng mọi thứ vẫn thật ngổn ngang, suy nghĩ so với thực tế khác xa a.
.......
Buổi tối, nguyễn toản đang dùng bữa cùng đoàn thị điểm, tiếng kẻng lại vang lên, nguyễn toản đặt bát cơm xuống, cười khổ:
" lại tóm được chuột, ta đi xem chút. nàng tiếp tục ăn đi."
Nghe lời nguyễn toản, đoàn thị điểm nhu thuận gật đầu, nhưng trong lòng không khỏi khó chịu.
Những sự canh tân đổi mới trong làng đại cũng hấp dẫn lượng lớn ánh mắt của những kẻ tham lam, đặc biệt là lũ nhà lê, nhà thanh cùng người của nguyễn ánh. cứ đêm đêm là những cuộc tập kích, lúc là quy mô nhỏ, lớn rồi lại nhỏ. thế công tuy yếu ớt, khó có thể xuyên phá được hệ thống phòng ngự được nguyễn toản bố trí nhưng nó khiến mọi người đều mệt nhọc
Khi nguyễn toản ra đến nơi, những tên áo đen bị bắt lại đều cắn lưỡi tự tử, không khỏi nhíu mày. nhìn mọi người, nguyễn toản nói:
" mọi người nhanh chóng thay ca, có thể đêm nay chúng lại tiếp tục, trước hết bảo vệ sức khoẻ mới có sức kiên trì đánh được."
" vâng."
Nguyễn toản biết sự nguy hiểm của chiến tranh du kích ở địa hình nước ta, chính nhờ chúng mà đất nước ta đã quật ngã những đế quốc mạnh hơn mình rất nhiều lần. nguyễn toản không khỏi cảm thấy e sợ, lạnh người.
......
Sau khi nguyễn huệ trở về thăng long, những cuộc hành quân rầm rộ của 10 vạn quân bắt đầu diễn ra, đã gây ra ảnh hưởng vô cùng lớn.
Quân phản loạn nhà lê đều biết cuộc chiến sống còn đã đến, không còn kiêng dè, khắp nơi làm loạn, đặc biệt là trần quang châu đã chiếm được một nửa trấn đông bắc" hải dương