Một đêm nọ trong khi đang tọa thiền ngoài sân tịnh thất trên núi Linh Thứu, Bụt mở mắt và thấy có người đứng lấp ló sau cây đại thọ, Bụt lên tiếng mời người ấy đến.
Dưới ánh trăng vằng vặc, người ấy đặt gươm xuống sân đất và quỳ xuống lạy Bụt như tế sao.
Bụt hỏi:– Ông là ai, đến đây để làm gì?– Con xin lạy sa môn Gotama! Con xin lạy sa môn Gotama! Con vâng lệnh tới đây giết ngài nhưng thấy ngài, con không dám.
Con đã cầm gươm định bước tới có hơn mười lần rồi mà không lần nào con dám bước tới.
Con quyết định thôi không giết ngài nữa, nhưng con lại sợ nếu con không giết ngài thì khi về, con cũng bị chủ tướng con giết chết.
Con chưa biết phải làm sao thì sa môn gọi con.
Con xin lạy sa môn Gotama! Con xin lạy sa môn Gotama!Bụt hỏi:– Ai đã sai anh đến giết Như Lai?– Chủ tướng của con, nhưng con không dám nói tên chủ tướng của con đâu.– Anh không nói cũng được, nhưng chủ tướng của anh nói với anh như thế nào?– Bạch sa môn, chủ tướng của con chỉ cho con con đường phải đi để lên núi và chỉ cho con một con đường khác để trở về sau khi làm xong nhiệm vụ.– Anh có vợ con gì không?– Bạch sa môn, con chưa có vợ con gì cả.
Con chỉ có một bà mẹ già.– Anh nghe đây.
Nghe cho thật kỹ và làm theo cho thật đúng.
Anh hãy về nhà ngay đi, và đem mẹ anh vượt biên giới trốn sang nước Kosala ngay lập tức.
Anh đưa mẹ sang bên ấy tị nạn và sinh sống, nhưng anh đừng xuống núi bằng con đường mà chủ tướng anh đã chỉ bày.
Nếu xuống núi bằng đường ấy, anh sẽ bị mai phục giết chết giữa đường.
Anh xuống núi bằng một con đường khác.
Anh đi ngay đi.Người lạ mặt lạy xuống một lạy nữa rồi đi mất, để lại thanh gươm trên nền đất.Sáng hôm sau, hai đại đức Sariputta và Moggallana tìm tới viếng Bụt.
Hai vị bạch:– Chúng con nghĩ là đã đến lúc chúng con phải đi qua bên ấy để giúp các anh em khất sĩ đã vì dại dột mà đi lầm đường lạc lối.
Chúng con xin phép Bụt cho chúng con vắng mặt một thời gian.Bụt nhìn hai vị đại đệ tử:– Các thầy đi thì đi, nhưng các thầy hãy giữ gìn cẩn thận vàlàm mọi cách để bảo toàn thân mạng.Vừa lúc ấy đại đức Sariputta trông thấy thanh gươm trên nền đất.
Đại đức đưa mắt nhìn Bụt, không nói.
Bụt gật đầu:– Đúng như thế.
Hồi hôm có anh lính được lệnh lên ám sát Như Lai, nhưng đã được Như Lai độ cho rồi.
Thanh gươm ấy cứ để đó, chừng nào cư sĩ Jivaka lên núi, Như Lai sẽ nhờ cư sĩ đem xuống núi.Đại đức Moggallana nhìn bạn:– Bỏ Bụt mà đi lúc này, đệ không được an tâm lắm.
Sư huynh nghĩ sao?Sariputta chưa trả lời thì Bụt nói:– Các thầy cứ an tâm mà đi, Như Lai có đủ tỉnh thức để tránh được những tai họa có thể xảy tới.Hai vị đại đệ tử sụp lạy thầy trước khi xuống núi.Chiều hôm ấy có mấy vị khất sĩ từ tu viện Trúc Lâm lên thăm Bụt.
Thấy Bụt họ không nói năng gì cả.
Họ chỉ đứng ôm mặt khóc.Bụt hỏi:– Này các vị khất sĩ, tại sao các vị khóc?Một vị khất sĩ lau nước mắt và trả lời Bụt:– Thế Tôn, chúng con từ Trúc Lâm về, giữa đường chúng con gặp sư huynh Sariputta và Moggallana.
Chúng con hỏi hai sư huynh đi đâu.
Hai sư huynh nói là đi qua Gayasisa.
Chúng con buồn quá nên chúng con khóc.
Hơn năm trăm vị khất sĩ đã bỏ Bụt mà đi rồi, bây giờ hai vị đệ tử lớn nhất của Bụt mà cũng bỏ Bụt đi nữa thì chúng con không buồn sao được?Bụt bật cười.
Người an ủi các thầy khất sĩ:– Này các vị, các vị đừng buồn nữa.
Như Lai biết là ở đâu, lúc nào, Sariputta và Moggallana cũng không phản bội Như Lai đâu.Nghe Bụt nói, các vị khất sĩ cảm thấy yên dạ hơn.
Họ xin phép được ngồi im lặng một lát dưới chân Bụt.Ngày hôm sau, Bụt được y sĩ Jivaka mời về tịnh xá riêng của ông trong vườn xoài để thọ trai.
Đại đức Ananda cùng đi với người.Bụt và đại đức Ananda vừa thọ trai xong thì Jivaka thông báo có hoàng thái hậu Videhi đến thăm ông và vì nghe nói có Bụt ở đây nên thái hậu xin vào viếng người.
Bụt biết cuộc viếng thăm này đã được y sĩ sắp đặt trước.
Người cho mời thái hậu vào.Lạy Bụt xong, thái hậu khóc nức nở.Bụt để yên cho thái hậu khóc.
Một hồi sau, người nói:– Có chuyện gì xin thái hậu cho Như Lai biết.Thái hậu nói:– Bạch Thế Tôn, tình trạng thượng hoàng rất nguy ngập.
Ajatasattu quyết định bỏ đói thượng hoàng cho đến chết.
Nó không cho con đem thức ăn vào cho thượng hoàng nữa.Rồi bà kể cho Bụt nghe rằng mới hôm đầu tháng, bà còn được phép mang cơm vào cho thượng hoàng Bimbisara, nhưng sau đó mấy hôm, khi bà vào thăm thượng hoàng, quân lính chặn lại và lấy mất thức ăn.
Bà vào thăm thượng hoàng mà chỉ biết ngồi khóc.
Thượng hoàng an ủi bà, nói rằng người không oán giận Ajatasattu.
Ngài nói ngài nhịn đói mà băng cũng được, miễn là nước nhà không bị nội chiến tàn phá.Sáng ngày hôm