Một ngày cỡ 5 giờ chiều thứ sáu cuối tuần, mấy người đang chơi thể thao đá cầu, lan can trước chùa vắng lặng như đang ngủ.
Từ cổng chùa phía nam có 4 người chắc từ bệnh viện tới, khiêng một xác chết lên để ở lan can chùa, vì chùa cao hơn đường xá và xe lên chùa không được, cũng thường xuyên và thấy luôn luôn.
Chúng tôi vẫn đá cầu tiếp cho tới chập choạng tối mới về.
Tôi quấn cái lưới đá cầu xong và về sau bạn, vừa quấn cái lưới vừa ngó về nơi xác chết đang phủ cái mền từ đầu đến chân, miệng tôi lẩm bẩm vui:
- Không biết là già trẻ hay trai gái, sao cô đơn dữ vậy chẳng có một người thân nhân ở bên cả, chắc là người ở quê, chết ở bệnh viện mà bà con người thân còn chưa tới.
Tôi bước lên mấy bậc cầu thang nơi để xác đó màu đêm đã phủ, tôi đẩy cửa chùa nơi tụng niệm và bật đèn cho sáng và kiếm mấy cây đèn cầy đem ra ngoài, tôi ngồi xuống thắp cây đèn cầy trên đầu xác chết đó, miệng lẩm bẩm đi chốn bình an, khi tôi ngẩng đầu lên, làm cho tôi tí nữa xỉu xuống, tim muốn ngừng đập luôn tại chỗ.
Đằng sau lưng tôi thì có một ông già cỡ hơn 70 tuổi đứng ở đó từ bao giờ, ông đang ngó thẳng vào tôi mỉm cười và gật đầu, tôi gượng đếm từ 1 đến 10, với vài hơi thở dài mới bắt đầu nói ra được:
- Cháu thấy tối rồi và lại không thấy thân nhân nào đến cả, nên cháu vào trong chùa mở đèn và kiếm mấy cây đèn cầy thắp cho xác chết, nếu tối nay cháu rảnh cháu sẽ đến chia buồn với đám tang.
Ông gật đầu với mỉm cười nhè nhẹ.
Xong tôi lấy lưới đá cầu và trái cầu về nhà, khi cơm nước tắm rửa xong, tôi nghĩ đêm cuối tuần thôi mình đi ra chùa chút lát nghe chuyện dân gian kể vui của mấy người làng người chết và mình cũng biết xác đó là người làng nào.
Đêm nóng hổi của mùa hè, tôi dạo bước tới chùa, đằng sau chùa từ hướng nhà tôi đi tới, qua nơi sư thầy và chú tiểu nghỉ, thấy rất là im lặng ngủ như không có đám ma hay cúng bái gì cả, ngó thẳng ra đằng trước chùa cũng vậy như không có bóng ai hay tiếng trò chuyện gì,
thường xuyên khi có đám ma thì sân chùa và bên hông đông đủ người nấu ăn, bà con thân nhân người làng đến chia buồn.
Tôi cất bước tới bên hông đằng trước chùa, tôi đứng sững luôn khi thấy tối mịt mù chỉ có ánh đèn cầy còn bóng đèn mà tôi bật lên từ chiều đã tắt, tôi quay về hông chùa đẩy cửa vào trong bật đèn thêm một lần mà bóng đèn cũng chẳng sáng gì cả, tôi đi ra nơi để xác đó chỉ có 4 người già cả, tóc bạc phơ trắng như không có một sợi nào đen, tất cả ngồi im lìm quanh xác chết đó thôi, còn ông già mà tôi thấy chiều tối thì ngồi xa xa quay mặt vào xác chết, tôi ngồi xuống cũng xa 5-6 thước chắp tay lễ xác đó và cũng không biết nói hay chào ai cả, bầu không khí như