Một hôm ngồi chơi chiều ở phía sau chùa gần nơi để cốt người đã quá cố, lòng chợt nhớ tới một người bạn đã chết, bạn nó đã để lại cho tôi một câu chuyện mà mãi mãi nhớ trong lòng tôi tới ngày hôm nay.
Trong mùa hè nghỉ học, xong tắm rửa cơm nước chiều rồi thành phố nhỏ miền bắc lào, thì dạo bước trong làng ngồi chơi vui nghe chuyện kể lang thang với hàng xóm láng giềng, chập choạng vào đêm hôm nay tôi vừa bước về nhà bắt đầu giăng mùng để ngủ sớm thì bỗng nhiên ba gọi tôi:
- Có bạn con đến, nó đang đứng ở ngoài nhà đó con.
Tôi bước ra nhà thì chập choạng tối thấy một bóng người bạn học tên là Minh.
Tôi nói:
- Chào bạn, sao hôm nay động trời lở đất gì mà bạn nghĩ tới nhau và đến thăm vậy, chờ mình bật đèn trước nhà đã.
Minh nói tiếng nhè nhẹ:
- Không cần đâu, đến thăm chào bạn một chút mình đi bây giờ, trời về đêm bạn cần nghỉ ngơi chứ.
Nói xong hai người ngồi xuống cái bàn ở trước nhà, tôi thấy bạn như không vui vẻ như trước gặp nhau là ngập tiếng nói tiếng cười tiếng đùa giỡn nhau, mà hôm nay thấy bạn ngồi đừ ra và im lặng lại ít nói hơn mọi lần khi thấy nhau.
Tôi mở lời hỏi:
- Bạn có chuyện gì? hay cãi nhau với bạn gái, hay là trong nhà xảy ra tai nạn? nếu có chuyện gì thì bạn cứ tự nhiên nói với mình sao hôm nay mình thấy bạn là lạ vậy, có phải bạn đang bệnh không?
Cỡ 10 phút, Minh hình như không nói gì chỉ ngồi cúi mặt ngó xuống đất thôi, xong đứng lên rồi chào nhè nhẹ một câu: “Chào bạn, mình đi nhé”, rồi lủi thủi vào bóng tối đi thẳng trở về đầu ngõ hẻm nhà tôi, lòng tôi rất áy náy là không biết bạn bè mình có chuyện gì xảy ra sao lại trở thành một người lạnh nhạt ngập đầy ẩn khúc như vậy, tôi đứng ngó đến khi bạn khuất bóng ở đầu ngõ hẻm rồi tôi mới đi vào nhà chuẩn bị ngủ, cỡ nửa tiếng đồng hồ khoảng hơn 9 giờ về đêm, thêm một người bạn chung lớp học đi xe đạp từ đầu ngõ xuống theo với tiếng gọi tên tôi vang luôn:
- Thành, Thành, Thành! Sao ngủ sớm vậy mới 9 giờ mà, dậy dậy dậy gấp có chuyện không may với bạn bè, mệt quá đạp xe đạp lẹ tới đây, Thành đem ly nước ra theo nghe đừng quên, mình đang khát nước nè, rồi mình đi với nhau.
Tôi đang chuẩn bị vào giấc ngủ đầu tối, đột ngột như thấy là lạ với tư cách mà bạn đến với mình, cầu cho đừng có gì không may mắn xảy ra là được rồi.
Tôi nói lớn tiếng từ trong nhà:
- Chờ chút, chờ chút, chờ chút!
Tôi mở đèn và mở cửa trước nhà tay cầm ly nước ra cho bạn, bạn xin thêm một ly mới đủ giải khát, rồi hết hai ly nước rồi, tôi hỏi bạn:
- Có gì gấp gáp mà đạp xe thở hộc hộc như bị ma dọa về vậy? Có chuyện gì? rồi rủ mình đi đâu đêm xuống như vầy sao không để đến sáng mai rồi nói, thấy cái mặt mệt đạp xe đến đây chắc chắn là bị ma dọa phải không? Tôi đứng lên đi lấy thêm ly nước nữa.
Bạn bắt đầu nói:
- Mình đến đón bạn đi đám ma, có bạn chết ngày hôm nay, Minh nó chết rồi bệnh sốt rét rừng, nó chết lúc 7.00 chiều hôm nay, hai tiếng đồng hồ trước đây thôi mà, mình được tin khi nãy mới xách xe đạp chạy thẳng đến đây để đón bạn đi đám ma với nhau, rồi đi thay quần áo luôn nghe Thành.
Tôi đang quay lưng đi lấy nước uống thêm một ly, bất thình lình đứng sững cười lên tại chỗ, nhịn cười cũng không được luôn.
Tôi nói với bạn:
- Bạn khùng rồi hay sao vậy hay bạn bị mát từ đâu về sao hôm nay tẩn tẩn vậy? Nói chuyện khác đi mà, mùa hè ít khi được gặp bạn bè, ngồi chơi đêm cho vui còn mà đi đám ma ai nữa, đâu ai chết đâu mà đi, đừng có mà đùa giỡn hay nguyền rủa người còn sống, đó là cái kiêng kỵ lắm, rồi bạn với ba mẹ vui khỏe không?
Bạn không tha thiết với lời nói của tôi luôn.
Vừa nói vừa quát lên vào tôi ào ào như mưa đổ không ngừng:
- Đi thay quần áo rồi đi gấp! Thành không tin mình sao đây, sự thật là Minh đã chết mà các bạn chung lớp ai nghe cũng đi tới đám rồi.
Tôi kéo bạn đang đứng ngồi xuống và tôi nói:
- Nghe nè gần một tiếng trước khi bạn đạp xe tới đây thì Minh nó đến ngồi chơi thăm mình mà, nó ngồi ở chỗ bạn ngồi đó, rồi một lúc sau nó mới chào mình đi về, vẻ mặt nó buồn buồn như có chuyện gì trong lòng, mình hỏi bạn mà nó cũng không chịu nói với mình hay nó sợ phiền phã gì không biết, nó còn sống