Trong khi Ngô Khảo Ký ở Bố Chính đang gấp rút hết sức chuẩn bị nguyên liệu cho hai lò cao luyện thiếc thì lúc này Long thành dạy sóng không yên.
Cấm Thành, Thăng Long Linh Đô Đại Việt, Thiên An cung, nơi những buổi trầu chính được tổ chức.
Ngày hôm nay tình hình nơi Thiên An cung rất căng thẳng, các đại thần Lý triều là tranh luận một cách dữ dội không ngừng, nguyên nhân cũng chỉ vì một bản tấu chương của vị Châu Mục xa xa nơi biên thùy, nhưng sức ảnh hưởng của nó khì khủng khiếp kinh hồn.
Bất kể thành hay bại thì bản tấu chương này đã khiến cho Ngô Khảo Ký cái tên này lưu lại trong trí nhớ của các vị lão đại Đại Việt.
Chỉ một bản tấu chương này đã nâng Ngô Khảo Ký từ một nhân vật không có mấy tiếng tăm gì trở nên một tuổi trẻ tài tuấn được nhắc tên tại Long Thành.
Thực tế không chỉ có các đại thần triều đình tranh luận về bản tấu chương của Ngô Khảo Ký mà rất nhiều tầng lớp xã hội người dân cũng đang bàn bạc về nó.
Đã hơn mười ngày trôi qua với bao lần cãi vã trên triều đường dĩ nhiên nội dung của bản tấu chương này phần lớn đã bị lưu truyền nhân gian.
Bản tấu chương đó gây nên một làn sóng bình phẩm nhận xét cũng như tranh luận giữa phe ủng hộ Ngô Khảo Ký và phe phản đối.
Các sĩ tử cũng coi đây là đề mục để nghiên cứu trong thời gian này.
Tửu quán, trà quán, lâu đình, hay kể cả là kẻ chợ, đâu đâu cũng có người đang bàn luận về những ý tưởng của Ngô Khảo Ký bên trong tấu chương.
Nội dung tấu chương của Ngô Khảo Ký có vài trăm chữ nhưng nói tóm tắt có vài ý chính sau đây.
Thứ nhất hắn phân tích về công thương nghiệp của Đại Việt, Tống, Chiêm, cùng Lô Oa và Tam phật Thệ.
Tất nhiên tập chung chủ yếu vẫn là công, thương nghiệp của Đại Việt, Tống, Chiêm.
Trong này hắn nêu rõ điểm mạnh yếu của từng quốc gia công, thương nghiệp.
Và cũng giản thích lợi hại cùng của việc nhập khẩu cũng như xuất khẩu hàng hóa.
Về phần thứ hai đó chính là phương án phát triển công thương nghiệp cũng như cổ võ đề cao địa vị công tượng, cùng thương nhân.
Về phần cuối cùng đó chính là hắn đưa ra một số chính sách thuế khóa để có thể tạo thêm lợi thế cạnh tranh cho công thương nghiệp Đại Việt.
Nội dung đầu tiên của bản tấu chương Ngô Khảo Ký thực tế có rất ít người phản bác hay có ý kiến trái chiều vì nó khách quan và đi thẳng vào bản chất.
Khiến cho người muốn phản bác cũng không biết thế nào để ra tay.
Đầu tiên đó chính là khái niệm nhập siêu cùng xuất siêu.
Đối với thương nghiệp Đại Việt – Tống thì Đại Việt đang rơi vào tình thế nhập siêu.
Còn đối với Chiêm, Lô Oa,Tam Phật thệ thì Đại Việt lại là nước suất siêu.
Nhưng kim ngạch hàng hóa giữa Đại Việt cùng ba nước Chiêm, Lô Oa ( mộ phần Thái Lan ngày nay) Tam Phật Thệ ( một phần Malay ngày nay) không bì lại 1/5 tổng kim ngạch hàng hóa Việt- Tống do đó Đại Việt về bản chất vẫn là nhập siêu quốc gia.
Điểm lợi hại của nhập siêu thì Ngô Khảo Ký nêu lên rất rõ ràng, lợi ích việc nhập khẩu công nghệ, máy móc trang thiết bị cao cấp giúp nâng cao trình độ kỹ thuật, tiến gần trình độ phát triển cao của Tống triều , nhờ đó tạo ra các sản phẩm xuất khẩu có chất lượng, có khả năng cạnh tranh cao.
Trong điều kiện ngành sản xuất nguyên liệu cao cấp trong nước chưa phát triển thì việc nhập khẩu nguyên liệu giúp cho các nước này thực hiện tốt chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa hướng về xuất khẩu.
Hàng nhập khẩu trong nhiều trường hợp tạo môi trường cạnh tranh kích thích sản xuất trong nước hoàn thiện và phát triển.
Nhưng vấn đề đó là Người Tống luôn bảo mật công nghệ, họ không xuất khẩu máy móc trang bị cao cấp mà chỉ xuất khẩu những hàng hóa đã gia công hoàn chỉnh cho người Việt từ đó đổi về những nguyên liệu sơ chế có giá trị kinh tế thấp đối với người Việt.
— QUẢNG CÁO —
Nói tóm lại người Tống lợi dụng kĩ thuật cao hơn để chế tác những mặt hàng công nghệ cao như giấy, gốm sứ, tơ lụa, quạt thành phẩm.
Những thứ này nói trắng ra nguyên liệu đầu vào không cao nhưng trải qua công nghệ cao hơn của Người Tống thì nó trở thành mặt hàng xa xỉ và giá thành đắt đỏ vô cùng khi đến Đại Việt.
Họ dùng những mặt hàng này để trực tiếp đổi lấy tiền đồng hay bạc của người Việt, lương thực, quặng mỏ, cùng những mặt hàng chưa qua chế tác của người Việt.
Vô hình chung người Việt phải đổi rất nhiều tài nguyên để có được những sản phẩn trên, mà trong thực tế những sản phẩm đó không tiêu hao bao nhiêu tài nguyên của người Tống.
Nếu tình trạng này tiếp tục diễn ra thì chỉ có người Tống ngày càng giàu lên và người Việt ngày càng ngèo đi.
Còn về mặt nhập siêu gây hại cho Đại Việt thì Ngô Khảo Ký cũng phân tích rõ ràng.
Tình trạng nhập siêu của Đại Việt đã tràn lan vượt quá kiểm soát của triều đinh dẫn tới hiện tượng lãng phí tài nguyên , tác động xấu đến sản xuất trong nước.
Việc nhập khẩu hàng tiêu dùng quá nhiều sẽ dẫn tới xu hướng "sùng ngoại", khiến hàng nội địa khó tiêu thụ hơn.
Điều này kéo theo hệ lụy là nền công nghiệp của Đại Việt kém phát triển và không có động lực phát triển.
Thực tế nội dung thứ nhất này rất khó có người phản bác lại được luận điểm của Ngô Khảo Ký.
Thứ nhất xã hội Đại Việt vẫn là nông nghiệp chủ đạo.
Tư tưởng phân cấp giai tầng Sĩ, Nông, Công,Thương một bộ phận bị ảnh hưởng bởi nho học Hoa Hạ vậy nhên triều đình sĩ tộc cũng không có cái nhìn nghiêm chỉnh về vấn đề trên.
Nhưng khi Ngô Khảo Ký đâm thủng tờ giấy mỏng và vạch rõ hiện trạng thì mọi người sẽ bừng tỉnh ngộ mà nhìn trực tiếp vào bản chất của vấn đề công thương đang tồn tại của Đại Việt.
Cái đề mục thứ nhất của Ngô Khảo Ký không ai cãi láo, và mọi người đều công nhận Ngô Khảo Ký là một cái thanh niên có đầu óc.
Nhưng vấn đề thứ hai lại rất đụng chạm tới nhiều tầng lớp lợi ích, chính vì lẽ đó đây là nơi khiến cho sự tranh cãi bùng lên đỉnh điểm.
Nội dung quan trọng thứ hai của Ngô Khảo Ký tấu chương đó chính là đề cao vị thế chính trị xã hội của hai giai cấp Công- Thương.
Từ đó kích thích họ nghiên cứu , cải tiến nền công thương nghiệp của Đại Việt để có thể cạnh tranh xòng phẳng cùng Người Tống trong tương lai.
Tư tưởng này dĩ nhiên nhận được sự ủng hộ tuyệt đối từ giai tầng tiểu thủ công nhóm thợ người cùng tiểu thương nhân.
Nhưng lại gặp sự phản đối mạnh mẽ từ sĩ tộc cùng địa chủ giai tầng cũng như nông dân hộ tự do.
— QUẢNG CÁO —
Đơn giản tư tưởng Sĩ Nông Công Thương phân chia giai cấp trong xã hội Đại Việt là có, tuy không sâu sắc như xã hội thuần túy nho học Tống triều nhưng vẫn là đáng kể.
Khi Ngô Khảo Ký đặt vấn đề nâng cao đãi ngộ cùng vị thế xã hội của Công tượng, Thương nhân sẽ dẫn đến cảm giác bị uy hiếp địa vị của Sĩ tộc cũng như Địa chủ hộ.
Chính vì vậy họ không thể nào muốn chuyện này xảy ra.
Nhóm Sĩ, Nông lấy lý do lương thực làm đầu, trăm việc nông việc là quan trọng nhất.
Nếu không có Nông dân cày cấy thì không có lương thực, không có lương thực thì mọi người chết đói cả.
Từ đó dẫn đến địa vị người Nông dân không thể nào xếp ngang hàng Công- Thương hai nhóm người này.
Thêm vào đó nhóm người ủng hộ quan điểm này cho rằng nếu không trọng nông ức thương thì người người bỏ ruộng đi làm thương nhân, thợ thủ công, đến lúc đó toàn Đại Việt đồng hoang bạt ngàn nơi nơi chết đói.
Nhưng Ngô Khảo Ký cũng lường trước điều này.
Cho nên hắn cũng có lập luận giải thích về việc nâng cao địa vị, đãi ngộ Công – Thương nhóm ngươi.
Công nghiệp nếu phát triển sẽ có thể có nhiều mặt hàng giá trị cao, dùng đến thương nhân đưa đi các nước và tiến hành xuất siêu từ đó đổi về vàng, bạc đồng cũng như lương thực.
Từ một mặt này rõ ràng an ninh lương thực sẽ có mặt đảm bảo nhất định.
Ngô Khảo Ký nêu một ví dụ điển hình về việc này đó chính là Tửu Xưởng nói đương cử nếu Đại Việt dùng tửu đổi lấy lương thực của Tống, Lô Oa, Chiêm.
Đặc biệt là Lô Oa một quốc gia cực giàu lương thực.
Một năm người Việt sẽ bổ xung được sấp xỉ triệu cân lương thực.
Đó là hắn mới chỉ sơ bộ đánh giá năng xuất Tửu Xưởng là 800 vò một tháng, trên thực tế sau khi nhập khẩu lương thực chỉ cần trích ra 1/10 số đó để nấu tửu thì sản lượng tửu một tháng có thể đạt.
1500- 2000 vò Ngọc Lộ tửu, đừng lo thứ này không bán được, thứ này chỉ có thiếu hàng không bao giờ thừa.
Từ đó một năm có vài triệu cân lương thực bổ xung, người Việt còn lo đói?
Đấy mới chỉ là một Tửu Phường, nếu như sứ, gốm, đồ sơn mài mĩ nghệ, quạt, giấy tất cả thủ công nghiệp của Đại Việt có thể phát triển đủ cạnh tranh với Tống thì sao? Lúc đó sẽ có bao nhiêu lương thực đổ vào Đại Việt.
Ngô Khảo Ký lấy Tửu Phường Ngọc Lộ làm ví dụ điển hình về sự vượt trội công nghệ sẽ đem lại lợi ích to lớn ra sao.
Chỉ một tửu phường nho nhỏ ở miền biên ải với công nghệ vượt trội và độc quyền hàng hóa đã đưa đến lợi ích có thể nuôi sống ít nhất 2 triệu người trong một năm.
Nuôi sống 1/3 dân số Đại Việt.
Điều này đủ thấy sức mạnh của Công-