Năm giác quan của Tư Mã Khôi nhạy bén hơn người, anh phát hiện phía sau có vật gì đó đang liếm cao chảy ra từ thi thể người chết. Không dám rút dây động rừng, anh cố ý đi chậm lại rồi đột ngột quay ngoắt người về phía sau, trong tay lăm lăm khẩu súng thần công, đồng thời rọi chùm sáng của đèn quặng về phía vách đá cheo leo dựng đứng. Có điều động tác của Tư Mã Khôi tuy rất thần tốc, nhưng tốc độ của vật bò trên vách tường còn nhanh hơn mấy lần, nó dường như rất sợ ánh sáng, phát hiện thấy sự chuyển động của chùm sáng phát ra từ đèn quặng, nó bèn “chiu” môt cái thu mình chui tọt vào trong khe nứt.
Đến khi Tư Mã Khôi quay người nhìn thì chỉ thấy trống trơn. Anh đang định nhìn xem nó rốt cục là thứ gì, thì đột nhiên có một luồng sáng mạnh từ trên không dội xuống, những vết tích còn sót lại giống như những bức bích họa của người chết bị ánh sáng chiếu vào ánh lên một màu trắng bệch. Tư Mã Khôi lập tức phát hiện thấy sự xuất hiện của chùm sáng trên cao, nhưng địa cốc dưới lòng Đại Sa Bản quanh năm không thấy ánh măt trời, sao đột nhiên lại có vật chất phát sáng xuất hiện đươc nhỉ? Anh chưa kịp ngẩng đầu lên nhìn kỹ thì nghe một tiếng nổ ầm ầm phát ra từ trên cao, trong không gian nhỏ hẹp dựng đứng của vách cheo, âm thanh đó càng thêm vang dội. Âm thanh được truyền từ trên xuống dưới, cũng không biết được khuếch đại thêm bao nhiêu lần nữa, chi biết khi nó dội đến tai thì ai nấy đều cảm tưởng như thể trời long đất lở, thật chẳng khác gì: “một trận gió bẻ gập ngàn thân trúc, mười vạn quân rầm rập giữa trời đêm.”
Giáo sư Nông và mọi người cùng nghe ngóng động tĩnh, đồng thời ngẩng đầu lên nhìn: chỉ thấy trên cao sáng rực, một sợi mây đỏ từ không trung ép nhào xuống, mấy làn lửa xanh âm u từ trong vụt lướt qua, ngoằn ngoèo như rắn lượn giữa không gian vách đá cheo leo. Luồng sóng lứa bỏng rẩy trong phút chốc bốc thẳng xuống cốc. dường như quật tất cả mọi người ngã rạp ra. Ai nấy đều không thể mở mắt hay nói năng gì, vội người cúi đầu thật thấp né tránh.
Tư Mã Khôi rạp hẳn xuống đất mà vẫn cảm nhận được hơi lửa nóng rát không thể chịu nổi, toàn thân tựa hồ bị dòng lửa nóng làm tan chảy đến nơi, nhưng đầu anh vẫn khá tỉnh táo. Anh biết chắc có người đã dẫn cháy mạch quặng diêm tiêu từ trên cao. Điểm cháy của chất diêm tiêu tiềm tàng trong tầng đất giữa lòng núi, cao hơn rất nhiều so với vật chất phân rã thể khí, nếu không gặp tia lửa hoặc thuốc nổ thì nó không dễ gì xảy ra hiện tượng tự bốc cháy.
Tình hình giờ đây đã đủ chứng minh cho suy đoán của đại đội trưởng Mục là chính xác: quả nhiên có phần tử nội gián âm thầm trốn trong bóng tối, âm mưu quấy nhiễu, phá hoại hành động thăm dò kính viễn vọng Lopnor của họ. Bây giờ ta ở ngoài ánh sáng mà địch lại ở trong bóng tối nên rất khó phòng bị.
Ngọn lửa cao mấy trăm mét – do mạch quặng diêm tiêu cháy nổ tiếp tục duy trì khoảng mười mấy phút, đến khi ngọn lửa hung bạo bắt đầu suy yếu thì lưng chừng địa cốc chỉ còn lại cột khói dày đặc bốc lên ngùn ngụt. Mọi người liên tiếp ho sặc sụa, ai nấy giãy giụa tìm cách đứng lên, tìm đập thình thịch, trong lòng bất giác thầm kêu: “ May quá! Nếu chỗ này không phải nơi sâu nhất địa cốc thì có lẽ tất cả mọi người đã bị cột lửa thiêu sống thành than hết rồi, nói không chừng thì ngay cả tro cốt cũng không còn ấy chứ”.
Trong khi hồn phách vẫn chưa định thần lại được thì đất cát vụn xung quanh lại bắt đầu rào rào rơi xuống, đại đội trưởng Mục lạnh buốt tận tim, anh khản giọng hét lớn: “Chết tiệt! Lở núi rồi!”.
Chất diêm tiêu chỉ cần điều chế một chút là có thể sử dụng để chế thành thuốc nổ đen. Mạch quặng lộ thiên trong lòng núi bị dẫn cháy, tuy chưa đủ sức để sản sinh lực phát nổ liên tiếp, nhưng cũng đủ để phá hủy lớp vỏ đất yếu ớt dưới lòng Đại Sa Bản. Tình hình này giống như khoét một hố ở đáy túi, một lượng lớn cát nổi lập tức ầm ầm đổ xuống cùng với lớp vỏ đất sụt lở, màn cát bụi bay mù mịt như sương khói giữa không trung.
Đại đội trưởng Mục thấy tình hình nguy hiểm vội hét to: “Mau chạy thôi!”. Anh thấy đội trưởng liên lạc Lưu Giang Hà sợ hãi đến ngây người, bàn chân như bị quét nhựa đường không thể xê dịch nổi nửa bước, liền gào lên: “Mẹ nó chứ, chết tiệt thật!” – nhưng thác cát ầm ầm xối xả chảy xuống đáy cốc như nuốt chửng mọi âm thanh, mặc kệ đại đội trưởng vắt kiệt sức gào thét đến đâu, mọi người vẫn không nghe thấy nửa lời.
Đại đội trưởng Mục đành phải xông lên xô mạnh Lưu Giang Hà ra chỗ khác, ai ngờ chính mình lại bị một tảng đá lớn từ trên cao rơi trúng đầu, tuy anh đội mũ cối nhưng đầu vẫn bị đập nát, máu me bê bết, cả người đổ xuống, quỳ gục trên nền cát bụi, trong nháy mắt dòng cát đã vùi lấp quá nửa cơ thể anh.
Tư Mã Khôi đứng bên cạnh nên trông thấy cảnh tượng thảm khốc khi đại đội trưởng gặp nạn. Lưu Giang Hà dù sao tuổi vẫn còn trẻ, nhưng đầu óc anh ta lúc này trở nên mụ mị hoàn toàn, không để ý bản thân cũng sắp bị dòng cát lún hung bạo nuốt chửng, anh chàng dùng tay đào bới để móc đại đội trưởng ra khỏi đống cát cao quá người, nhưng đành bất lực vì hỗn độn đất đá quá thô cứng. Anh chàng bổ tay vào cát cào thêm mấy cái như phát rồ, mười đầu ngón tay dập nát, da thịt phía trên mài mòn lộ ra cả xương trắng, máu chảy ròng ròng.
Tư Mã Khôi lặng người nhưng vẫn cố bình tĩnh suy nghĩ, anh biết đại đội trưởng Mục bị đá rơi trúng đầu, lại còn bị cát lở vùi lấp như vậy, chắc chắn không thể cứu được, trong khi đó dòng cát lún vẫn chảy ầm ầm như thác đổ mà không hề suy yếu, ngay cả thi thể không khéo cũng chẳng kịp đào lên chứ nói gì cứu sống. Thế là Tư Mã Khôi giơ tay nắm chặt lấy cổ áo sau của Lưu Giang Hà lôi xềnh xệch đi như dắt chó, rồi bám sát vách đá chạy như bay trốn tránh dòng cát lún. Khi họ vừa xuyên qua một tấm dày đặc thì thấy giáo sư Nông địa cầu chạy không kịp, cũng đang bị cát vùi, may mà độ phủ lấp không sâu nên Hải ngọng và Thắng Hương Lân mới kịp quên mình nhào ra cứu sống.
Lợi dụng những rãnh lõm ở hai bên vách đia cốc, mọi người đi sát bên dưới tránh né cát lún đá vụn rơi xuống. Không biết họ đã dò dẫm bao xa trong làn cát bụi mịt mù. Khi thấy bên tai âm thanh cát đá rơi ầm ào dần ngớt xuống, Tư Mã Khôi mới dám dừng chân, lau lớp cát bụi phủ mờ trên kính chắn gió. Anh dùng đèn quặng soi phía sau, phát hiện một lượng cát đá rất lớn đổ xuống từ lòng núi lở, đã bịt chặt khít đoạn địa cốc mà phân đội khoan thăm dò từng lâm nạn.
Những người còn lại ngồi phịch xuống đất, co người ủ rũ. Tư Mã Khôi thấy địa thế xung quanh tương đối khoáng đạt, mới tạm yên tâm đỡ giáo sư dậy để kiểm tra tình hình vết thương, anh thấy đầu giáo sư bị rách một vết lớn, mất máu khá nhiều, ông đã rơi vào trạng thái hôn mê bất tỉnh.
Thắng Hương Lân vội vàng mở hộp cứu thương, đắp thuốc băng miệng vết thương cho giáo sư. Cô theo phân đội trắc họa đi công tác khắp nơi, chỉ học sơ qua một số biện pháp cấp cứu đơn giản mà thôi, nên không phán đoán được thương tích của giáo sư rốt cục có nguy hiểm đến tính mạng hay không, nhưng chỉ cần người sáng mắt là có thể trông thấy rõ mồn một tình hình của giáo sư không được lạc quan cho lắm.
Tư Mã Khôi thấy hai mắt đội trưởng liên lạc Lưu Giang Hà đỏ ngầu, khóc nấc nghẹn không dứt, thì biết anh chàng bị sốc quá mạnh bởi cái chết của đai đôi trưởng Mục. Tuy Tư Mã Khôi không lớn hơn Lưu Giang Hà nhiều tuổi, nhưng đã từng tận mắt chứng kiến biết bao cái chết nơi sa trường, nên anh hiểu: nếu không giải phóng được tâm lý bi thương, thì sớm muộn gì nó cũng dày vò người ta đến phát điên, thế là anh bèn sắc giọng mắng Lưu Giang Hà: “Cậu tòng quân, mẹ kiếp, cũng bao nhiêu năm rồi nói gì cũng đường đường là một đội trưởng. Đại đội trưởng Mục bị tên nội gián mai phục dưới địa cốc hại chết, cậu không chuẩn bị báo thù cho anh ấy thì thôi, lại còn ngồi đây khóc lóc nỉ non y như đàn bà. Cậu còn mặt mũi nào mà sống tiếp nữa hả? Tốt nhất cứ chết chìm trong vũng nước đái của mình cho sớm chợ.
Thắng Hương Lân nghe không lọt tai, cô nhíu đôi mày thanh tú, đứng dậy hỏi Tư Mã Khôi: “Đại đội trưởng Mục mới hi sinh cách đây không lâu, trong lòng ai mà chẳng buồn rầu, việc gì anh phải nói những lời nghe chối thế hả, câu nào cũng như dao cứa vào tim người ta, anh mới thấy hả dạ sao?”
Hải ngọng phải giải thích hộ Tư Mã Khôi: “Cô Hương Lân à! Cái này thì cô trách nhầm Khôi rồi, hồi xưa tôi tham gia cách mạng thế giới ở Miến Điện, chúng tôi đều được phát một cuốn ‘Nhật ký của Che Guevara’, trong đó viết một câu rất rõ ràng thế này: ‘Thù hận là nhân tố tối quan trọng trong chiến đấu; mối hận khắc cốt ghi xương có khả năng khiến người ta vượt qua giới hạn chịu đựng của cơ thể, trở thành một cỗ máy giết người hiệu quả, bạo lực, có tính chọn lọc và máu lạnh nhất’”.
Tuy Thắng Hương Lân không hiểu đạo lý này lắm nhưng cô phát hiện lời của Tư Mã Khôi dường như bắt đầu phát huy tác dụng nào đó, vì anh đội trưởng Lưu Giang Hà dần dần ngớt tiếng bi ai. Cô không nhắc lại chủ đề này nữa, mà quay sang hỏi Tư Mã Khôi: “Trước đây, giáo sư từng dặn dò chúng ta, nếu bác ấy gặp nạn anh sẽ thay bác chỉ huy cả đội, thế bây giờ anh đã có kế hoạch gì chưa?”
Tư Mã Khôi nói thẳng: “Tôi cũng chỉ biết cố gắng hết sức, dốc toàn tâm toàn lực mà thôi, nếu không làm được thì tôi cũng không dám miễn cưỡng. Lúc trước, giáo sư nói trong đường hầm Lopnor có máy điện đàm Liên Xô, bây giờ máy điện đàm quang học của chúng ta bị hỏng, cần tìm linh kiện thay thế từ chiếc máy do Liên Xô chế tạo mới mong sửa được nó. Vả lại hiện giờ chúng đã tuyệt đường rút lui rồi, nghĩa là đã hoàn toàn cắt đứt liên lạc với thế giới bên ngoài, lương khô mang theo có thê duy trì thêm mấy ngày nữa, nhưng nước trong bình sắp cạn tới đáy rồi.
Theo tôi, bây giờ chúng ta chỉ còn cách tiếp tục đi xuyên qua khu vực chính của địa cốc, tìm thấy dòng sông ngầm trong di chỉ Hắc Môn của Lâu Lan; có điều tìm kiếm đội khảo sát liên hợp Liên – Trung bị mất tích trong cực vực sâu thăm thẳm như động không đáy năm đó, chẳng khác nào mò kim đáy bể, nên khả năng thành công vô cùng nhỏ bé. Thực