Không chậm trễ nữa, ông Lương cùng với trưởng làng và Sửu tức tốc đi đến nhà Mão. Đường đến nhà Mão cũng nằm trên trục đường đến nhà chị Xoan tối ngày hôm qua. Hai nhà cách nhau chỉ đúng một ruộng rau muống, đến nơi, cổng nhà đã mở, ông Vọng bước vào trong miệng gọi:
- - Nhà Mão đâu hết rồi...?
Phía sau chuồng bò vang lên tiếng của Mão:
- - Bác Vọng ơi, chết hết thật rồi.
Ông Lương cùng với Sửu chạy nhanh ra sau nhà nơi chuồng bò, quả không sai, bên trong chuồng bò là hai con bò đã chết cứng đơ, ngửa bụng, chổng bốn chân lên trời. Ông Vọng quay lại nhìn ông Lương rồi ấp úng nói:
- - Bác Lương....như...như này...là sao...?
Ông Lương nói mọi người tránh ra, ông lấy trong tay nải chiếc châm ngà ngày hôm qua rồi cũng chích vào phần đùi của con bò để lấy máu. Đưa cây châm ngà ra trước mặt mọi người, ông Lương nói:
- - Vẫn là máu đen, không còn nghi ngờ gì nữa, hai con bò này cũng chết do bị trúng độc. Mà loại độc này giống với loại độc đã giết chết cả đàn gà nhà cô Xoan ngày hôm qua.
Ông Vọng hoang mang cố gắng nhìn máu trên cây châm ngà một lần nữa, Sửu thì vẫn chưa hiểu lắm nên Sửu hỏi:
- - Vậy là sao bác trưởng làng..?
Ông Vọng đáp:
- - Tối hôm qua, đàn gà nhà cô Xoan cũng chết y như thế này. Lúc đó thầy Lương đã lấy châm ngà voi ra để thử máu gà, kết quả máu trên đầu cây châm có màu đen xì, là máu dộc. Xác con gà để qua 1 đêm đã thối rữa như những gì chúng ta nhìn thấy ngoài đình sáng nay.
Mão nổi khùng:
- - Đứa nào, đứa nào lại làm trò thất đức này cơ chứ...?
Sửu đến giờ đã bớt nghi ngờ rằng gà nhà chị Xoan chết là do Mão. Bởi chẳng thằng ngu nào lại đi hạ độc 2 con bò nhà mình cả, tính thiệt hại thì hai con bò ấy còn gấp nhiều lần đàn gà, tuy nhiên việc Mão không dám thắp hương trước đình thờ Thành Hoàng làng vẫn có gì đó khiến Sửu chưa yên tâm. Nhưng đó không phải là việc cần suy nghĩ bây giờ, đã có gia cầm, gia súc bị chết do trúng độc. Thế rốt cuộc độc đó là do ai bỏ, và từ đâu mà ra....? Đây mới chính là điều cần lo lắng ngay lúc này.
Sửu hỏi ông Lương:
- - Nếu thầy đã nói là độc thì liệu thầy có thể phân tích xem thứ độc đó có nguồn gốc từ đâu được không ạ...? Hôm qua cô Xoan ra ngoài thì còn có khả năng là người khác hạ độc, nhưng nhà Mão đây, vợ Mão ở nhà cả ngày, muốn đi vào trong nhà phải đi qua cổng, nhà còn có chó, chẳng lẽ người lạ vào mà chị Mão không biết hay sao...?
Ông Lương đáp:
- - Cậu bình tĩnh, tôi nói là do độc, nhưng chưa bao giờ tôi nói là do con người hạ độc. Điều cậu thắc mắc cũng chính là điều mà cả đêm qua tôi suy nghĩ, hôm qua tôi còn đem thóc nhà cô Xoan về, sáng nay dùng thóc đó cho gà nhà bác Vọng mổ, kết quả mấy con gà không sao cả, như vậy độc không phải bị thả vào thức ăn.
" Ve....Vo...Ve "
Chuồng bò nên ruồi nhặng vo ve khá nhiều, chúng đậu trên thành chuồng, trên xác hai con bò, trên cả máng nước nơi chuồng bò......Đột nhiên ông Lương nhìn thấy hai con ruồi sau khi vừa đậu vào máng nước được vài giây thì bỗng nhiên chết nổi trên mặt nước mặc dù nước trong máng rất trong và sạch.
Khi ông Vọng, Sửu cùng vợ chồng Mão vẫn đang cố gắng xem ai là người hạ độc, hay chất độc đó có nguồn gốc từ đâu thì họ im bặt khi ông Lương nói lớn:
- - Mọi người trật tự, nhà Mão có thể cho tôi biết điều này được không...?
Mão đáp:
- - Có chuyện gì bác cứ hỏi..?
Ông Lương hỏi:
- - Nước này hai vị lấy ở đâu...?
Vợ Mão trả lời:
- - Dạ là nước giếng ở gần đình đấy ạ. Bao năm nay dân làng này vẫn dùng nước ở giếng làng. Vừa rồi mưa lớn, nhưng theo thói quen tôi vẫn ra giếng gánh nước về cho gia súc uống, rồi tắm rửa cho chúng luôn. Mưa lớn nên nước giếng dâng cao gần miệng, gánh về cũng tiện lắm.
Ông Lương tiếp:
- - Vậy là sáng nay chị cho bò uống nước giếng phải không..?
Vợ Mão gật đầu, ông Vọng hỏi:
- - Thầy, thầy nói vậy nghĩa là sao....? Chẳng lẽ trong nước có độc...?
Ông Lương chưa vội chắc chắn, nhưng việc hai con ruồi chết trong máng nước thật khiến cho người ta phải nghi ngờ. Lấy châm ngà ra thêm một lần nữa, ông Lương nhúng phân nửa cây châm vào nguồn nước. Tất cả mọi người có mặt ở đó chăm chú chờ đợi xem việc gì
sẽ xảy ra, và rồi mọi người tá hỏa, ngay khi cây châm được nhung vào nước, chỉ ít giây sau chỗ nước bao quanh cây châm ngà ấy đã sủi bọt trắng, tiếp theo đó nước trong máng chuyển dần về màu đen.
Rút cây châm ra, ông Lương nói:
- - Ngà voi có tính kháng độc, nếu phát hiện độc tố, nó sẽ có phản ứng.....Nước trong máng sủi bọt, đổi màu thì tôi đã chắc chắn, nguồn nước đã bị nhiễm độc. Hai con bò chết là do trúng độc sau khi uống nước.
Ông Vọng vội hỏi:
- - Vậy còn đàn gà nhà cô Xoan thì sao...? Liệu có phải cũng do nước, nhưng hôm qua cô ấy nói, buổi chiều mới thả gà, và tầm đó cô ta ra ruộng chứ không phải đi gánh nước giếng, trước đó thì trời mưa thông mấy ngày, không phải cô ấy đã gánh nước giếng về từ trước rồi chứ...?
Ông Lương lắc đầu:
- - Không đâu, theo những gì mà tôi dự đoán. Những chuyện kỳ lạ xảy ra trong làng chỉ bắt đầu khi trời tạnh mưa. Nhưng bác trưởng làng này, hình như nhà cô Xoan cũng có một cái giếng nhỏ phải không..? Hôm qua trời tối nên tôi chỉ nhìn mang máng.
Ông Vọng gật đầu:
- - Đúng...đúng rồi, nhà cô Xoan có cái giếng nhỏ nằm ngay gần vườn.
Ông Lương tức tốc đi ngay sang bên nhà cô Xoan, mọi người cũng vội đi theo. Ông Vọng gọi nhưng bên trong không có ai trả lời, chắc có lẽ cô Xoan không có nhà. Tình hình cấp bách nên ông Vọng tự động mở cổng bước vào trong. Đi ngang qua hiên nhà, ông Lương nhìn thấy một đứa bé gái đang ngồi dưới bậc thềm, hình như cô bé bị mù nên dù mọi người đi đến gần cô bé vẫn cứ ngồi im không nói năng gì cả.
Ông Lương hỏi:
- - Đây là...?
Ông Vọng buồn rầu trả lời:
- - Là con gái của cô Xoan, con bé tên là Mị, mới sinh ra đã bị mù và câm bẩm sinh. Gia đình cô Xoan hoàn cảnh lắm, chồng mất sớm, cô Xoan một mình nuôi con, con gái thì lại không được như những đứa trẻ khác. Lần này nhà cô ấy lại thiệt hại gần hết, thế cho nên tôi mới đứng ra kêu gọi dân làng ủng hộ cho mẹ con cô ấy.
Tạm bỏ qua cô bé, ông Lương cùng mọi người đi ra cái giếng nhỏ nhà cô Xoan. Cạnh giếng có một chậu nước, nhìn xung quanh một vòng, ông Lương nói mọi người đừng đi lại, tiếp đó ông Lương soi kỹ khu vực giếng. Xung quanh chậu nước có vô số nhưng vết chân gà hãy còn in hằn lại bởi phần đất quanh giếng vẫn còn ẩm ướt.
Dùng châm ngà để thử độc nước bên trong chậu, kết quả cuối cùng cũng y hệt như nước trong máng nhà vợ chồng Mão. Ông Lương nhìn cây châm mà sắc mặt nhợt đi, đúng lúc đó, cô Xoan đi về, trên tay cầm rổ rau sam, chắc có lẽ cô Xoan mới đi hái, và đây là bữa trưa của hai mẹ con cô.
Nhìn thấy mọi người, cô Xoan đặt rổ rau xuống hiên rồi chạy lại hỏi:
- - Các bác, các bác đang làm gì vậy ạ...?
Ông Lương hỏi cô Xoan:
- - Chậu nước này cô lấy ở đâu vậy...? Có phải từ giếng làng không..?
Cô Xoan đáp:
- - Bác nói gì vậy..? Nhà em cũng có giếng nên bao năm nay em có dùng nước giếng làng đâu. Nước trong chậu là em múc lên từ chiều hôm qua, thả gà ra thì phải múc nước cho chúng nó uống chứ..
Ông Vọng nhìn cô Xoan hốt hoảng:
- - Nước giếng nhà cô có độc, đó chính là nguyên nhân khiến cho cả đàn gà bị chết đó.....Cả nhà Mão....
Ông Lương ngắt lời ông Vọng, ông Lương nói run run giọng:
- - Không chỉ nước giếng nhà cô ấy có độc đâu, mà là tất cả nguồn nước trong làng này, trừ nước mưa......Đều đã bị nhiễm độc.....Đây cũng chính là nguyên nhân phần mai rùa bị nứt cứ thế lan rộng ra khắp nơi. Như tôi đã nói, làng gặp họa lớn rồi......