Mùng bảy tháng năm, năm Vĩnh An thứ bảy.
Vó ngựa chạy hối hả cuốn tung bụi đất trên đường đi. Thanh niên trên lưng ngựa sắc mặt nghiêm trọng, mái tóc cột loạn trên đỉnh đầu đã ướt mồ hôi. Hắn dường như bị ánh nắng giữa hè chói chang thiêu đốt đến nóng nực, cởi bỏ áo giáp da, để lộ lồng ngực và bả vai cuồn cuộn cơ bắp. Thân binh phía sau dâng túi nước, Uất Trì Phong tiện tay nhận lấy, ngửa đầu uống hơn nửa rồi ném trả, quay đầu quát lớn, "Mau lên đường cho ta, phải đến được Cam Châu trước khi trời tối."
"Rõ!" Thân binh vội vàng giục ngựa ra phía sau truyền lệnh.
Một chiến mã màu xanh xám đi tới, song song với ngựa của Uất Trì Phong. Mặt Vệ Trường Hiên cũng lấm lem bụi đất chẳng khác hắn. Bọn họ đã ngày đêm lên đường suốt hai mươi hôm nay. Trừ nhóm kị binh nhẹ phía trước còn chút sức lực, đám bộ binh đã rã rời kiệt sức, còn nhóm quân nhu thì bị bỏ xa đằng sau.
Nhưng lúc này chẳng còn ai để tâm đến bọn họ được nữa. Một tháng trước khi rời đô thành, trên đường liên tục có cấp báo từ Hà Tây gửi tới, thư này so với thư trước càn cấp bách hơn. Dựa theo tin tức, Yến Ngu đã phát động tấn công Bàn Môn quan. Quân trấn thủ Tây Bắc đang trong tình thế hiểm nghèo. Do tình hình nghiêm trọng, Vệ Trường Hiên hạ lệnh bỏ lại quân nhu thừa thãi, thu xếp hành trang đơn giản để hành quân thần tốc, thông qua đường mòn ven núi, cố gắng làm sao rút ngắn lộ trình hai tháng xuống còn hai mươi ngày. Dù vậy, cả Vệ Trường Hiên lẫn Uất Trì Hiền đều thấp thỏm không yên, vì tám chín hôm nay họ không nhận được tin tức nào từ Bàn Long quan báo về.
"Có phải sắp tới rồi không?" Vệ Trường Hiên ngẩng đầu, nhìn xuyên qua ánh nắng chói chang trước mặt, "Hình như ta thấy tường thành phía xa."
Uất Trì Phong cũng rướn cổ nheo mắt, gật đầu, "Phải, đó là môn hộ Cam Châu ở Hà Tây, cũng chính là địa phận phía sau Bàn Môn quan." Sắc mặt hắn có chút do dự, "Hy vọng chúng ta đến không quá trễ."
Vệ Trường Hiên chẳng khác hắn là bao. Ngay từ đầu, chàng đã thấy kỳ lạ. Hai bên lưng núi ban đầu là ruộng tốt nhưng giờ đã bị dẫm đạp không còn hình dạng, thậm chí còn thấy cả vết lửa cháy xém. Cảnh tượng này khiến chàng lo lắng không thôi, đang định mở miệng gọi Uất Trì Phong thì chợt nghe tiếng vó ngựa cuối đường, là hai kị binh nhẹ do thám đã quay lại.
Hai kỵ binh kia có vẻ vô cùng kinh hãi, vội vàng nhảy khỏi lưng ngựa, cúi đầu báo, "Vệ tướng quân, Uất Trì tướng quân, không thể tiến thêm được nữa."
Uất Trì Phong sửng sốt hỏi, "Vì sao?"
"Cam Châu....Cam Châu bị quân Yến Ngu chiếm rồi !"
"Cái gì?" Vệ Trường Hiên và Uất Trì Phong gần như đồng thanh thốt lên, hai lời như một, "Bàn Môn quan bị công phá hoàn toàn rồi sao?"
"Vâng, dạ thưa...." Một quân sĩ lắp bắp nói, "Nghe rằng năm ngày trước, Bàn Môn quan bị đánh hạ, quân Yến Ngu thần tốc tiến vào Cam Châu. Lính trấn thủ Hà Tây chỉ đành lui về giữ Lương Châu."
Uất Trì Phong nhảy xuống ngựa kéo gã dậy, vội vàng hỏi, "Quân cứu viện của chúng ta ở An Dương thì sao? Bọn họ đâu cả rồi?"
"Quân An Dương cũng lui về Lương Châu. Nghe nói mấy ngày nay, các đại đô hộ đnag thương thảo xem phải đối phó với đợt tiến công tiếp theo của Yến Ngu thế nào?"
Nghe gã nói vậy, Vệ Trường Hiên cau mày, "Nếu Cam Châu bị giặc Yến Ngu chiếm lĩnh thì các người nghe tin này ở đâu?"
Quân sĩ xoay người chỉ ra sau, "Phía trước có một mảnh đất nhỏ, một nhóm quân Hà Tây đóng ở đó do có thương binh không thể di chuyển được. Bọn họ cho nói cho ta biết."
Vệ Trường Hiên và Uất Trì Phong đưa mắt nhìn nhau, sau đó lại nói, "Quan truyền lệnh, cho toàn quân tạm dừng, tối nay hạ trại trong khe núi gần đây." Hắn ngừng một lát, "Nhóm thân binh hãy theo ta."
Đúng như lời hai quân sĩ kia, địa doanh vô cùng nhỏ hẹp. Vệ Trường Hiên vừa đến đã ngửi thấy mùi máu tanh nồng, có thể nhận ra những thương binh này bị thương quá nặng mới đành phải dừng tạm lại đây. Có hai quân y quan đang luốn cuống chân tay băng bó cho họ.
Uất Trì Phong tìm được vài bộ hạ cũ ở An Dương, hỏi kỹ tình hình trận chiến mấy hôm trước. Đang nói chuyện thì chợt nghe vài tiếng khóc thút thít phía sau. Vệ Trường Hiên có chút khó hiểu, đi tới nơi phát ra tiếng khóc nhìn xem.
Quân y quan thấy chàng, liền giải thích, "Đó là dân chúng chạy ra khỏi thành Cam Châu, mấy hôm nay vẫn trốn sau doanh trướng của chúng ta." Gã thở dài, "Thật tội nghiệp, giờ chúng ta cũng khó lo được cho mình, không bảo vệ nổi họ."
"Để ta đi xem sao." Vệ Trường Hiên nói, một mình rời doanh trướng.
Dưới một mái hiên đổ nát có hơn mười người nằm ngang nằm dọc, đều là các ông già bà cả yếu ớt. Do trời nóng bức, chỗ này ngập mùi mồ hôi khó chịu. Vệ Trường Hiên cúi đầu, thấy một nam nhân nằm duỗi chân. Xương từ ống chân trở xuống đã gãy, miệng vết thưa hở ra ngoài đã rữa nát, giòi bọ bu trắng lúc nhúc. Nhưng lạ thay vết thương nghiêm trọng như vậy mà thanh niên đó không rên ri một câu, chỉ nằm yên tại đó. Vệ Trường Hiên nhìn dọc lên, không thấy mặt nam nhân. Đầu người đó được che dưới một cái mũ rơm cũ nát, giống như một lão nông dân làm đồng ngủ trưa.
"Ông ấy...." Vệ Trường Hiên há miệng, định hỏi gì đó nhưng đối mặt với những người mang vẻ mặt chết lặng ấy, chàng không thốt nên lời.
"Hắn chết rồi." Một bà lão già nua ngồi trong góc lên tiếng. Tó bà đã hoa râm, hai mắt đục ngầu ngẩng lên nhìn vị quan quân trẻ tuổi, thấp giọng nói, "Đêm qua vừa trút hơi thở cuối cùng."
Vệ Trường Hiên ngẩn ra, vội nói, "Ta sẽ sai người đưa ông ấy đi chôn."
Bà lão mệt mỏi lắc đầu, "Đại nhân, các ngài không cứu được người sống thì quan tâm đến đám người chết làm cái gì?"
Cả căn nhà hoang im lặng như tờ. Gương mặt thẫn thờ của bọn họ lộ vẻ hoảng hốt, dường như sợ lời của bà lão sẽ chọc giận vị quan quân này. Nhưng ngoài dự kiến, chàng không tức giận, cũng không phất tay áo bỏ đi, chỉ hơi cúi đầu, gương mặt lấm lem bụi đất thoáng vẻ đau thương.
Bỗng có tiếng trẻ con khóc phá tan sự yên tĩnh. Vệ Trường Hiên quay đầu lại, thấy một đứa bé nhìn chằm chằm trường đao bên hông chàng, không ngừng khóc oa oa. Người phụ nữ gầy gò bên cạnh vừa ôm vừa dỗ, "Nhị Mao đừng sợ, đừng sợ. Mẹ ở đây."
Dường như lo Vệ Trường Hiên trách tội, bà ta dỗ đứa trẻ, lại giải thích, "Đại nhân đừng giận, Nhị Mao sợ hãi quá nên giờ cứ thấy binh lính là hoảng."
Vệ Trường Hiên đành lùi ra xa một chút, hồi lâu sau mới ngập ngừng hỏi, "Chiến sự lần này có bao nhiêu bách tính trốn được khỏi thành Cam Châu?"
Đám lưu dân đầu sa sầm sắc mặt. Người phụ nữ ôm con lau nước mắt nói, "Nào có ai trốn ra được. Lúc trước có tin khai chiến, mọi người đều bảo Bàn Môn quan xưa nay chưa bị công phá bao giờ, quân Yến Ngu chẳng đời nào vào được đến Cam Châu. Cứ thế, không ai có ý định sơ tán, chỉ ngồi nhà chờ tin. Ai ngờ đêm trước, quân Yến Ngu bỗng công phá được Bàn Môn quan, vào thành cướp bóc, không chuyện ác nào không làm. Toàn thành lập tức chìm trong biển lửa. Tôi một tay Đại Mao, một tay giữ Nhị Mao chạy trốn.

Ai ngờ chưa đến được cổng thành, giặc Yến Ngu đã đuổi theo, Đại Mao bị..." Nói tới đây, bà lại nhớ đến cảnh tượng kinh hoàng đêm đó, bưng mặt khóc nức nở.
Tiếng khóc của bà vừa thê thảm vừa chói tai, khiến màng tai Vệ Trường Hiên đau đớn. Chàng gần như đứng không vững, âm thanh cứ vang vọng trong đáy lòng : Quá muộn, chúng ta tới quá muộn.Chàng bỗng nhớ tới cái hôm Điền Văn Lễ bị ban chết, mình liều mạng thúc ngựa chạy như điên quay về, hay lúc ở trên cao nguyên tuyết trắng mù mịt, chàng vội vã đuổi theo bóng dáng Trần Thiệu. Dù có làm thế nào, chàng vẫn đến muộn một bước, chẳng thể cứu nổi ai.
Một nam nhân khác dưới mái tranh cũng thấp giọng nói, "Người Yến Ngu hung ác chẳng khác gì loài quỷ dữ. Bọn chúng cố tình đốt lửa trong thành, chỉ để lại duy nhất góc phía đông. Mọi người đều kéo nhau chạy về hướng đó, chúng cưỡi ngựa đuổi theo dồn giết. Cánh tay ta cũng bị chúng chặt đứt vào lúc ấy." Gã ngồi dậy, cho Vệ Trường Hiên xem tay áo bên phải trống rỗng.
Một nam nhân khác tiếp lời, "Thực ra khi đó có thể nhặt về cái mạng đã là may mắn rồi. Những người khác thì..." Gã thở dài, hất cằm về phía bà lão, "Nhà bà cụ Mạnh có bảy người, giờ còn lại mỗi bà ấy."
Vệ Trường Hiên không dám nhìn bà, cũng không dám nhìn người phụ nữ ôm con, vội vàng cúi đầu nói, "Chư vị hãy nén đau thương. Ngày mai ta sẽ sai người đưa các vị tới Lương Châu trú tạm." Nói rồi chàng xoay người định rời đi.
Lại có người lên tiếng, "Đại nhân, có còn dành lại được Cam Châu không?" Giọng thanh niên nhỏ dần, "Tôi còn muốn về nhặt xác thê tử."
Bước chân Vệ Trường Hiên thoáng sững lại. Chàng đứng lặng hồi lâu, rồi kiên quyết gật đầu.
Uất Trì Phong vừa ra khỏi trại thương binh, sắc mặt hằm hằm, thấy Vệ Trường Hiên thì nói, "Nghe bảo lần này A Sử Na Nỗ Nhĩ chơi chiêu hèn, đột kích vào ban đêm. Tướng sĩ thủ thành không phòng ngừa, bị giết mà trở tay không kịp. Lần này Bàn Long quan thất thủ, quân sĩ chết hơn vạn người. Bách tính trong thành Cam Chây càng thê thảm hơn."
Vệ Trường Hiên thấp giọng nói, "Những chuyện này ta biết cả rồi."
"Giờ chúng ta làm sao đây?" Uất Trì Phong cực kỳ nôn nóng hỏi.
Vệ Trường Hiên ngẫm nghĩ, chỉ về Cam Châu phía xa, "Thiếu tướng quân, huynh có thấy lạ không. Quân Yến Ngu may mắn phá được Bàn Môn quan, Cam Châu các đó hai trăm dặm cũng thất thủ, chúng có thể cứ vậy đánh tới Lương Châu, vì sao lại không tiếp tục tiến công mà canh giữ ở Cam Châu mấy ngày liền?"
Uất Trì Phong gãi gãi cằm, "Chuyện này ta cũng không rõ. Nhưng tính tình A Sử Na Nỗ Nhi rất gian trá, chắc chắn sẽ không bỏ qua miếng thịt dâng đến miệng. Hắn không đánh tiếp, có lẽ vì mưu toan lợi ích lớn hơn."
"Không sai." Vệ Trường Hiên bẻ một nhánh cây, vẽ lên mặt cát dưới chân, "Thành Lương Châu là nơi trú ngụ của Thác Bạt thị nhiều năm qua, lại là cuống họng nối liền Tây Vực với Trung Nguyên. Ở đây có những binh sĩ Đông Hồ mạnh nhất, dù quân Yến Ngu có đánh được tới chân thành cũng khó mà công phá. Chỉ cần kéo dài thời gian, cấm quân chúng ta, rồi viện quân từ Quan Hữu, Hội Ninh đồng loạt bọc đánh, quân Yến Ngu sẽ bị vây giữa hiểm cảnh."
Uất Trì Phong liên tục gật đầu, "Hẳn là A Sử Na Nỗ Nhĩ lo điều này mới co ro ở Cam Châu như con rùa rút đầu."
"Còn nữa. Bàn Môn quan là môn hộ của Hà Tây. Một khi thất thủ, triều đình sẽ khiếp sợ. Ta đoán A Sử Na Nỗ Nhĩ án bunh bất động chẳng qua chờ chúng ta nghị hòa như mấy năm trước."
Uất Trì Phong giật mình kinh sợ, "Mấy năm trước, khi Tây Bắc đô hộ phủ bị chiếm, triều ta rơi vào thế bí, tiến cống cho Yến Ngu suốt mấy năm, mãi tới khi đánh bại chúng một trận mới ngừng cống nạp. Hẳn là Khả Hãn Yến Ngu nếm được ngon ngọt, muốn giở trò cũ, ép chúng ta tiếp tục xưng thần."
Vệ Trường Hiên gật đầu nói, "Đây mới chỉ là phỏng đoán của ta. Tình hình trong thành Cam Châu bây giờ thế nào còn chưa biết. Ta phái hai mật thám đi tìm hiểu tình hình xong hẵng bàn."
"Đương nhiên phải cử do thám, nhưng chúng ta thì sao?" Uất Trì Phong hỏi, "Nếu không thì chi bằng đưa mấy người này tới nơi quân Lương Châu và Hà Tây hội hợp, hỏi xem các đại đô hộ ở đó thảo luận thế nào?"
"Lương Châu cách đây hai trăm dặm, đi qua đi lại mất nhiều thời gian. Người của ta rã rời lắm rồi, e rằng không bôn ba tiếp được nữa."
Uất Trì Phong nheo mắt nhìn chàng, "Ý huynh là?"
"Ta muốn thiếu tướng quân đến Lương Châu, báo cho các vị đại đô hộ biết viện quân từ đô thành đã đến. Nếu bọn họ bàn kế lui địch, huynh hãy truyền tin cho ta. Còn ta dẫn binh mã cấm quân đóng tại đây, chờ thám báo tìm hiểu được tình hình rõ ràng xem thế nào. Nếu thời cơ thích hợp, ta sẽ lãnh binh chiếm lại Cam Châu."
Uất Trì Phong mở to hai mắt, suýt nữa gầm lên, "Huynh nói bậy cái gì đó? Đại quân Yến Ngu hai mươi vạn. Còn chúng ta thì chưa kể bộ binh và quân nhu còn đang trên đường theo sau, tổng cộng có năm vạn người, thế mà huynh đòi công thành?" Quát xong, hắn lại bực mình nói, "Hơn nữa, tuy trước kia huynh từng lãnh binh nhưng đều là đánh dã chiến, ta đoán huynh không biết công thành."
Bị nói thẳng như vậy nhưng Vệ Trường Hiên không hề tức giận, chỉ thấp giọng đáp, "Ta không biết công thành, chẳng lẽ người Yến Ngu biết thủ thành sao?"
Uất Trì Phong bị chàng hỏi ngược, lấy làm sửng sốt. Người Yến Ngu sinh ra trên lưng ngựa, sống nhờ thảo nguyên, vốn không xây dựng thành trì, đương nhiên cũng không biết cách thủ thành.
"Nếu ta đánh thì quân Yến Ngu chắc chắn sẽ xông ra quyết chiến với ta, chứ chưa nói tới công thành hay thủ thành." Vệ Trường Hiên dừng một chút lại nói, "Hơn nữa phụ thân huynh cũng từng giao chiến với A Sử Na Nỗ Nhĩ không dưới một lần, chắc huynh biết rõ. Hắn là kẻ gian trá cẩn thận, ta đoán hắn không đời nào mang toàn bộ hai mươi vạn đại quân vào thành Cam Châu. Binh lực trong thành ra sao, còn phải chờ tin tức đã."
Thấy ý chàng đã quyết, Uất Trì Phong chỉ đành bất đắc dĩ thở dài, "Cái tên này, tính tình đáng ghét. Chẳng lẽ huynh quên ý chỉ chúng ta đã nhận ở đô thành? Lần này xuất binh là để hiệp trợ quân Hà Tây bảo vệ Bàn Môn quan, không bảo chúng ta một mình lãnh binh đánh địch. Nếu xảy ra sai sót gì, huynh chịu trách nhiệm làm sao được?"
Vệ Trường Hiên trầm mặc nói, "Phải, chúng ta đến trợ giúp quân Hà Tây tử thủ Bàn Môn quan." Chàng chợt cao giọng quát lớn, "Nhưng nay Bàn Môn quan đã mất, chẳng lẽ chúng ta không nên giành lại nó ư?"