Nơi này bầu trời u quang xám xịt, khi lại chuyển sang nhàn nhạt. Phía đằng xa một đại thành dường như có chút rộng lớn, tại cổng thành đề hai chữ U Minh.
Trên đường cái, khá nhiều bóng người mờ ảo như hư ảnh qua lại, khuôn mặt bọn họ đều một màu xám tro. Thậm chí có thể nhìn thấy một số kẻ hình thù cổ quái, lại một số kẻ không có chân. Phía dưới bụng lan tỏa từng làn khói, phiêu phù giống như là ma xó vậy.
Ở nơi góc cuối con đường nhỏ, bóng dáng một thiếu niên đứng đó, hắn chính là Hàn Tông.
Bên cạnh hắn còn có một người, tay trái cầm vòng niệm mộc, tay phải cầm trượng lớn ba mươi sáu vòng đan xen. Nhìn qua rất rõ đây là một nhà sư, nhưng cả y và hắn ánh mắt đều nhìn về hướng người ngồi đối diện.
Người này ngồi khoanh chân, hai bàn tay xếp vào nhau để ngửa, trên đó một cành cây khô nằm ngang. Ông ta mặc một thân áo vải đã cũ, nếu mà nhìn kỹ ắt sẽ thấy mặc dù y phục nát nhàu tàn phai, nhưng tuyệt nhiên không dính chút hạt bụi nào.
Bên cạnh ông ta có một con khuyển đang nằm, một bên tai cụp mà bên kia lại vểnh lên, ánh mắt nó lim dim. Còn ông ta lại bình thản tự thanh nhìn hắn.
"Ta nhìn ông tướng mạo phi phàm, hẳn là bậc trí giả. Sao lại ngồi ở góc đường khất thực thế này?."
"Ta có duyên với một người nên đang chờ hắn, muốn hắn giác ngộ…"
Ông ta thâm ý nhìn hắn, mà Hàn Tông nghe thế cau mày hỏi:
"Ông… đã giác ngộ?."
Ông ta chỉ mỉm cười không nói lại càng làm cho hắn thắc mắc tợn. Giác ngộ? Thế gian này liệu có được mấy người?.
Chí tôn thì vô số nhưng tự thân giác ngộ lại hiếm có. Một bên dùng sức mạnh chứng đạo, một bên dùng trí huệ ngộ đạo. Khác nhau vô cùng.
Nghĩ như vậy hắn bèn nổi hứng muốn thử tài ông ta một phen. Hàn Tông cúi xuống nhặt một hòn đá lên rồi hỏi ông ta :
"Ông tự nhận mình là bậc giác ngộ, ta lại muốn hỏi. Viên đá này là vô sinh hay hữu sinh*?."
(*) vô sinh tức là không có sinh mệnh và hữu sinh là có sinh mệnh.
Ông ta nghe vậy mỉm cười nhìn nhìn hắn rồi nói :
"Thế gian này vốn có hữu sinh và vô sinh, lại có cả từ vô sinh sang hữu sinh."
Hàn Tông nhíu mày, hắn dựa vào kiến thức kiếp trước mà biết được đôi điều. Có nhiều người nói thế gian có vật vô sinh và vật hữu sinh, cũng có người lại nói thế gian chỉ có hữu sinh. Nhưng ông ta, người trước mắt này lại nói có cả ba, hắn liền chắp tay:
"Xin được chỉ dạy thêm cho."
"Có những vật sinh ra đã là hữu sinh, ví con người và loài vật. Lại có những vật sinh ra chưa có sinh mạng, ví như hòn đá ngươi đang cầm."
Ông ta nói tiếp :
"Từ vô sinh chuyển sang hữu sinh là cả một quá trình rất dài, tuế nguyệt thăng trầm. Dựa vào thiên thời địa lợi, hấp thu nhật nguyệt tinh hoa mà hình thành linh trí, mở ra sinh mạng."
Ông ta nhìn ra suy nghĩ của hắn thì lại nói tiếp :
"Vạn vật nguyên bản hữu sinh cũng là không sai, vốn dĩ sinh linh đã được trú định sẵn. Trải qua thử thách kiếp vấn của thiên địa nữa mới có thể hình thành.
Vật vốn đã có linh thường tâm cơ bất ổn, tính cách thất thường lại không kiên định. Vì thế mới cần thời gian tu hành, mới cần giác ngộ hiểu đạo.
Vật cần thời gian chuyển linh vốn đã được thiên địa ưu ái, hòa nhập đất trời, sống thọ hơn muôn loài..."
Ông ta nói thêm một đoạn nữa thì Hàn Tông cũng hiểu ra chút phần chân lý, dẫu vậy cũng cái hiểu cái không.
Thật ra chính là chúng ta làm khó lẫn nhau, tự đi phân loại một cách rành rọt để rồi lại lọt vào mớ bòng bong ấy.
Vô sinh thì thế nào, hữu sinh thì ra sao? Liệu nó quan trọng lắm không?. Có hay không đều là do mức độ hiểu biết của mỗi người mà nhận định mỗi khác. Chẳng ai giống nhau rồi lại tự cho là mình đúng, rồi lại nghi ngờ mà ngã lậm trong tư tưởng của kẻ khác.
Vị sư bên cạnh hắn niệm một tiếng a di đà, Hàn Tông nghe vậy quăng hòn đá đi sau đó hỏi tiếp:
"Âm phủ vốn là nơi nhiều nghiệt quả và bất hạnh nhất, tại sao chư vị Thần, Phật, Bồ Tát không cứu rỗi chúng sinh?."
Ông ta từ từ đứng dậy, bàn tay mở ra hướng tới hắn, giống như chờ hắn chạm tay vào nắm lấy.
Thấy cảnh này Hàn Tông không khỏi giật mình, hắn bất giác lùi lại hai bước đề phòng. Sau nhìn ra ông ta chỉ giơ tay như chờ đợi, hắn mới nghi hoặc ngẫm nghĩ.
Thấy hắn như vậy, ông mỉm cười thu lại bàn tay rồi chậm chạp lời nói:
"Chư vị đều giơ tay ra cứu, chỉ có người ngã là không cứu được."
"Thế nào là người ngã?."
"Người trầm mê sắc dục, kẻ ham muốn danh lợi.