Vương Tranh miễn cưỡng cười: “ Vậy à, vinh hạnh quá!”
“ Vinh hạnh gì chứ! Nhìn bạn bè từng người trở thành giáo sư lãnh đạo chuyên ngành trong khi tôi lại chẳng tiến thêm được bước nào mà chỉ thấy xấu hổ thôi. Nhưng nào có cách gì khác nữa? Tôi mà không gánh những chuyện vặt vãnh đó thì những nhân tài trong khoa nào có hiểu để làm những việc đó đâu.”
Vương Tranh không biết vì sao lão lại cứ nhấn mạnh những chuyện này, nhưng vẫn kiên nhẫn nghe tiếp.
“ Tôi nghe nói là gần đây thầy đang viết một quyển sách?”
“ À, chuyện đó…” Vương Tranh thành thật gật đầu, “ Cũng viết lâu rồi, đã liên lạc với nhà xuất bản của trường, khi nào chỉnh sửa xong có thể ra sách…”
“ Nhà xuất bản của trường chúng ta thì tính là gì! Tôi đã xem qua công trình nghiên cứu của thầy, rất hay, lại có quy mô lẫn chiều sâu, vì vậy thầy nên tìm nhà sản xuất nào có uy tín hơn, còn phải mời một vài chuyên gia viết lời tựa cho nữa. Làm thế sách mới bán chạy chứ! Tiểu Vương, sách của thầy phải nổi tiếng thầy mới có lợi. Thầy nghĩ đi, nếu thầy là một học giả tiếng tăm thì gia đình em sinh viên đó nào dám tới gây chuyện với thầy?”
Vương Tranh lắc đầu: “ Tôi không đủ sức, với lại chẳng quen biết ai…”
“ Tôi quen, tôi có quen!” Lão nóng vội nói. “ Tôi sẽ giúp thầy liên hệ với nhà xuất bản xếp hạng nhất quốc gia, còn tìm luôn cả chuyên gia viết lời tựa cho thầy. Thầy không cần làm gì cả đâu. Tôi thậm chí còn đề nghị tiền nhuận bút cao hơn cho thầy nữa mà không lấy của thầy một đồng nào.” Lão ngừng lại một chút mới nói, “ chỉ cần thầy giúp tôi chút chuyện nhỏ.”
“ Chuyện gì cơ ạ?”
“ Đơn giản thôi, thêm tên tôi vào sau tên thầy, biến chúng ta thành đồng tác giả.”
Vương Tranh vừa kinh hãi vừa tức giận, đứng bật dậy mà nói: “ Chuyện này sao có thể chứ…”
“ Tiểu Vương, thầy đừng xúc động! Chuyện này chỉ có lợi chứ không có hại với thầy. Thầy giúp tôi chuyện nhỏ này, việc giữ lại trường tôi nhất định sẽ giúp thầy đến cùng. Không những vậy, những việc trong khoa như xin kinh phí nghiên cứu, trình báo đề mục, xuất ngoại phỏng vấn. Tất cả mọi chuyện tôi đều ưu tiên bật đèn xanh cho thầy hết. Nói thật, nếu không vì coi trọng tài năng của thầy, tôi chẳng đời nào dính vào chuyện phiền phức như vậy…”
“ Không được!” Vương Tranh lắc đầu từ chối. “ Yêu cầu này của thầy hết sức…” Lời đã lên tới miệng nhưng lại phải nhẫn nhịn nuốt hai chữ “ quá đáng” vào lòng.
“ Đừng cự tuyệt nhanh thế chứ, thanh niên quả nhiên dễ dàng xúc động,” lão đứng dậy, vỗ vỗ vai Vương Tranh, cười híp mắt nói, “ thầy cứ về nhà mà suy nghĩ cho kỹ rồi quyết định sau cũng không muộn. Tiểu Vương, thầy đã dạy ở đại học này lâu như vậy, hẳn hiểu rằng tại sao có nhiều nhân tài đến thế mà vẫn không có vị học giả nào nổi bật? Lẽ nào trình độ học thuật của đại học này quá mức kém cỏi? Không phải đâu!”
Lão cười đầy ẩn ý, rồi nhấn mạnh thêm một câu: “ Tiểu Vương, thầy về rồi cẩn thận ngẫm lại nhé.”
Vương Tranh ngơ ngác bước ra khỏi văn phòng khoa, trong đầu trống rỗng, ngực như có tảng đá đè nặng khiến cậu không thở nổi. Cậu vốn dĩ không phải kẻ lõi đời, luôn cắm cúi làm một con mọt sách. Cậu biết, hai người bạn cùng khoa ngày trước, vì tranh nhau quyền du học mà trở mặt thành thù, ngấm ngầm ngáng chân nhau. Cũng từng thấy qua vị giáo sư còn hẹp hòi hơn cả đàn bà, bỏ mặc sinh viên không lo chỉ chăm chăm tìm tòi nhược điểm của đối thủ. Kinh phí khoa Văn vốn có hạn, nói hết lời cũng chỉ được cấp ấy vạn tới mười mấy vạn thôi, thầy cô cùng ngành thì đua tranh nhau mà quên đi chức nghiệp chính là nghiên cứu tri thức. Những chuyện như thế này, nhìn mãi cũng thành quen cả.
Vương Tranh hiểu ý đồ của lão phó chủ nhiệm khi đưa ra yêu cầu như thế. Xét về mặt đạo đức lão chẳng đáng một xu, nhưng đặt trong tình cảnh xã hội bây giờ lại chẳng là gì to tát cả. Huống hồ đối phương còn đưa ra rất nhiều điều kiện béo bở, chỉ cần đồng ý thì không chỉ là việc ở lại trường có hy vọng mà lão còn bắc cầu quan hệ các nơi luôn bật đèn xanh chào đón cậu.
Nhưng khổ cực bao năm nay là vì cái gì? Khi bị Lý Thiên Dương ruồng bỏ, lâm vào cảnh khốn cùng, nếu không phải kiên trì theo đuổi nghiệp học, để tâm tìm tòi nghiên cứu chuyên sâu vào lĩnh vực mình yêu thích thì cậu đã gục ngã, từ nay về sau chỉ sống một cách hèn nhát, thụ động.
Nghiên cứu khoa học là một con đường rất dài cũng rất cô đơn, nhưng Vương Tranh đã chọn nó một cách tự nguyện. Không phải đơn thuần chỉ vì sở thích, mà viết lách và tư duy còn là cách cậu cứu vớt cuộc đời mình.
Nếu như cúi đầu chấp nhận yêu cầu hạ lưu đó của lão phó chủ nhiệm thì nhân cách độc lập cậu tích lũy bao năm nay lẽ nào đổ sông đổ biển cả? Niềm tin vào chính nghĩa, lẽ công bằng trong học vấn ném về đâu?
Vấn đề không nằm ở chỗ thêm hay bớt một cái tên mà làm vậy chẳng khác gì tự vả vào mặt mình.
Vương Tranh càng nghĩ càng siết chặt nắm tay lại.
Cậu xoay người bước trở lại nơi vừa bỏ đi. Cậu thấy không cần phải về nhà suy nghĩ, lúc này có thể trực tiếp trả lời cho lão phó chủ nhiệm. Nếu không thể ở lại dạy tiếp ở đại học Z thì chuyển sang một trường khác cũng được, còn không nữa thì ra nước ngoài đào tạo chuyên sâu, làm một học giả không lệ thuộc hoặc nhún nhường ai vẫn tốt hơn cả.
Cậu đi được nửa đường lại thấy có người hớt hải chạy tới gọi: “ Vương Tranh, Vương Tranh, xin chờ một chút!”
Vương Tranh kinh ngạc quay người lại, một người đàn ông đang chạy về phía cậu, là J.
Anh ta tới đây làm gì? Vương Tranh đặt ra nghi vấn, khẽ dừng bước, nhẹ nhàng mỉm cười: “ Là anh J à! Chào anh, sao hôm nay lại tới trường tôi thế này?”
“ Tôi, tôi tới là để tìm cậu,” J vừa thở vừa ngại ngùng đáp. “ Tôi hỏi người ta thì biết là cậu dạy học ở trường này.”
Vương Tranh cười cười nói: “ Sao anh không gọi điện thoại? Tôi nhớ mình có cho anh số của tôi rồi mà.”
“ À, thật ra, gọi điện thoại thì có vẻ đường đột và không lễ phép, với lại ban ngày tôi cũng rảnh, tính thử vận may xem thế nào. Tôi hỏi người ta khoa của cậu ở đâu, lúc tới phòng giáo viên thì họ nói hôm nay cậu có tới trường.”
“ Ừm, anh tìm tôi có việc gì không?”
“ Tôi, tôi tới là để trả tiền. Cái này…” J cuống cuồng lấy một tấm thẻ ngân hàng từ túi áo ra, lúng túng nói: “ Trong đây… trong đây có những năm mươi vạn… tôi trả lại cho hai người… tiền này tôi không nhận được…”
Vương Tranh khẽ nhíu mày, nhưng vẫn bình thản đáp: “ Đây là tiền của Từ Văn Diệu chứ không phải của tôi…”
“ Tôi biết, nhưng tôi không dám gặp mặt trả cho cậu ấy.” J đỏ mặt, cúi đầu nói. “ Tôi không muốn bị coi thường, nghĩ tới nghĩ lui không tìm ra cách gì tốt hơn nên đành đến tìm cậu. Xin lỗi vì đã quấy rầy thế này.”
Vương Tranh lấy tấm thẻ xem, tấm thẻ này hoàn toàn mới tinh, vừa nhìn là biết chưa dùng lần nào. Cậu khẽ vuốt mép tấm thẻ, rồi nói: “ J, đôi khi nên nhận sự trợ giúp của một ai đó. Tôi nghe nói, anh đừng hiểu lầm nhé, tôi nghe nói anh đang thiếu nợ, hơn nữa chủ nợ còn là phường lưu manh, anh nên giải quyết chuyện này càng sớm càng tốt. Về phần tiền của Từ Văn Diệu, nói cách khác, nếu anh không muốn nợ nần gì anh ấy cứ từ từ rồi trả sau, còn không cũng chẳng ai khó dễ gì anh cả. Năm mươi vạn. Với anh ấy mà nói chỉ là chuyện nhỏ, còn với anh lại là tiền cứu mạng. Trong tình huống này, anh đừng ngại ngùng gì cả, cứ nhận đi.”
Cậu dúi tấm thẻ vào tay J, nhưng J liên tục từ chối, lui ra sau một bước, run run nói: “ Không được. Mọi người biết chuyện nợ nần thế này làm tôi thấy mất mặt lắm, tôi xấu hổ tới mức chỉ muốn chui xuống cái lỗ nào đó cho rồi ấy. Nếu nhận số tiền thì tôi đâu còn tư cách làm người nữa. Vương Tranh, tôi chỉ còn sót lại chút lòng tự trọng đó thôi. Cậu, xem như là cậu giúp tôi đi, lấy lại số tiền này, được không?”
“ Nhưng còn món nợ…”
“ Tôi đã trả rồi.”
“ Làm sao có thể chứ, anh lấy tiền đâu ra?”
“ Tôi, tôi trả thật rồi.” J né tránh ánh mắt của Vương Tranh, vòng vo đáp: “ Có một người bạn đã cho tôi mượn tiền…”
Tuy Vương Tranh không tin lời này của J, nhưng thiết nghĩ cả hai không mấy thân thuộc nên chẳng dám truy hỏi việc riêng của nhau. Hơn nữa, chẳng rõ lý do vì sao, cậu hiểu được lý do của J, biết giới hạn không nên vượt qua của anh ta. J là người mềm yếu lại hiền lành, như thể động vật ăn cỏ vậy, nhưng dù thế nào cũng có một vài điều cố chấp. Chỉ cần là chuyện bản thân đã nhìn nhận thì người khác có nghĩ gì cũng sẽ bền lòng quyết chí, anh ta giống như người mẹ bảo vệ con trai nhỏ của mình, ai mà cố tình xâm phạm sẽ không để yên.
Vương Tranh thở dài, về mặt tình cảm, cậu tình nguyện giúp đỡ J, nhưng phải có giới hạn. Cậu hiểu tình cảm của kiểu người như J, và đồng thời cũng tôn trọng những tình cảm như vậy. Song khi cảm thấy sự đồng cảm đó uy hiếp tới cuộc sống của cậu thì lại là một chuyện khác. Vương Tranh xoa huyệt thái dương, thầm nghĩ hôm nay đúng là một ngày tệ hại. Cậu ngẩng đầu nhìn J, đề nghị: “ Cũng trưa rồi, chúng ta cùng đi ăn cái gì nhé?”
J ngạc nhiên nhìn Vương Tranh, định từ chối nhưng bản thân lại không quen khước từ ý tốt của người khác, đành do dự đáp: “ Tôi, tôi phải quay về, hơn nữa sẽ phiền cậu…”
“ Không có gì phiền phức cả, cùng nhau đi đi, vừa hay chúng ta có thể tâm sự với nhau đôi chút.” Vương Tranh mỉm cười, đi trước dẫn đường, vừa đi vừa nói: “ Tôi sẽ dẫn anh đi tới nhà ăn trong trường, thức ăn ở đó ngon lắm, đồng nghiệp tôi ai cũng khen lấy khen để.”
J không còn cách nào khác là đuổi kịp bước chân Vương Tranh. Hai người câu được câu mất trò chuyện với nhau, rẽ vào một rừng cây tử kinh, đi thêm một quãng thì tới một nhà ăn xinh đẹp. Cửa sổ lớn bằng thủy tinh long lanh trong suốt, cô tiếp tân cũng mỉm cười nhã nhặn chào đón, vừa thấy người quen liền vui vẻ bắt chuyện: “ Thầy Vương, thầy đến ăn cơm ạ?”
“ Phải, bữa cơm này tôi dẫn một người bạn tới, cô cho chúng tôi bàn hai người gần cửa sổ nhé!”
“ Được chứ, mời hai vị theo tôi.”
Hai người ngồi xuống chiếc bàn đặt cạnh cửa sổ, từ vị trí này có thể thấy được sân cỏ xanh mươn mướt của trường đại học, bên dưới những tán cổ thụ xum xuê là hai ba đôi bạn trẻ đang vui vẻ chuyện trò. Cả hai đều chìm vào trong thế giới riêng nên trong một lúc không ai nói gì. Chốc sau, Vương Tranh nhìn thực đơn rồi nói: “ Tôi gọi vài món đặc sản ở chỗ này, mong là anh sẽ thích.”
“ A, tôi sao cũng được, không kén ăn đâu.”
J có chút căng thẳng, vẫn cúi đầu nhìn bàn tay đặt trên bàn của mình thì thấy các đốt ngón tay của bàn tay phải thật là dị hợm, rồi như đứa trẻ biết mình làm sai rụt tay giấu dưới khăn trải bàn. Nếu Vương Tranh không lên tiếng thì J cũng hạ quyết tâm không hé răng nói lấy nửa lời. Cố nhiên vì anh ngại ngùng, nhưng tổng thể vẫn là có ý phòng bị. Vương Tranh ý thức được một chuyện, cậu không thể tiếp xúc với J theo đúng như cách của Từ Văn Diệu. Có thể với J mà nói, anh cũng thấy áp lực và bất an vì chuyện này.
Hai người im lặng một lúc, J lại đột ngột hạ quyết tâm lên tiếng: “ Cậu, cậu không cần lo lắng đâu!”
“ Lo lắng chuyện gì?”
J mặt mày trắng bệch, môi run nhè nhẹ, cố gắng đáp: “ Tôi sẽ không quấy rầy… quấy rầy hai người.”
“ Tôi biết.” Vương Tranh khẽ thở dài. “ Nếu anh muốn quấy rầy thì sẽ không im lặng và cô đơn sống một mình nhiều năm như vậy mà không đi tìm Từ Văn Diệu, tôi nói đúng không?”
J ngẩng đầu lên, trong mắt là vẻ không thể tin được, nhưng sau đó lại chuyển thành thấu hiểu. Anh khẽ chớp mắt, cụp mi xuống, tự giễu rồi cười: “ Tôi… tôi cũng từng nghĩ…”
“ Hả?”
“ Tôi không phải không nghĩ đến việc đi tìm cậu ấy.” J lặp lại lần nữa, cầm lấy cốc nước trên bàn uống như cố gắng hấp thu phần nào chất dinh dưỡng