Trên con đường đê của ngôi làng Hồi Quan, một bóng người đàn ông đang chậm rãi bước đi, trên tay xách theo một túi vải.
Mãi đến khi rời khỏi nhà, hướng bờ sông đi tới, thì cảm giác ngứa ngáy, khó chịu trong lòng lão Bá mới giảm bớt, chẳng hiểu vì lí do gì, tự nhiên lão thấy tâm trạng rất vui vẻ, lão xúc động muốn mở miệng mà hát nghêu ngao vài câu dân ca quan họ của mảnh đất này, thế là lão vừa đi vừa hát ầm ĩ, giọng của lão cất lên khàn khàn như tiếng vịt đực vậy.
Nhưng lão Bá chẳng lo lắng gì, bởi vốn dĩ ở trên đường làm gì có ai, chỉ có đơn độc thân hình của lão, bây giờ cũng hơn tám giờ tối, tầm này ở quê lại vào mùa Đông như thế này, người ta ở nhà ngủ hết rồi, làm gì còn ai rảnh rỗi mà đi ra ngoài đây.
Tầm gần mười năm phút sau, thì rốt cuộc lão Bá cũng đến căn chòi của nhà lão, chiếc thuyền con con, bao nhiêu năm mà lão gắn bó cũng nằm cạnh đó, được buộc chặt vào cọc gỗ, vẫn đang dập dềnh, lên xuống theo từng con sóng nhỏ lăn tăn.
Lấy từ trong túi vải một chiếc đèn dầu be bé, lão Bá cặm cũi thắp lửa, đốt cháy tim đèn, chỉ một chốc một lát ngọn đèn đã được thắp lên, tỏa thứ ánh sáng vàng nhạt ấm áp ra mọi nơi.
Vẫn như mọi khi, lão Bá mở cửa căn chòi, kiếm tra một lần vật tư, thấy không thiếu thứ gì, lão mới hài lòng mang thêm ít lưới, rồi leo lên chiếc thuyền, gỡ dây buộc cố định thuyền, treo chiếc đèn dầu ở phía mui thuyền, dùng mái chèo, chèo thuyền xuôi theo dòng nước, dần dần di chuyển ra xa khỏi bờ sông.
Lão Bá đã dành gần như cả đời mình trên con sông Đuống này, do vậy địa hình khúc nông, khúc sâu, nơi nào có nhiều cá, nơi nào không, đến cả tốc độ chảy mạnh yếu của dòng nước, lão cũng nắm rõ trong lòng bàn tay mình.
Nói là đi xuống sông chơi cho đỡ nhớ nhưng chẳng bao giờ lão Bá ra về mà tay không cả, kiểu gì cũng có vài cân cá là ít.
Lão Bá vừa chèo, vừa nghỉ, lấy từ dưới lòng thuyền lên cái ống điếu thuốc Lào, lão châm lửa rít đến tóp cả má vào, rồi khoan khoái nhả khói ra, ánh mắt đê mê ngắm nhìn cảnh vật ban đêm, quả thật cái cảm giác nhỏ bé, mênh mông, không biết phương hướng của con người trước thiên nhiên rộng lớn vĩ đại chẳng thể nào mà mất đi cho được.
Cứ thế lão Bá chèo thuyền thêm tầm gần nửa tiếng đồng hồ nữa, chiếc đèn dầu treo trên mui thuyền lắc lư theo gió, ánh sáng khi tỏ, khi tường, hắt lên trên mặt nước đục ngầu phù sa đỏ ối.
Đến địa điểm thích hợp, lão Bá bắt đầu ngồi xổm ở đằng mũi thuyền, nhìn chằm chằm xuống nước như đang dự đoán xem liệu thả lưới ở đây đã thực sự thích hợp hay chưa, liệu có đàn cá nào đang ở dưới lòng sông hay không? Quan sát thêm tầm độ năm phút đồng hồ, lão Bá vớ lấy tấm lưới gần đấy, tung mạnh, tấm lưới như một dải lụa trắng, bung ra, chạm xuống dưới mặt nước, rồi chìm nghỉm.
Nhanh như cắt sau khi tính toán chắc mẩm tấm lưới đã chìm đến độ sâu nhất định, lão Bá gồng mình, dùng sức kéo lên.
Khi lão kéo hết được tấm lưới lên thì tiếng động tạch, tạch, tạch, ..
oạp oạp, đã vang lên khôn nguôi.
Lão Bá nhe hàm răng ố vàng của mình ra cười vui vẻ, mới mẻ đầu thôi mà lão đã trúng đậm, được rất nhiều cá, quả là kinh nghiệm bao năm nay của lão vẫn còn rất hữu dụng.
Vẫn tư thế ngồi xổm, lão Bá ngồi hí hoáy mà bắt cả ra khỏi lưới, từng con từng con một.
Sau khi hoàn thành xong mọi việc, lão lại rút cây sao dài lên, tiếp tục trèo thuyền ra chỗ khác, cứ thế ba bốn lần giăng lưới, lão đều bắt được rất nhiều cá.
Mới vài lần đầu thì lão Bá còn rất vui vẻ, nhưng chẳng hiểu sao gần chục lần giăng lưới, lão cũng đều trúng đậm, mặc dù có vài đoạn trên sông không có cá, ấy vậy mà lão vẫn bắt được.
Chẳng có lẽ hôm nay đám cá rủ nhau đi tự sát tập thể hay sao? Đau đầu chẳng hiểu tại sao, lại mệt mỏi vì dùng sức thu lưới từ nãy đến giờ, nhìn trời lão Bá chắc mẩm đã sắp đến nửa đêm, lại nhìn đám cá đã chất đầy khoang thuyền, mặc dù hơi tiếc, nhưng khoang thuyền có hạn, chẳng thể bắt