Hàm Phong hoàng đế thấy đại sự đã hỏng, hằng ngày chỉ biết tìm vui trong cung cấm, bên cạnh gái đẹp và trước be rượu nồng.
Nhưng lâu ngày rồi ngài cũng chán bởi quanh quẩn chi có mấy nàng phi.
Viên tổng quản thái giám hiến kế, bảo ngài nên chọn một gái đẹp trong đám quan lại Bát Kỳ (quan lại người Mãn Châu) mà lâm hạnh.
Thế là một đạo ý chỉ hạ xuống.
Bọn quan lại Bát Kỳ lo lắng, cuống quýt cả lên.
Có kẻ điên nào muốn đưa con gái mình vào chỗ thâm cung chẳng bao giờ thấy mặt trời ấy? Cho nên nhiều gia đình thương con vội vàng đem con gái giấu biệt.
Nhưng đối với bọn thái giám đông đảo kia thì nhà nào có con gái mà có thể qua mắt được chúng.
Gia đình nào có mấy đứa con gái, đứa nào bao nhiêu tuổi, chúng đều dò la biết rõ hết và nhớ như in trong bụng.
Cho nên khi trên vừa lệnh xuống hoàng đế kén chọn tú nữ thì nhà nào có con gái và ở đâu đều đã bị chúng kéo tới giữ chặt lấy cửa, có muốn trốn cũng khó lòng.
Song cứ tiền là qua hết.
Nhà nào có tiền biết điều đó, chạy ngầm biếu tên tổng quản thái giám vài trăm lạng bạc thì hắn để cho qua đi và mới được thoát nạn.
Bằng không, thì gia đình không thoát khỏi cảnh sinh ly tử biệt, con gái ra đi mà không hẹn ngày về.
Hồi đó có một viên võ quan phiêu kỵ là Hỉ Tháp Lạp, tuổi đã già nhưng không có con trai chỉ có đứa con gái duy nhất tên gọi Ái Cô.
Ái Cô thông minh lanh lợi từ thuở nhỏ, mặt mũi lại xinh đẹp hết sức.
Cha mẹ coi nàng như một đứa con trai, nên cho đi học chữ.
Ái Cô thông minh, thạo chữ nghĩa lại khéo tay chân, thêu thùa may vá rất giỏi.
Nhà nghèo, nàng đem nghề mọn này ra giúp đỡ gia đình sinh sống.
Nàng còn mở một ngôi trường dạy trẻ để kiếm thêm tiền, nuôi dưỡng cha mẹ già.
Năm đó, chọn tú nữ vào cung, Ái Cô cũng bị ghi danh trông sồ.
Nàng biết điều đó, khóc đến chết đi sống lại.
Nàng định đưa cha mẹ đi trốn nhưng lại bị bọn thái giám và quan lại canh chừng, không thể trốn được.
Đến hôm lên đường, nàng đành phải từ biệt cha mẹ, theo tên thái giám vào cung, mang theo cả một nỗi buồn đau uất hận.
Bọn tú nữ đứng thành một dãy dài ngoài cửa cung Khôn Ninh, cô nào cô nấy sợ quá, mặt xanh như chàm đổ, nước mắt dàn dụa xuống đôi má.
Người ta đếm xem thấy tròn một trăm cô cả thảy.
Bọn thái giám sốt ruột, quát bảo câm khóc.
Nếu có cô ương bướng không nghe, chúng cầm roi quất ngay vào lưng, vào những làn da non mịn màng.
Ái Cô chính mắt thấy cảnh tàn nhẫn đó, trong lòng lấy làm tức giận.
Ai ngờ cả bọn xếp hàng đứng suốt từ sáng sớm cho mãi đến lúc chiều tà mà chẳng thấy hoàng đế ra.
Lúc này trời đang đồ lạnh.
Ngoài cửa cung lại là khu sân mênh mông, trống trải, gió biển thổi xuyên vào da thịt bọn tú nữ khiến cô nào cô nấy mặt mày xanh lét, da tím lại, răng đập vào nhau cầm cập, toàn thân run bần bật.
Bụng các nàng lúc đó đói như cào, lại mót cả tiểu lẫn đại tiện nữa.
Có vài ba cô chịu không nối, oà lên khóc nức nở.
Tên thái giám cà giận, giơ ngược hẳn cái roi da lên trời lấy hết sức bình sinh quật xuống, mặt hầm hầm dư dằn như cọp.
Ái Cô lúc này không thể nhịn hơn được, vội chạy ra nắm lấy cái roi của tên thái giám, dõng dạc nói:
- Bọn tôi lìa bỏ gia đình, từ biệt mẹ cha để tới nơi đây, nếu có được chọn thì suốt đời cũng phải giam cầm nơi thâm cung, không còn được thấy mặt trời nữa, thử hỏi ai mà chả khóc chứ?
Giữa lúc lộn xộn om xòm đó, bỗng nghe mấy tiếng đằng hắng:
- Hèm! Hèm!
Hàm Phong hoàng đế đã tới, cả bọn lập tức im phăng phắc, không nghe một tiếng động nào nữa.
Hoàng đế lúc đó vẻ mặt có vẻ tức giận lắm.
Cả bọn lại càng phải giữ gìn hơn, không dám động cựa, lộn xộn.
Duy chỉ có Ái Cô vẫn nói năng mạnh mẽ.
Tên thái giám thấy vậy, khẽ kéo tay áo nàng nhưng nàng vẫn mặc kệ lờ đi.
Hoàng đế Hàm Phong thấy hay hay, bèn hỏi xem nàng nói những gì.
Tên thái giám đẩy nàng lên trước.
Nàng quỳ xuống tâu:
- Hiện nay bọn giáo đồ Quảng Tây cướp được Nam Kinh, phân nửa giang sơn đã thuộc về tay chúng.
Chẳng nghe hoàng thượng cầu tướng soái để bảo vệ cơ nghiệp tổ tiên, trái lại, chỉ tuyển chọn gái đẹp làm khổ dân lành.
Rồi đây, Mãn Thanh thiên hạ này sẽ do một tay hoàng thượng dâng cho kẻ khác.
Tiểu nữ đến chỗ này không coi sống chết ra gì nữa, dù có búa rìu sấm sét cũng chẳng sợ, chỉ vì tôn kính hoàng thượng mà nói đó thôi.
Hàm Phong hoàng đế đang hầm hầm giận dữ, bỗng nghe Ái Cô nói một thôi những lời lẽ quang minh chính đại, bất giác hết giận làm lành ngây người ra nhìn nàng rồi ngài chợt cười nhạt một tiếng, phất tay áo và bảo:
- Phải! Phải lắm! Cho chúng về hết đi.
Ta cũng chẳng thiết nữa!
Viên tổng quản thái giám nghe vậy, chỉ còn việc đưa hết bọn tú nữ về quê.
Từ đó, khắp kinh thành ai cũng đều khen Ái Cô là người con gái tài đức song toàn, nhiều kẻ muốn tới để cầu thân.
Về sau Ái Cô được gả cho chàng công tử con của một vị thượng thư người Mãn, vợ chồng ăn ở với nhau rất hoà hợp duyên may.
Đúng vào hôm tuyển lựa tú nữ đó, hoàng đế đã cùng hoàng hậu cãi vã nhau kịch liệt.
Hoàng hậu thì khuyên hoàng đế nên bỏ chuyện tuyển tú nữ, bà nói:
- Hiện nay miền nam đang loạn lớn.
Hoàng thượng lo việc hằng ngày còn chưa xong, còn hơi đâu mà đi tuyển tú nữ nữa?
Câu nói đó khiến hoàng