Nhị nương nóng ruột, thực không phải vô cớ nếu ta tin có sự viễn truyền tư
tưởng.
Mà sao lại không có?
Thực vậy, Ở Tiêu Sơn, anh em đồng chí rất mong mỏi Nhị nương, vì gặp nhiều
sự nguy biến, và cần phải có tài do thám của Nhị nương để phá sự do thám khốc
liệt của triều đình.
Trong mấy tháng trời, nhà ngục thất phủ Từ Sơn không đủ chỗ giam tội nhân,
đến nỗi đã phải dựng thêm một nhà nữa. Mà sự bắt bớ và tra tấn vẫn tiến hành, sự
canh phòng thì rất cẩn mật. Viên phủ tri đã xin thêm lính trấn về và lại mộ thêm
lính dõng nữa. Hình như sau khi quân giặc luôn hai lần náo động phủ đường, viên
phủ tri lấy làm căm tức lắm, thề răng thế nào cũng báo thù lại một cách đích đáng.
"Muốn báo thù phỏng có khó gì? Viên phủ tri vẫn ngẫm nghĩ thầm, rồi lập tức
kén những tay tài giỏi, tài về ngôn ngữ giảo quyệt, và giỏi đủ cả các môn võ hiểm
để phòng thân. Một mặt cho bọn ấy đi khắp các làng, các xóm trong dân quê do
thám, một mặt dùng tiền để dụ những học trò nghèo hay chữ mà họ đóan chừng
thuộc đảng Lê thần.
CỐ nhiên có nhiều kẻ túng đói giả danh là thuộc đảng nọ đảng kia ra tâng công
khai man hết điều này điều khác, mục đích chỉ cốt được l~nh tiền thưởng. Rồi vì
thù riêng cũng có, vì người ta xui dục cũng có chúng nó cung khai ra toàn những
người hoặc có chút danh vị, hoặc có chút tư bản. Nào người này đã nhiều lần oa
trữ Phạm Thái, nào Ở nhà kia họ thấy cái áo lụa của bà Hoàng phi. Trí tưởng tượng
của họ đem đến cho họ chẳng thiếu gì tang chứng. Nếu xét ra tang chứng ấy không
có, thì hắn là kẻ tàng nặc đã tiêu hủy đi rồi, tội càng nặng. Nhưng tội nặng ấy cũng
sẽ được tiêu hủy, nếu tội nhân có đủ trí thông minh trong khi nói chuyện riêng với
viên phủ tri hay viên phân suất Ở nơi nhà tư.
Thôi thì tiếng kêu khóc của bọn bị tra tấn chẳng ngày nào là không làm rung
động lòng dân đối với hai viên quan đã lên đến cực điểm. Đi đâu cũng nghe thấy
lời ta thán, thì thầm với nhau, trong khi cặp mắt nhớn nhác nhìn trước nhìn xem có
ai nấp đâu đó nghe trộm. Phòng bị như thế mà co lkhi cũng không thoát đấy. Một
lần một người bị bắt lên phủ, vì một câu khí khái hão nói riêng với vợ Ở trong
phòng kín. Người ấy kinh ngạc thú nhận, nhưng nhờ về một thứ mà ai cũng có thể
đoán ra, người ấy được tha ngay. Sự thám thính có hiệu quả ghê gớm như thế làm
cho nhân dân hạt Từ Sơn sinh ra nao núng, ngờ vực. Cha con, anh em, vợ chồng
cũng không dám tin nhau nữa.
Kể ra, tuy sự do thám có kết quả mà viên phủ tri cũng chỉ biết bắt giam những
người ra mặt hay ngấm ngầm phản đối triều đình Tây Sơn. Còn những người ấy
thuộc đảng nào vẫn chẳng sao dò ra được. Cách lập đảng bí mật, tính kín đáo và
chí gan liều của các đảng viên làm cho sự tra khảo mất hẳn hiệu nghiệm. Chẳng
thế mà chưa một lần nghe đọc đến tên đảng Tiêu Sơn, tuy trong đám tội nhân bị
giam có rất nhiều đảng viên: Ba nhà sư bị bắt đương đi phát hịch và đến hơn chục
người Ở ngoài tăng già.
Giữa thời bắt bớ nhộn nhịp ấy, một buổi chiều bốn người lực lưỡng, y phục
nai nịt gọn gàng khiêng đến phủ Từ sơn một cái củi lớn nhốt một thiếu niên dõng
sĩ vẻ mặt tuấn tú, thân thể vạm vỡ. Người ấy mặc có một cái quần vải thô; cái khăn
nhiễu tam giang đội vụng che không kín hết cái đầu chơm chởm tóc mọc cứng như
cỏ ruộng mới cắt. Mình mẩy cởi trần và mang đầy những vết thương còn rớm
mau.
Thấy bốn người khiên cái cũi xồng xộc đi vào cầu treo, lính canh cổng giữ lại
hỏi:
- Đi đâu?
Bốn người đặt cái cũi xuống đất, nói vào hầu quan có việc rất khẩn cấp.
- Nhưng việc khẩn cấp là việc gì mới được chứ? Mà các chú nhốt con gì Ở
trong cũi thế?
Thật ra mắt chú lính cũng hơi kèm nhèm, nên đứng đằng xa nhìn thấy vật đen
lục đục trong cũi, chú ta đoán già ngay rằng bọn kia đi săn bắn được con hươn nai
khiêng đến biếu quan. Không nghe thấy trả lời, người lính lại hỏi:
- Ư, các chú biếu quan con gì thế?
- Người ?
Chú lính kinh hãi:
- Người ? Biếu người ?
Bấy giờ chú mới lại gần ngắm nghía kẻ bị nhốt trong cũi:
- ấy này? ăn cắp, ăn trộm gì mà các chú đánh người ta máu me thế kia?
- Nhờ cậu vào trình quan cho, rằng chúng tôi khiêng