Cảm ơn Nguyễn Thiên, Quân Thượng và Huutuan đề cử!
Cảm ơn Nguyễn Thiên tặng quà!
“Its not what happens to you, but how you react to it that matters”
- Epictetus
“Quan trọng là cách ta phản ứng với vấn đề mà không phải là bản thân vấn đề”
- Epictetus, một nhà triết học Hy Lạp xuất thân từ tầng lớp nô lệ, theo trường phái Khắc Kỷ (Stoicism), và cho rằng triết học không phải lý thuyết mà là cách sống (Modus vivendi=way of living).
- -------------
Bến cảng Giang Nam sầm uất phồn hoa, người qua kẻ lại đông đúc tập nập, tiếng cười nói gọi mời hoan náo khắp chốn, khác hẵn với cảnh sắc ảm đạm đìu hiu ở những phố thị phương bắc, nơi chính quyền nhân danh bảo vệ trật tự trị an, giữ gìn lễ nghĩa đạo đức, mà bày ra đủ các thứ rào chắn, giới nghiêm, ngăn cấm này nọ.
Nhưng không phải vì thế mà bến cảng Giang Nam trở nên nháo nhào xô đẩy, hay thiếu ngăn nắp mất lịch sự, cũng rất hiếm khi gặp cảnh trộm cướp đánh nhau, … hoặc chứa chấp nuôi dưỡng những tệ nạn xấu.
Ngược lại, dạo quanh một vọng nơi đây, những vị khách phương bắc lần đầu du lịch đến chốn này dần phát hiện ra rằng sinh khí nhộn nhịp cũng đi đôi với niềm nở nồng hậu, cũng đi kèm với an toàn trật tự, không cần thiết phải bỏ này bớt kia hòng đạt đến tình trạng ‘cân bằng thiển cận’ trong những lời tuyên truyền của triều đình Lạc Dương và Thế Gia Trung Nguyên.
“Giang Nam 3 minh hội bị đánh giá quá thấp!
Chỉ riêng với năng lực tổ chức và ảnh hưởng tới quan niệm tập tính của dân chúng này.
Thì đã vượt xa thứ gọi là ‘thiên mệnh’, thứ gọi là ‘chính thống’, thứ gọi là ‘văn minh Trung Hoa’
Hàn Môn mong nhớ bóng Lạc Hà
Đều vì chưa thấy sóng Trường Giang
Tưng bừng nghiêm cẩn bồi long khí
Chẵng cần nắng bắc vẫn sáng trong”
- Một công tử nho sinh xúc cảnh thành thơ.
“Công tử, ta thuê đến xe kéo.
Thật là êm nha!
Yú hú!”
- Ngồi trên xe kéo, thiếu niên 15-16 tuổi reo hò.
Người kéo xe chầm chậm lại bước chân chắc khỏe, dừng lại ngay cạnh vị công tử nọ.
Người này nhìn chỉ ngoài 30, làn da ngăm đen, thân thể cao lớn, hai tay rắn chắc, chân đi dày vải, ăn mặc không sang nhưng ngăn nắp lịch sự, cũng chẵng vá víu lấm lem như dân nghèo, càng giống như con nhà võ xuất thân từ gia đình phú nông trung lưu.
Vị công tử nọ rất khó hiểu thắc mắc:
“Vị lão huynh này hành nghề lâu chưa?
Người kéo xe nghe vậy thì cười hà hà:
“Nghe anh chàng này này nói hai người đến từ Trung Nguyên lần đầu đến Giang Nam.
Có phải muốn hỏi vì sao ta đi đánh xe?
Haha!
Mấy vị tài tử Trung Nguyên các ngươi làm gì cứ phải lòng vòng như vậy.
Lần đầu gặp phải khiến ta rối tinh rối mù.
Cũng may bây giờ đã quen rồi.
Ta là nông hộ ở ngoại thành, hiện tại nông nhàn, vào thành kiếm thêm chút đỉnh.
Mặc dù năm nay được mùa, giá lương cũng ổn định, nhưng ai không muốn giàu cơ chứ.
Không giàu sao nuôi nổi mấy thằng nhóc háu ăn, ham học trong nhà”
Vị công tử nọ nghe nghe cười cười:
“Coi bộ lão huynh là tự phát hành nghề nha.
Có chuyên nghiệp không đây?”
Người kéo xe vỗ ngực cười lớn:
“Chuyên nghiệp đương nhiên chuyên nghiệp.
Không chỉ làm kéo xe, còn làm dẫn đường nữa.
Ta đã đón không ít lượt khách Trung Nguyên như hai vị, hầu như đều là lần đầu đến Giang Nam, hoặc ít nhất là 4-5 năm nay chưa từng đến.
Thành cảng này hồi đó bé bằng cái làng chài, bây giờ mở rộng cả trăm lần, thôn ta ở ngay sát bên, trai tráng còn sức thì tới nông nhàn đều vào đây kiếm thêm cả, mấy đứa khôn lanh khéo miệng thì đi phụ việc cửa hàng, mấy đứa sức tráng ít nói thì hổ trợ khiêng vác vận chuyển, chỉ có mỗi ta thích nghề kéo xe này.
Haha!
Thành cảng này có biến hóa gì là ta đều biết cả.
Có cần ta đây hướng dẫn chỉ đường không?
An tâm, không lấy tiền thêm, tiền kéo cũng bớt 2 phần.
Cảm ơn các ngươi mở hàng!
Bao cả ngày thì toàn bộ bớt 2 phần nhưng phải bao ăn trưa.
Cơm trong thành hơi mắc, ta tiếc tiền.
Hà hà”
Vị công tử này nghe giọng đối đáp vừa chân chất lại cởi mở không hề dè bỉu, ngại ngần giống những nông dân nghèo mà chàng từng gặp thì cảm thấy rất thoải mái:
“Hahaha!
Lão huynh thật là sảng khoái.
Vậy trước kéo ta đi tìm phòng trọ đi.
Sau đó ta muốn dạo quanh thành mấy vòng.
Phòng trọ không cần quá sang, ta cũng chỉ là học sinh bình thường, không phải con cháu nhà giàu.
Có cung cấp đồ ăn càng tốt, đến trưa tiện thể quay lại nghỉ ngơi”
“Hà hà!
Vậy thì lên xe đi.
Đến đến, ngồi cẩn thận, hai người ngồi hơi chật một chút.
Hơi chật nhưng êm.
Đệm này là chính hãng Cửu Hoa cửa hàng, sản nghiệp của Giang gia.
Giang gia là một trong những thành viên đầu tiên của Đông Hải thương minh đấy.
Êm không, êm không!
…
Ngươi hỏi xe kéo.
Haha!
Ta có người bà con xa làm trong xưởng mộc của Hoàng thị.
Xe này là nhờ mua từ tận xưởng đấy, chất lượng tuyệt hảo, khung khớp chắc chắn vô cùng.
Bánh vững chãi lại tròn vành vạnh,
Đừng nói kéo ở đường phố trong thành, kéo ngoài đường ruộng cũng êm cực kỳ.
Nói không phải khoe, ta từng chỡ một vị đại lão đến từ thế gia giàu có lắm ở phương bắc tới,
Ổng muốn đi thăm thú ruộng đồng quanh đây, ý muốn tìm mua mấy mảnh đất để chuyển nhà di cư đến Giang Nam.
Quả là người có tầm nhìn, ha ha ha!
Phải nhân lúc giá đất còn thấp mà mua, đợi Hoàng công tử bãi bình đám loạn tặc phá hoại về sau thì giá có mà lên vù vù, hết đường bán buôn.
…
Ngươi hỏi vì sao ta biết Hoàng công tử?!
Hahaha!
Ở Giang Nam này ai mà không biết Hoàng công tử, không biết nhà họ Hoàng, không biết Đông Hải thương minh, Phu Văn lâu, Hồng Nghĩa đường.
Ta nói ngươi nghe.
Hoàng công tử siêu lắm,
Là người nhân thiện lại tài năng.
Khắp cả Giang Nam này ngàn ngàn vạn vạn gia đình có thể ăn no căng bụng, mỗi năm sắm quần sắm áo tươm tất chính là nhờ Đông Hải thương minh, nhờ Hoàng thị, nhờ Hoàng công tử.
…
Ngày trước cơm không đủ ăn, 3 thằng chó và 2 con vịt con trong nhà đều phải ra đồng phụ việc từ lúc lên 4 lên 5.
Giờ thì vui rồi, nhà có của ăn của để, tụi nhỏ đứa thì vào Phu Văn lâu luyện chữ, đứa thì đến Hồng Nghĩa đường học y, đã được bao học bao ăn còn thỉnh thoảng mang học bổng về nhà.
Hahaha!
Học bổng không nhiều, nhưng cái chính là vẻ vang a.
Ghê gớm là con trai của Ngưu Nhị đầu thôn, nghe thằng nhóc nhà ta nói, hắn rất có khiếu y học, đã được phó đường chủ đưa vào danh sách đi Kinh Châu học tập tại Trương gia.
Trương gia nha!
Tuyệt đối là đất lành.
Ngày xưa Hoàng công tử đều từng ở đó học y một thời gian.
Phòng y tế dành cho bệnh nặng và đỡ đẻ trong Hồng Nghĩa đường chính là do Hoàng công tử và Trương Cơ thần y phát minh ra.
Thôn ta mấy năm nay đều không có con nít chết yểu lúc mới sinh, toàn bộ là nhờ phòng y tế nha!
…”
Những câu chuyện như vậy không chỉ là một ngẫu hứng bất chợt của một người kéo xe nào đó ở một bến cảng nào đó, …
Chúng xuất hiện ở khắp các nẽo đường, con phố, bữa cơm, bàn nước, giữa người bản địa với nhau, và giữa họ với khách thập thương,
Như là minh chứng cho sự chuyển mình thầm lặng mà vồn vã của không chỉ của Giang Nam, mà còn ở Âu Lạc, ở Ích Nam, ở những vùng đất đang được che chắn khỏi con mắt soi mói của thế lực thống trị Trung Nguyên nhờ vào chính sự thiển cận, và định kiến cổ hủ của đám người kia.
- -----------
Câu nói ‘có người vui tất có người buồn’ cũng không phải chuyện đương nhiên,
Bởi lẽ hạnh phúc hay chân lý vốn không nên được đem ra đánh đổi với một điều lành, điều đúng khác,
Tương tự như việc ức chế kinh tế tự do ở Trung Nguyên thực chẵng hề là điều kiện cần để giữ gìn đạo đức lễ tiết như rao giảng của đám hủ nho nơi ấy,
Chỉ có bảo tồn, phát huy sự toàn vẹn