Ngày 19 tháng 12 năm 1941, trời mưa nặng hạt.
Một đám đông những người dân tập trung ở trước cổng một căn nhà vách đất đơn sơ nằm chơ chọi giữa khoảnh đất trống trên cánh đồng mênh mông. Mặc cho gió lạnh phần phật thổi, cùng cơn mưa như trút nước cũng không át đi được tiếng hô hoán ầm ĩ: "Giết nó, không thể để nó nhở nhơ như thế được. Loại ma quỷ, phải giết chết nó." Trên tay họ đều cầm những nông cụ thô sơ, vẻ mặt người nào người nấy căng thẳng.
Người dân kéo tới mỗi lúc một đông, tiếng hô hoán ngày một rõ ràng. Thế nhưng họ vẫn không dám bước qua cánh cổng gỗ ọp ẹp kia, bởi có lẽ chính vì nhân vật đang ở bên trong ngôi nhà này.
Chừng hơn mười mấy phút sau, rốt cuộc cánh cửa bên trong cũng hé mở.
Một người đàn ông trung niên chậm rãi bước ra, dù đi dưới màn mưa trắng xóa nhưng vẫn khoan thai từ tốn đến lạ lùng. Ông mặc trên người bộ áo dài the màu đen lịch sự, đầu vấn một chiếc khăn quấn chỉn chu. Mặc dù không lên tiếng, nhưng lại khiến cho đám đông nhốn nháo kia rơi vào im lặng. Họ ngừng hô hoán mà bước lùi xa khỏi cánh cổng một khoảng, nhường lối cho người đàn ông vừa mới bước ra.
"Các vị, đều là đồng bào, sao lại chĩa vũ khí vào nhau như bọn giặc vậy?" Người đàn ông ôn hòa lên tiếng, trong cơn mưa chất giọng trầm ấm ít nhiều đã bị át đi, thế nhưng vẫn đủ lớn để cho những người phía trước nghe được, "Đợi ngớt mưa rồi nói, mọi người đứng như vậy rất dễ bị cảm lạnh."
Đám đông dường như có chút e dè, nhưng không ai chịu nhượng bộ.
"Thầy Dự, chúng tôi đều hiểu tấm lòng thầy nhân hậu từ bi. Nhưng việc thầy bao dung và nuôi một con quỷ trong nhà thì là điều khiến chúng tôi không thể nhẫn nại được nữa." Một người hung hăng lên tiếng, "Thầy giao con Na ra đây, chúng tôi hứa sẽ không tới quấy rầy. Thầy biết nó vừa đả thương một thanh niên bên làng chúng tôi, thầy không nên bao che cho nó như vậy."
Người đàn ông được gọi là thầy Dự lặng im không đáp, đợi những nhốn nhào ồn ào dần lắng xuống mới mỉm cười hỏi: "Vậy ai trong số các vị ở đây chứng kiến chuyện xảy ra từ đầu đến cuối?"
Không có tiếng đáp lời.
"Tức là không có ai phải không?" Dưới ánh nhìn cương nghị của thầy Dự, những người kia chỉ biết né tránh. Thầy chậm rãi nói, "Bà con cũng chỉ nghe từ lời của Miến, bà con tin anh ấy. Tôi nuôi nấng con bé Na từ nhỏ, đương nhiên không có lý gì mà tôi lại không tin nó. Chúng ta đều có một niềm tin nhất định, chỉ là không giống nhau. Nhưng tôi muốn nói để bà con hiểu rõ, một câu chuyện xảy ra luôn có nguyên nhân của nó. Con bé Na sai, tôi nhất định sẽ bắt nó phải chịu tội. Nhưng để dẫn đến hành động đó, ắt phải có nguyên do. Chúng ta đều chỉ nghe trần tình từ một phía, không thể kết luận được ai đúng ai sai. Trên thực tế, con bé cũng chẳng phải người dân của làng bên đó, thiết nghĩ không thể quy tội theo lệ làng như vậy được."
Lời của thầy Dự không hề gay gắt, nhưng lại đanh thép đến nỗi không có một ai dám đứng lên phản bác. Mưa mỗi lúc một nặng hạt, gió thổi từ ngoài đồng lạnh buốt thấu xương. Đám đông ai cũng run lên cầm cập, vài lớp áo mỏng manh chẳng phủ được cái lạnh của tiết trời đông giá rét.
"Thật ra cô Út đã muốn cho qua việc này, tức là có chuyện tế nhị không thể lên tiếng. Vậy sao chúng ta cứ bới móc vấn đề ra làm gì?" Thầy Dự một thân áo dài ướt sũng, cái lạnh cũng không ngăn được tiếng thầy thở dài, "Cô Út cũng không muốn gặp lại con bé Na, chúng ta đừng nên làm khó cô ấy mới phải."
"Dẫu vậy, chúng tôi vẫn không thể khoanh tay đứng nhìn khi thầy chứa chấp một con quỷ trong nhà!"
"Phải, đúng rồi!"
"Giết nó! Giết nó!"
...
Đám đông lại cùng nhau hô to, gậy gộc khua lên loạn xạ. Thầy Dự im lặng, ánh mắt thầy ngước nhìn bầu trời u ám, trong miệng lẩm bẩm điều gì đó chẳng ai nghe ra.
"Nếu hôm nay thầy không giao con Na ra đây, thì chúng tôi đành phải xông vào bắt nó. Thầy cũng đừng trách chúng tôi không nể tình đồng bào." Lại có kẻ hung hăng mà gào lên, kéo theo sau hoàn toàn là đồng tình ủng hộ.
Nét mặt của thầy Dự thoáng đượm buồn, thầy lắc đầu thở dài. "Con bé Na là một tay tôi nuôi nấng, làm sao một người lành lặn trưởng thành bình thường lại bị chính đồng bào của mình gọi là quỷ như vậy?" Thầy tiến tới giữa đám người, mặc cho cơn mưa lạnh buốt quất xuống người, thầy vẫn chậm rãi nói, "Bao nhiêu năm qua, con bé chưa từng gây hấn với một ai, càng ít khi tiếp xúc với dân làng bên đấy. Nếu nó là ác quỷ, há nào nói chính tôi cũng vậy?"
Thầy lặng lẽ chỉ một người đàn ông đứng ở gần, từ tốn hỏi: "Anh Bảy, dạo trước vợ anh khó sinh, ai là người đã đỡ đẻ cho cô ấy trong lúc nguy nan, cứu sống cô ấy cùng đứa nhỏ? Cả bà Năm Thùy, bà không nhớ con trai bà bị đánh đến thập tử nhất sinh, ai là kẻ duy nhất trong đêm khuya mưa gió vội vã bốc thuốc cứu người?... Thử hỏi, ác quỷ liệu có làm như vậy hay không?"
Người đàn ông tên Bảy kia chỉ lặng lẽ cúi đầu, cũng không dám nhìn tới thầy Dự nữa. Bà Năm Thùy lúng túng, bước chân lùi về phía sau một chút. Bà kéo kéo người bên cạnh, khóe miệng mấp máy, "Tôi thấy con Na cũng không phải như mọi người nghĩ đâu. Hay là... hay là thôi đi, chúng ta về thì hơn, mưa to quá rồi..."
"Hình như cũng có lần con bé đó bắt mạch kê thuốc chữa khỏi bệnh cảm cho cháu gái tôi thì phải." Một người đàn ông cũng tần ngần lên tiếng.
Ông Bảy kéo mấy người bên cạnh, áy náy, "Về đi tụi bây, tao vừa nhớ ra, đúng là con Na nó cứu sống vợ con tao thật." Dứt lời liền xoay lưng chạy đi, không dám quay lại nhìn thầy Dự.
Đám người dần dần tản mác. Lúc đến khí thế ngút trời, ai cũng một mực đòi đánh giết, thế mà bây giờ đến quay lưng lại nhìn cũng chẳng dám, cứ cắm đầu mà chạy.
Không gian trước mặt lại tĩnh lặng, chỉ còn lại tiếng mưa như trút nước bên tai, thầy Dự vẫn lặng lẽ nhìn về khoảng trời mênh mang. Thẳng đến khi trên đầu bỗng nhiên xuất hiện một chiếc dù bằng vải màu đen, thầy mới kinh ngạc đưa mắt nhìn người bên cạnh. "Na, sao con lại ra ngoài?"
Cái Na không đáp lời thầy, sau chiếc mạng đen kín mít chắc hẳn là một gương mặt đang buồn lắm. Ánh mắt nó ảm đạm tiêu điều, hệt như bầu trời trên cao vậy. "Thầy vào nhà đi thầy, ở ngoài này cảm lạnh." Nó khe khẽ lên tiếng.
Căn nhà vách đất ẩm thấp, nhưng ít ra vẫn ấm áp hơn nhiều so với cái lạnh bên ngoài.
Thầy Dự đổi một bộ quần áo mới, ngồi xuống cạnh cái Na bên bếp lửa. Gió hun hút lùa qua khe cửa, lay động ánh lửa đang cháy bập bùng. Cả hai trầm mặc đuổi theo suy nghĩ riêng, không rõ qua bao lâu, rốt cuộc vẫn là thầy nó lên tiếng. "Ngày mai để thầy qua làng bên thăm thằng Miến, tạm thời con cứ ở nhà đừng đi đâu cả."
Cái Na rũ mi, lặng một hồi mới đáp, "Nhưng con không làm gì sai."
"Ở xã hội này, làm gì có đúng sai hả con? Tiền và quyền mới là tất cả." Giọng thầy ấm áp, nhưng cũng đượm buồn. Thầy lục trong chiếc cặp da một bọc nho nhỏ, rồi đưa cho cái Na, "Thịt bò khô thầy được trên tỉnh người ta biếu, con xem treo lên bếp, thi thoảng lấy mà ăn."
"Chị Út rất thích món này..."
Con bé vẫn cúi đầu, hai bả vai ốm yếu run lên. Nhìn chiếc bóng nhỏ bé đơn độc hắt trên vách nhà, thầy Dự cũng không đành lòng. Qua một lúc lâu mới nghe tiếng thầy thở dài, "Con biết như vậy là không thể mà Na."
"Sao lại không hả thầy?" Dường như con bé đang rất cố gắng kìm nén. Đôi mắt nó ngập ánh nước trong veo, trước ngọn lửa leo lét, lại như những vệt sáng sắp lụi tàn. "Con rất nhớ chị Út, nhớ lắm... Con rất muốn được gặp chị, nhưng mà chị lại không muốn điều ấy."
Từ nhỏ đã có thói quen chịu đựng, dù có ấm ức tủi thân đến đâu, cái Na cũng chưa bao giờ khóc trước mặt thầy. Bản thân nó luôn nghĩ mình là gánh nặng của thầy, nên nó không muốn mang thêm bất kỳ phiền muộn nào cho thầy nữa.
"Na, trước khi dành tình cảm cho một ai đó, con phải biết yêu lấy chính mình." Trên đời này, sẽ chẳng có ai hiểu con bé bằng thầy Dự. Thầy vỗ về sống lưng nó, dịu dàng như một người cha, "Tình cảm không có đúng sai, chỉ vì không đúng thời điểm. Đất nước còn nghèo nàn, còn bị bọn giặc tàn phá cướp bóc... con nghĩ lúc này sẽ thích hợp chứ? Thầy rồi cũng sẽ già đi, không mãi mãi ở bên cạnh che chở cho con được. Con phải tự học cách bảo vệ và chăm sóc cho bản thân mình, con có hiểu không Na?"
"Nếu như... nếu như có một ngày, con không thể bên thầy được nữa, thầy sẽ không trách con chứ?"
Là lần đầu tiên, con bé bật khóc trước mặt thầy.
Ngoài khoảng trời âm u ảm đạm, mưa vẫn chưa ngừng rơi...
"Cô Út, cô Út ơi." Giọng con Hến tần ngần vang lên bên ngoài cửa, chẳng biết đã là lần thứ bao nhiêu nó lượn lờ trước căn phòng này, "Em mời cô xuống ăn cơm ạ. Ông bà đang chờ dưới nhà rồi."
Ngọc Út thu hồi tầm mắt, nàng cũng không rõ đã ngồi bên cạnh cửa sổ bao lâu rồi. Có lẽ do ảnh hưởng của bão nên mưa mỗi lúc một nặng hạt hơn, thi thoảng có những đợt sấm dội vang khắp vùng trời quê yên bình.
Không biết, em ấy có nhớ mặc ấm không...
Tiếng gõ cửa lại vang lên. "Cô Út ơi, mở cửa cho em đi mà. Em lo quá, cô đừng làm gì dại dột nha cô."
Ánh đèn dầu leo lét cháy, hắt chiếc bóng lặng lẽ của Ngọc Út lên vách tường. Nàng thở dài thườn thượt, cuối cùng cũng chịu uể oải đứng dậy.
Kể từ sau cái ngày hôm ấy, nàng chưa từng bước ra khỏi nhà.
Cánh cửa gỗ chậm rãi hé mở, gương mặt tiều tụy của Ngọc Út lộ ra. Con Hến trong lòng thương xót, nhưng lại chẳng thể làm được gì. "Cô Út ăn nhiều vào nha, đừng nghĩ ngợi gì cả. Mọi chuyện đâu sẽ vào đó thôi." Nó đỡ lấy cánh tay gầy yếu của nàng.
Đã quá bảy ngày kể từ lúc nghe tin cái Na đả thương anh Miến, con Hến thật ra vẫn không tin được, cho đến khi chính cô Út là người xác nhận. Nguyên nhân vì sao thì chẳng ai nói, nhưng dân làng không ngày nào là để yên cho cái Na. Họ nghĩ nó là quỷ, là loại ác ôn cần phải chịu đày ải dưới địa ngục, trời không dung đất không tha.
Con Hến dù không được đi học tử tế, thế nhưng nó cũng thừa hiểu rằng, so với tội ác bọn giặc gây ra cho đất nước, thì chúng mới chính là ác quỷ.
"Mấy hôm nay em có nghe ngóng được chuyện gì không?" Ngọc Út vừa bước xuống cầu thang, vừa ảm đạm hỏi con bé, "Họ vẫn còn tìm cái Na à? Thầy Dự đã về chưa?"
"Dạ, thầy nó mới về hồi sáng nay rồi ạ."
Trong lòng của Ngọc Út như trút được tảng đá đè nặng, thế nhưng tâm vẫn không tránh được mà đau đớn. Suốt những ngày qua, con bé đã phải đơn độc chịu đựng những điều tồi tệ thế nào, nàng đều chẳng thể biết.
Nàng hiện tại, cũng không còn liên quan đến cái Na nữa.
Mâm cơm nguội lạnh, chẳng ai muốn động đũa. Ngọc Út cúi đầu chậm rãi ăn cơm, trong miệng chỉ cảm thấy đắng ngắt. Bầu không khí nặng nề, tiếng mưa vẫn rầm rập vỗ xuống mặt sân.
Gương mặt u chẳng chút biểu tình. U nói: "Con Út mai đợi ngớt mưa sang thăm thằng Miến cho u. Mày cứ trốn mãi trong nhà thì hôn sự tính sao?"
Bàn tay nàng siết chặt lại, bả vai khe khẽ run lên. Bên tai chỉ còn mơ hồ hai tiếng "hôn sự", cứ lặp đi lặp lại trong tâm trí như từng hồi