Ở cái làng Thạch Thần trực thuộc trấn Cổ Loa, có một tiệm may nhỏ của ông Trần Viện, một thợ may gia truyền qua nhiều thế hệ.
Ông chuyên may áo quần và tất cả những sản phẩm liên quan đến vải vóc, và bởi tay nghề gia truyền nên danh tiếng của ông trong cái làng này không ai mà không nghe qua.
Trần Viện có hai người con, đứa đầu là một bé gái tên Trần Thị Thu, và đứa sau là một bé trai tên Trần Đú Cần.Trong một buổi chiều mùa thu gió mát, từng cơn gió nhẹ thổi qua những tàn lá đã ngã sắc vàng của mùa thu dịu nhẹ.
Làng Thạch Thần lúc này tắm mình trong màu vàng của lá úa, của những chiếc lá đến mùa thu phải rời thân cây mẹ, sẳn sàng cho mùa đông sắp đến.
Một chiếc lá vàng nhè nhẹ rời cành rơi theo làn gió dịu đung đưa rớt xuống mái tóc của một bé gái nhỏ nhắn đáng yêu đang đứng bên dưới.
Chiếc lá vàng rơi vào mái tóc cũng vàng như chiếc lá ấy, bé gái nhỏ nhắn khẽ đưa tay lên với chiếc lá vàng rơi, ngước đôi mắt hồng long lanh của mình lên nhìn những tán lá đã rụng gần hết ấy mà khẽ mỉm cười.
Khi những chiếc lá ấy rụng hết, em sẽ không phải vất vả quét sân nhiều như thế này nữa.Có câu "ao sâu lợn nái không bằng con gái đầu lòng".
Trong khi thợ may Trần Viện đang làm việc bên đống vải của mình thì bé gái 8 tuổi Thu nhi đang cầm cây chổi quét nhà quét sân, bên cạnh là em trai 6 tuổi đang ngồi chơi.
Kinh tộc là một dân tộc rất lâu đời, họ đã sống ở vùng đất mà các Vua Hùng lập quốc qua nhiều thế hệ, và qua những thế hệ đó thì những đứa trẻ lớn hơn sẽ chăm sóc em mình vô điều kiện tựa như là di truyền từ tổ tiên để lại.
Thu nhi 6 tuổi đã bắt đầu phụ giúp cha mẹ trông em trai, 8 tuổi đã biết quét dọn nhà cửa, rửa chén bát phụ giúp cha mẹ những việc lặt vặt trong nhà.
Em là một đứa bé gái đầu lòng điển hình của người Giao Chỉ." Oa oa oa..." Tiếng khóc của bé trai phát ra.
Không để cha mình kịp lên tiếng, Thu nhi liền buông chổi chạy lại em mình mà dỗ dành.- " em ơi, em làm sao thế, em đau ở đâu phải không...?"Tiếng hỏi han ân cần dịu dàng của người chị, bé trai vươn tay về phía Thu nhi mà nức nở.- " chị cả quét nhà, không chơi với em, hu hu hu..."Thì ra đứa trẻ này đang nhõng nhẽo.
Thu nhi dịu dàng lau nước mắt của em trai, tay đặt lên vai em mà hôn vào má một nụ hôn yêu thương của một người chị.- " em ơi việc còn nhiều lắm.
Lá mùa thu rụng nhiều, chị phải quét chúng trước khi mẹ về.
Mẹ chúng mình vất vả buôn bán ngoài chợ, về nhà mệt mỏi lại thấy nhà bẩn sẽ không vui"Lời nói dỗ dành dịu dàng ngọt ngào ấy của một bé gái khiến bất cứ ai nhìn thấy cũng yêu mến.
Em trai từ từ nín khóc, Thu nhi lại tiếp tục quét sân còn đang dang dỡ.
Từng tiếng sột soạt truyền đi theo nhịp đưa chổi của em, thoăn thoắt đã làm xong chuyện trước mắt." Khụ...khụ..." Tiếng ho từ trong nhà phát ra.
Thu nhi vội chạy vào trong nhà rót một chén nước, hai tay bưng tới cho người đàn ông đang may áo bên trong với lòng hiếu thảo đáng yêu.- " cha ơi, cha uống chén nước cho đỡ mệt"Người thợ may nhận lấy chén nước uống một hơi cạn, rồi trả chén cho bé gái.
Người đàn ông này chính là cha của Thu nhi, và ông ta vẫn đang làm công việc quen thuộc của mình.
Thu nhi nhận lại chén nước, chưa nỡ rời đi.
Dường như em muốn hỏi thăm cha mình một câu " cha có mệt lắm không?" , thế nhưng nhìn thấy ông lại chú tâm vào công việc thì em không dám hỏi, sợ làm phiền ông.
Thu nhi lẳng lặng cất chén nước vào chỗ cũ, lại bước ra ngoài đun một nồi nước.
Củi và rơm rạ, em nhóm lửa nấu nước và vẫn không quên để ý em trai mình.
Lửa cháy lớn, ấm nước hấp thu nhiệt độ bắt đầu ấm dần.
Lúc này bên ngoài có bóng dáng một người phụ nữ bước vào, bé trai 6 tuổi reo lên.- " a...!mẹ về, mẹ về rồi...!mẹ có mua bánh cho con không?"Bé trai vừa cười tươi tắn vừa chạy ra, hai tay đưa đến trước như muốn được bế.
Thu nhi lúc này nhìn ra thấy một người phụ nữ đội cái thúng trên đầu, tay xách một cái giỏ đang bước vào, bước đi khó khăn.
Thu nhi vội vàng chạy nhanh ra đón lấy người phụ nữ ấy, miệng xinh xắn yêu thương.- " mẹ đã về rồi, mẹ có mệt lắm không?"Thu nhi vừa đến nơi đã liền một tay ôm lấy cái giỏ, tay kia ôm tay mẹ.
Người ngoài không hiểu chuyện nhìn vào thì sẽ không rõ tưởng là bé gái 8 tuổi kia đang ra làm nũng mẹ, nhưng hàng xóm ai nấy cũng biết ẩn tình.
Mẹ em bị đau cột sống, đi đứng khó khăn.
Vì cuộc sống mưu sinh mà vẫn phải ra chợ buôn bán.
Giao Chỉ thời bắc thuộc , Kinh tộc bị hán tộc ngồi lên đầu, cuộc sống muôn vàn khó khăn.
Gọi là buôn bán nhưng thực chất cũng là ra bờ sông bờ suối tìm kiếm, thấy ai đó đánh bắt cá hay nhổ được củ khoai củ sắn thì mua lại, đoạn ôm ra chợ bán lại kiếm chút tiền lời.
Thu nhi phải ở nhà trông em và quét dọn nhà cửa nên em không thể đi theo xách đồ cho mẹ được.
Biết mẹ đi đứng khó khăn, em vừa thấy mẹ về liền chạy ra xách giỏ giùm mẹ, đồng thời ôm tay mẹ để mẹ em có thể tựa vào em mà bước đi dễ dàng hơn.Người phụ nữ ấy