Mọi người lại rơi vào trầm tư, lúc này Thánh Tông mới lên tiếng:
- Ngươi nói lòng vòng như vậy nhưng chưa đi vào điểm chính, làm sao để kinh tế phát triển, đến được mức lưu thông hàng hoá phong phú đủ để thương thuế trở thành nguồn thu chính của Triều đình.
Bách chắp tay:
- Quan gia anh minh! Nói một lời điểm đúng vấn đề chính.
Thần xét thấy Đại Việt còn có nhiều khó khăn lắm: Nông nghiệp trong nước còn lạc hậu, chưa tự cung tự cấp được lương thực.
Sản xuất trong nước còn thô sơ, chưa có mặt hàng nào đủ hấp dẫn bọn thương lái quốc tế.
Thương mại thì chưa có những thương đoàn lớn đủ sức giao thương với quốc tế.
- Vậy phải làm sao?
- Những vấn đề này tuy nhìn có vẻ không liên quan đến nhau nhưng cách giải quyết có chỗ tương đồng.
Nông nghiệp, sản xuất, thương mại tuy thiếu thốn nhiều thứ, nhưng đất đai ta còn nhiều, nhân dân ta chăm chỉ, chỉ thiếu người đủ sức đủ tài tinh thông thuật trồng trọt, chăn nuôi, lại thiếu thợ giỏi các nghề khai mỏ, cơ khí, in ấn, cũng thiếu cả những bậc kinh bang tế thế hiểu biết về kinh tài.
Nếu bù đắp được chỗ hổng này, lại thêm triều đình ra sức thúc đẩy, ưu đãi cho nông dân, công nhân, thương lái mở rộng sản xuất những năm đầu tiên thì chắc chắn đạt được thành tựu.
Một vị đại thần lại có ý kiến:
- Ngươi nói thì dễ, bao nhiêu năm nay triều đình mở khoa thi không phải để tuyển người tài hay sao? Nhưng nhân tài dễ kiếm thế thì nước ta đã thịnh trị lâu rồi.
- Đại nhân nói rất đúng, từ khi thượng hoàng lên ngôi, đã nhiều lần mở khoa thi.
Chúng ta đều thấy rõ tác dụng, nhưng khoa cử là tuyển người tài để hướng tới trở thành quan lại quản lý đất nước.
Nên các bậc Tam khôi của chúng ta, giờ ít nhất cũng quản lý một Phủ lộ, tiến sĩ thì ít nhất cũng quản lý châu huyện.
Mấy chục năm mới tuyển được mấy chục người.
Số lượng này quá ít ỏi.
Vấn đề ở đây là chúng ta mất nhiều thời gian giảng dạy để tạo ra một cử nhân.
Họ phải biết chữ nghĩa, hiểu thi thư, thuộc làu kinh sử.
Nhưng nhân tài tinh thông thuật trồng trọt, chăn nuôi, thợ giỏi các nghề khai mỏ, cơ khí, in ấn, buôn bán thì liệu có cần thiết biết ngâm thơ đối câu hay không?
- Thế nên việc đầu tiên cần làm, xin thượng hoàng và quan gia cho mở một Bác vật học phủ? Học phủ này khác với Quốc Học Viện.
Chỉ dạy chữ, dạy toán học, dạy nông nghiệp, dạy khai mỏ, cơ khí, in ấn, buôn bán.
Trần Thủ Độ cười lớn:
- Mở học phủ này thì dễ, nhưng ngươi trẻ người non dạ, đâu hiểu rằng con người luôn hướng đến chỗ cao hơn.
Quốc Học Viện là nơi đào tạo nhân tài ra làm quan.
Nếu cái Bác vật học phủ của ngươi mở ra chỉ dạy chữ, dạy toán học, dạy nông nghiệp, dạy khai mỏ, cơ khí, in ấn, buôn bán thì khi tốt nghiệp sẽ vẫn là nông, công, thương, liệu ai sẽ đi học đây.
Những người thông minh sáng láng sẽ vẫn đua nhau học để theo con đường khoa cử thôi.
- Thái sư hiểu lầm ý ta rồi.
Ta có một lần hỏi con hầu trong phủ.
“Nếu ta xé khế ước bán thân, trả tự do cho các ngươi, các ngươi có đồng ý không? Nó nói “Nếu gia chủ bạc đãi, đánh đập nô tài thì sao chả muốn được xé khế ước, nhưng nếu gia chủ tốt bụng, cho công việc, cho ăn uống thì chẳng ai muốn đi”.
Có những người cùng khổ như thế đấy, chỉ cầu có việc làm, không bị đói là đủ rồi.
Ta không cần người thông minh như Nguyễn Hiền, Đặng Ma La.
Ta cần những người như vậy, chăm chỉ, thật thà, sáng dạ một chút, sẽ dạy được chúng thành người có ích cho Đại Việt.
Vả lại ta dám chắc khi học phủ này được mở, sẽ thu hút được thêm nhiều người đến học.
- Sao ngươi tự tin về việc này?
- Cái này còn cần Thái thượng hoàng, Quan gia đồng ý.
Học phủ chỉ dạy nông nghiệp, dạy khai mỏ, cơ khí, in ấn, buôn bán.
Những thuật này nước ta rất thiếu người tinh thông nhưng người Tống là hành gia.
Triều đình nên bắt người Tống tham gia vào.
Thái Tông suy nghĩ một lát, chẫm rãi vuốt râu nói:
- Việc này ta đồng ý, nhưng sợ hiệu quả không cao.
Người Tống nghìn năm nay giữ rịt lấy những kiến thức ấy, sợ không thể bắt chúng giao ra được.
- Bẩm thượng hoàng, kiến thức trong đầu con người đương nhiên không thể bắt họ giao ra được.
Nhưng có cách bắt họ tình nguyện giao ra.
Tại sao thần lòng vòng như vậy, nói về Giấc mộng Đông A.
Điểm cơ bản nhất của kế hoạch này chính là làm cho bất kì ai, bất kể sinh ra ở đâu, chỉ cần đang ở Đại Việt, đều tin mình có thể trở nên giàu có, thịnh vượng trên mảnh đất này.
Họ cần có cơ hội cồng hiến vì vinh quang của Đại Việt.
- Nói như vậy để thấy nếu người Tống mong muốn được có cơ