Con đường này Bụt đã từng đi.
Người đi thong thả và ngắm nhìn cảnh vật.Trời gần trưa, người ghé khất thực ở một xóm ven đường, rồi người mang bát đi vào một khu rừng yên tĩnh gần đó để thọ trai.
Thọ trai xong, Bụt đi kinh hành trong rừng và sau đó người tìm một gốc cây im mát ngồi xuống để tĩnh tọa.
Được sống trở lại một mình trong rừng, Bụt rất hoan hỷ.Người ngồi tĩnh tọa được hồi lâu thì thấy một đám thanh niên đi ngang.
Đây chắc là những thanh niên con nhà khá giả, bởi vì người nào cũng ăn mặc tươm tất sạch sẽ.
Họ vào khoảng ba mươi người.
Nhiều người cầm nhạc cụ trong tay.
Thấy Bụt, họ ngưng lại, thanh niên đi đầu cúi chào và hỏi người:– Sa môn, ông có thấy một cô gái mới chạy ngang qua đây không? Bụt hỏi lại:– Các bạn tìm cô gái ấy để làm gì?Người thanh niên kể lại đầu đuôi câu chuyện.
Bọn họ đềulà dân thành phố Banarasi.
Họ vào rừng này từ sáng để tổ chức một cuộc vui.
Họ có đem theo nhiều nhạc cụ và một cô vũ nữ.
Sau khi đàn hát, múa nhảy và ăn uống, cả bọn tìm chốn ngả lưng để ngủ trưa.
Trong khi mọi người ngủ trưa, cô gái đã đánh cắp một số những đồ châu báu trang sức của bọn con trai và bỏ đi mất.
Các chàng trai thức dậy thấy thế rủ nhau đi lùng bắt cô gái.Bụt nhìn các chàng trai và trầm tĩnh nói:– Này các bạn, trong giờ phút này các bạn nên đi tìm cô gái hay là nên đi tìm chính các bạn?Các cậu con trai ngạc nhiên.
Phong thái của ông thầy tu đã đặc biệt mà câu hỏi của ông ta cũng đặc biệt.
Câu hỏi đó làm các cậu giật mình.
Họ rủ nhau ngồi xuống, vây quanh Bụt.
Chàng trai đầu đàn nói:– Bạch sa môn, có lẽ chúng con nên đi tìm chúng con trước.Bụt nói:– Sự sống chỉ có mặt trong giây phút hiện tại, nhưng tâm ta ít khi chịu an trú trong giây phút hiện tại.
Tâm ta hay ưa trở về quá khứ hoặc vọng đến tương lai.
Ta cứ tưởng ta là ta, nhưng quả thực ta chưa hề thực sự tiếp xúc ta với ta, bởi vì tâm ta cứ rong ruổi chạy theo những ảo ảnh của quá khứ và của vị lai.
Chỉ có một phương cách duy nhất để tiếp xúc với sự sống đích thực: đó là trở về với giây phút hiện tại.
Nếu các em biết trở về với giây phút hiện tại thì các em trở nên tỉnh thức, và lúc đó các em mới có cơ hội tìm được các em.
Các em hãy nhìn những đọt lá xanh và ánh sáng mặt trời đang lọc qua những đọt lá ấy.
Các em đã từng có dịp thật sự ngắm nhìn màu xanh của lá cây trong trạng thái trầm lặng và tỉnh thức của tâm tư chưa? Màu xanh ấy là một khía cạnh vi diệu của sự sống.
Nếu các em chưa bao giờ thực sự nhìn màu xanh ấy thì bây giờ đây các em hãy thử nhìn đi.Các chàng thanh niên yên lặng.
Theo ngón tay trỏ của Bụt, họ ngước nhìn những ngọn lá xanh đang run nhẹ dưới làn gió thoảng của buổi trưa hè.
Một lát sau, Bụt quay lại với chàng trẻ tuổi ngồi gần bên người, và nói:– Em có ống sáo, vậy em hãy thổi sáo đi.Chàng thanh niên hơi ngạc nhiên một chút, nhưng cũng lấy sáo ra.
Ngồi lại ngay ngắn, anh ta đưa ống sáo lên thổi.
Mọi người lắng nghe.
Tiếng sáo đượm buồn như tiếng than khóc của một cuộc tình duyên lỡ dở.
Trong khi anh thổi sáo, mắt Bụt không rời khỏi anh.Khúc sáo chấm dứt.
Rừng trưa đượm buồn.
Mọi người im lặng, Bụt cũng im lặng.Bỗng nhiên người thanh niên thổi sáo quay lại, cầm ống sáo đưa cho Bụt:– Sa môn, ngài thổi sáo đi.Bụt mỉm cười.
Tất cả các chàng trai đều cười rộ.
Ai cũng cho anh chàng là ngộ nghĩnh.
Đã có ai đưa ống sáo để bảo một vị sa môn thổi bao giờ.Nhưng Bụt đã đưa hai tay tiếp nhận ống sáo.
Mọi người đều nhìn về vị sa môn, sự tò mò trong mỗi người được kích thích.Bụt thở những hơi thở thật dài và thật nhẹ, rồi người nâng ống sáo lên ngang miệng.Hình ảnh người con trai thổi sáo năm xưa trong vườn Thượng Uyển thành Kapilavatthu hiện ra trong Bụt.
Đó là một đêm trăng.
Đó là bà Mahapajapati ngồi trên ghế đá đang im lặng lắng nghe.
Đó là Yasodhara với đỉnh trầm thơm mới đổi.Bụt bắt đầu thổi sáo.Tiếng sáo nhẹ như một làn khói nhỏ lơ lửng và nhẹ nhàng đi lên từ một mái tranh nghèo