Khương Bồng Cơ và Phong Cẩn trèo tường đến, nhưng lúc về lại đường đường chính chính ra bằng cửa lớn. Ngụy Uyên còn chuẩn bị xe ngựa cho bọn họ.
Chỉ là, chế độ giảm xóc của cái xe ngựa này không thể so được với xe của Liễu phủ. Biên độ lắc lư trên đường về có hơi lớn, khiến cho người ta khó chịu.
Phong Cẩn thở dài nói: “Không thể ngờ được, một quân tử như Mạnh Hằng thế mà lại có một đứa em trai xấu xa như vậy.”
“Cậu kết bạn mà còn xem em trai nhà người ta có phải là quân tử không à?” Khương Bồng Cơ nhếch mép cười lạnh.
“Chỉ là đáng tiếc thay cho Mạnh Hằng mà thôi.” Phong Cẩn rất nhạy cảm với tâm tình của người khác, biết Khương Bồng Cơ đang bất mãn không khỏi giải thích nhiều hai câu, “E rằng Lan Đình không biết, tuy Mạnh Hằng là con trai trưởng thuộc dòng chính Mạnh thị nhưng lại không được cha mình mình coi trọng. Ông ta cũng chưa bao giờ quan tâm đến cuộc sống của cậu ấy. Du với cậu ấy là đồng môn mấy năm, nếu như không phải ngẫu nhiên biết được cậu ấy là con trai trưởng dòng chính, thì có lẽ bây giờ Du vẫn còn tưởng cậu ấy chỉ là con cháu chi thứ của Mạnh thị.”
Khương Bồng Cơ nghiêng đầu nhìn Phong Cẩn, cậu ta nói tiếp: “Kỳ đánh giá ba năm một lần sắp tới này, luận về gia thế, học thức, tính tình, dung mạo, năng lực của Mạnh Hằng đều không hề kém cỏi. Nhưng em trai cậu ấy lại có hành vi như thế, nhất định sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến phần đánh giá đức hạnh của cậu ấy...”
Chế độ tuyển chọn quan lại của Đông Khánh tuy có giống chế độ Cửu phẩm Quan giai*, nhưng sự khác biệt giữa hai chế độ lại rất lớn.
*Cửu phẩm Quan giai: trong các triều đại Trung Hoa hoặc Việt Nam trước đây, người ta phân định hệ thống quan lại trong triều đình thành hai ban văn, võ và chín phẩm (từ Cửu phẩm là phẩm hạng thấp nhất đến Nhất phẩm là phẩm hạng cao nhất). Chế độ quan lại hai ban, chín phẩm này có tên gọi là Cửu phẩm Quan giai và được áp dụng tại hầu hết trong các triều đại quân chủ Á Đông.
Sáu hạng mục đánh giá lớn trong kỳ đánh giá bao gồm gia thế, học thức, tính tình, dung mạo, năng lực và đức hạnh.
Khi Đông Khánh thành lập chế độ này mới được hình thành, ba hạng mục [học thức, năng lực, đức hạnh] được xếp đầu tiên, còn [gia thế, tính tình, dung mạo] được xếp phía sau.
Số điểm của ba hạng mục đầu sẽ chiếm 60%, ba hạng mục sau chiếm 30%, còn 10% cuối cùng là điểm tổng hợp do các quan giám khảo chấm.
Nhưng chế độ này chưa thực thi được bao lâu, dưới sự can thiệp của các thế gia đại tộc, ba hạng mục đầu biến thành [thế gia, đức hạnh, học thức], còn ba hạng mục sau biến thành [dung mạo, năng lực, tính tình]. Và cũng tăng tỉ lệ điểm của ba hạng đầu lên, quyền hạn của kỳ đánh giá cũng vì thế mà được tăng mạnh thêm một bước nữa.
Mục [đức hạnh] thuộc về ba hạng đầu, nhưng bởi vì Mạnh Lượng mà Mạnh Hằng vốn dĩ có thể có được đánh giá tốt sẽ biến thành kém.
Phản ứng trước đó của Phong Cẩn, ngoài việc không dám tin trên đời có kẻ bỉ ổi như thế ra. Còn vì một nguyên nhân khác nữa đó chính là tiếc thay cho người bạn đồng môn của mình.
Có thể vào được kỳ đánh giá, thì chín phần mười đều là con cháu nhà thế gia, khoảng cách giữa mọi người đều là rất nhỏ.
Đánh giá của phần [đức hạnh] đang từ tốt biến thành kém, nó sẽ có ảnh hưởng lớn đến mức nào?
Đủ để Mạnh Hằng vốn có thể lọt vào danh sách ba người đứng đầu rơi xuống mức trung bình, chẳng có gì nổi bật giữa mọi người.
Đáng tiếc, ai bảo cậu ta có một đứa em trai kéo chân sau như thế?
Thời đại này không thịnh hành kiểu “ai làm người ấy chịu“. Đức hạnh của Mạnh Lượng không ổn, thì điều đó có nghĩa là đức hạnh của tất cả đàn ông trong dòng họ Mạnh đều có vấn đề. Có quan hệ càng gần với Mạnh Lượng thì càng dễ bị liên lụy.
“Cậu lo lắng cho người ta thế để làm gì? Tốt xấu gì cũng là con cháu dòng chính của Mạnh thị, Mạnh thị không sụp đổ, cậu ta lúc nào cũng có thể làm lại từ đầu. Chỉ là một kỳ đánh giá mà thôi, có thể chứng minh được cái gì chứ?” Khương Bồng Cơ xì mũi khinh thường, “Hoài Du có thời gian nghĩ mấy cái đó, còn không bằng giúp ta nghĩ xem, lát nữa nên nói với cha ta thế nào để qua được cửa của ông ấy. Rời khỏi Lầu Nghênh Xuân mà không nói với ông ấy một câu...”
Phong Cẩn: “...”
Nói có lý đến nỗi cậu ta không cách nào phản bác được.
Kết quả của kỳ đánh giá đúng là chỉ có thể ảnh hướng đến quan chức mới bước chân vào chốn quan trường, chứ không ảnh hưởng đến tiền đồ sau này. Mạnh Hằng không được cha mẹ mình yêu thương đến mấy đi chăng nữa, thì cũng vẫn là người thừa kế của Mạnh thị, sau này phải thừa kế hương khói của gia tộc. Có Mạnh thị chống lưng, quả đúng là cũng không thể kém đi đâu được.
Khương Bồng Cơ âm thầm liếc vẻ mặt đang nghệt ra của Phong Cẩn, trong bụng cười mãi không thôi.
Các thế gia xúm lại đùa bỡn triều đình, Đông Khánh làm sao có thể