Một hôm thuyền tới Đường Cô, Vi Tiểu Bảo cùng Sách Ngạch Đồ lên bờ,
qua Thiên Tân về đến Bắc Kinh.
Vi Tiểu Bảo vào đến cửa thành, tưởng chừng như đã qua một đời người. Gã
nức lòng hởi dạ, tấm thân nhẹ nhàng như muốn bay lên tiên cảnh. Gã vào bái yết
đức Hoàng đế ngay tức khắc.
Vua Khang Hy đang ở Ngự thư phòng truyền chỉ cho gã vào triều kiến.
Vi Tiểu Bảo vén rèm cửa tiến đến trước mặt nhà Vua phục xuống dập đầu
lạy. Gã chưa đứng thẳng người lên, bất giác trong lòng nổi mối bi thương, cứ nằm
phục dưới đất lớn tiếng khóc ròng.
Nhà Vua ngó thấy gã, trong lòng nửa phần hoan hỷ, nửa phần tức giận, bụng
bảo dạ:
- Thằng nhỏ này vô pháp vô thiên dám trái thánh chỉ. Chuyến này tuy phái gã
đi sứ, nhưng cũng cần trừng giới gã một phen để gã khỏi ỷ mình được sủng ái mà
sinh kiêu ngạo. Nếu không thế gã sẽ thành con ngựa bất kham khó mà kiềm chế
được.
Tuy đức Vua định bụng như vậy, không ngờ Ngài thấy Vi Tiểu Bảo khóc lóc,
long tâm lại nhũn ra. Ngài cười hỏi:
- Con mẹ nó! Thằng lỏi này vừa thấy lão gia, sao lại khóc òa lên?
Vi Tiểu Bảo vừa khóc vừa tâu:
- Nô tài đã tưởng kiếp này không còn cơ hội thấy mặt Hoàng thượng nữa. Mà
bữa nay nô tài lại được triều kiến long nhan. Nỗi mừng vui quá độ khiến nô tài xúc
động không cầm được nước mắt.
Vua Khang Hy cười nói:
- Dậy đi! Dậy đi! lại đây cho ta coi.
Vi Tiểu Bảo lồm cồm đứng lên, mặt mũi đầy nước mắt nước mũi, bên môi lộ
một nụ cười.
Đức Vua cười nói:
- Con mẹ nó! Thằng lỏi này cao lớn gớm rồi!
Bất giác Ngài nổi đồng tâm, dời khỏi ngự tọa, nói:
- Chúng ta thử so xem ta cao hay là ngươi cao.
Ngài tiến lại đứng sát vào lưng Vi Tiểu Bảo.
Vi Tiểu Bảo thấy bề cao của nhà Vua cũng tương tự như mình, nhưng Ngài đã
muốn so sánh cao thấp, chẳng lẽ lại để tôi cao hơn chúa, gã liền co đầu gối lại
một chút.
Vua Khang Hy đưa tay lên sờ hai cái đầu, thấy mình cao hơn một tấc liền cười
nói:
- Chiều cao của chúng ta tương tự như nhau.
Đoạn Nhà Vua trở gót bước đi mấy bước, vừa cười vừa hỏi:
- Tiểu Quế Tử! Ngươi sinh hạ được mấy trai mấy gái rồi?
Vi Tiểu Bảo tâu:
- Nô tài kém cỏi lắm, mới được hai trai một gái.
Nhà Vua cười ha hả nói:
- Vụ này ta giỏi hơn ngươi. Hiện nay đã có bốn trai ba gái.
Vi Tiểu Bảo nói:
- Thánh thượng hùng tài đại lược, dĩ nhiên... dĩ nhiên không ai bì kịp.
Nhà Vua cười nói:
- Đã mấy năm qua mà đường học vấn của ngươi chẳng tiến thêm được chút
nào. Việc sinh hạ tử nữ thì có liên quan gì đến hùng tâm đại lược.
Vi Tiểu Bảo tâu:- Ngày trước Vua Văn Vương nhà Chu sinh hạ một trăm con. Đại phàm các vị
hảo Hoàng đế đều đông con.
Vua Khang Hy cười hỏi:
- Sao ngươi biết chuyện đó?
Vi Tiểu Bảo tâu:
- Hoàng thượng phái nô tài đi câu cá cũng tỷ như Chu Văn Vương và Khương
Thái Công. Dĩ nhiên nô tài phải hỏi cho biết chuyện Chu Văn Vương, phòng khi
Hoàng thượng hỏi đến, biết đường mà tấn đối.
Mấy năm nay Vua Khang Hy lo lắng việc đánh dẹp Ngô Tam Quế. Ngài bận bã
suốt ngày đêm lo mưu tính kế, điều động quốc gia đại sự. Bên mình Ngài thiếu Vi
Tiểu Bảo, một kẻ thần tử nhỏ tuổi, đàm tiếu để giải khuây. Nhiều lúc Ngài cảm thấy
cô đơn. Bây giờ quân thần trùng hội, lòng dạ thảnh thơi, liền nói chuyện phiếm
một lúc. Đức Vua hỏi đến các sinh nhai của hắn ở đảo Thông Cật cũng như dân
tình ở Đài Loan.
Vi Tiểu Bảo kể lại tình hình sinh sống của gã ngoài hải đảo rồi đáp:
- Đất cát ở Đài Loan rất phì nhiêu, mức sản xuất thật khả quan. Trăm họ ở
trên đảo đều sinh hoạt sung túc. Dân chúng được tin Hoàng thượng chuẩn cho họ
ở lại Đài Loan đều cảm kích hoàng ân không biết đến thế nào mà kể! Họ coi
Hoàng thượng như trời cao đất dầy, như cha sinh mẹ đẻ.
Vua Khang Hy gật đầu nói:
- Việc thi chính trước hết là đừng quấy nhiễu nhân dân. Trăm họ đã an cư lạc
nghiệp ở Đài Loan mà cưỡng ép họ phải thiên cư vào lục địa là một vụ rất phiền
nhiễu. Các đại thần trong triều chẳng hiểu gì về tình hình Đài Loan nhắm mắt đưa
ra đề nghị càn rỡ, xuýt nữa làm lỡ đại sự. Ngươi cùng Thi Lang hết sức khuyên can.
Công lao này không phải là nhỏ.
Vi Tiểu Bảo nhảy xổ lại, quỳ mọp xuống dập đầu tâu:
- Nô tài mấy lần vi chỉ, dù phải chặt đầu đến 17, 18 lần cũng đáng lắm. Bất
luận nô tài có công lao gì, Hoàng thượng cũng bất tất phải để tâm. Nô tài chỉ khẩncầu đại đức tha mạng và chuẩn cho nô tài được phục thị luôn bên mình Hoàng
thượng.
Vua Khang Hy mỉm cười đáp:
- Ngươi đã biết chặt đầu đến 17, 18 lần cũng đáng, nhưng tiếc rằng ngươi lại
chẳng có 18 cái đầu, nếu không ta nhất định chặt đi 17 cái.
Vi Tiểu Bảo tâu:
- Dạ dạ! Nô tài không cần nhiều đâu, chỉ cầu Hoàng thượng để lại một cái
cho còn miệng ăn cơm và nói năng được là đủ lấy làm thỏa mãn lắm rồi.
Vua Khang Hy nói:
- Cái đầu này còn để hay không là ở nơi ngươi. Từ nay trở đi ngươi hết lòng
trung, không bao giờ dám vi chỉ thì đầu còn, mà trái lại là mất.
Vi Tiểu Bảo tâu:
- Nô tài chữ trung vẫn đội trên đầu, trung tâm cảnh cảnh, xích đảm trung tâm,
tận trung báo quốc.
Nhà Vua cười hỏi:
- Những thành ngữ về chữ trung, ngươi nhớ được khá nhiều. Còn gì nữa
không?
Vi Tiểu Bảo tâu:
- Cả tấm lòng của nô tài là một chữ trung, dĩ nhiên nhớ nhiều. Còn... còn
trung quân ái quốc, trung thần bất phụ tử, phụ tử bất trung thần... lại còn trung
hậu lão thực...
Vua Khang Hy nói:
- Đứng dậy đi! Ngươi mà trung hậu lão thực thì trong thiên hạ chẳng còn một
tên nào điêu ngoa giảo hoạt nữa.
Vi Tiểu Bảo đứng dậy nói:
- Tâu Hoàng thượng! Nô tài chỉ trung với một người là đức Hoàng thượng, còn
đối với kẻ khác dĩ nhiên không trung mấy, có khi còn gian nữa là khác. Nô tài có
tính lưu manh, cái đó Hoàng thượng cũng biết rồi. Nhưng đối với Hoàng thượngdốc dạ trung tâm, đối với bạn bè hết lòng nghĩa khí. Gặp trường hợp trung nghĩa
khôn vẹn hai bề, nô tài đành rụt đầu rụt cổ ngồi câu cá ngoài đảo Thông Cật.
Nhà Vua đáp:
- Ngươi bất tất phải lo âu. Ta không bắt ngươi đi đánh Thiên Địa Hội nữa...
Ngài chắp tay để sau lưng, bước đi mấy bước, chậm rãi nói tiếp:
- Đối với bằng hữu hết lòng nghĩa khí, đó là một đức tốt, ta cũng không trách
ngươi. Thánh nhân giảng đạo trung thứ chì chữ trung không phải chỉ nói về việc
thờ Vua mà đối với ai đã tận tâm kiệt lức cũng là hết lòng trung. Hai chữ trung
nghĩa tuy một mà hai, tuy hai mà một. Ngươi chẳng thà chịu chết chứ không phụ
bạn, không vì vinh hoa phú quý mà bán đứng bạn hữu là một điều hiếm có, theo
đúng phong độ của cổ nhân. Ngươi đã không phụ bạn hữu, dĩ nhiên là không phụ
ta. Tiểu Quế Tử! Ta miễn tội trạng cho người chẳng phải hoàn toàn vì người đã lập
nhiều công lao từ trước, cũng không phải vỉ ngươi chơi với ta từ thuở nhỏ, mà là vì
ngươi biết trọng nghĩa khí.
Vi Tiểu Bảo cảm kích vô cùng. Gã nghẹn ngào tâu:
- Nô tài... nô tài chẳng hiểu chi hết, mà chỉ biết người ta thật lòng đối đãi với
mình, thì mình không thể phản bạn được.
Vua Khang Hy gật đầu hỏi:
- Nhiếp chính nữ vương nước La Sát đối với ngươi tử tế lắm, nay ta phái ngươi
đi đánh y thì ngươi tính sao?
Vi Tiểu Bảo bật lên tiếng cười hích hích đáp:
- Nhiếp chính nữ vương bị người giam lại xuýt nữa bỏ mạng. Nô tài xui nàng
cổ động bọn lính súng đoạt được ngôi cao. Như thế là đã trả ơn rồi. Nàng phái
binh định cướp đoạt giang sơn cẩm tú của Hoàng thượng thì chẳng thể nào dung
tha được. Người đàn bà này cực kỳ lãng mạn. Bữa nay đi theo một nam nhân, ngày
mai lại dính dấp với kẻ khác. Như thế chẳng thể nói là chân tâm được. Đáng tiếc
nước La Sát ở xa quá, không thì nô tài dẫn một cánh quân đến bắt nữ vương đó
đưa về để Hoàng thượng coi, kể ra cũng thú.
Vua Khang Hy nói:- Năm chữ "Nước La Sát xa quá" là một điều khẩn yếu. Chúng ta phải tính làm
sao đánh một trận cho thắng ngay. Hỏa khí của La Sát tuy lợi hại, kỵ binh của La
Sát tuy kiêu dũng, nhưng bọn chúng ở xa, mà chúng ta ở gần. Quân La Sát vượt
đường vạn dặm, việc tiếp tế binh sĩ, lừa ngựa, hỏa khí, đạn dược, lương thảo, quần
áo không phải chuyện dễ dàng...
Nhà Vua dừng lại một chút rồi tiếp:
- Hiện ta đã phái Hộ bộ thượng thư là Y Tang xây đắp hai thành ái Huy và Hô
Mã Nhĩ, chứa lương thảo cùng đạn dược rất nhiều, lại thiết lập mười nhà trạm lớn
để cung ứng quân nhu lương thảo một cách dễ dàng và liên tục không bị gián
đoạn. Hôm trước ta lại truyền chỉ đến Mông Cổ không cho họ giao dịch với người
La Sát. Ta còn phái Hắc Long Giang tướng quân là Tát Bố Tố dẫn kỵ binh đến
những nơi trồng lúa tiểu mạch và cao lương của người La Sát để phóng hỏa đốt
hết, hoặc thấy lừa ngựa của quân La Sát cũng giết con mẹ nó đi.
Lời chú của tác giả:
- Những lời thuật trên đây đều là sự thực theo trong sử ký. Vua Khang Hy
dụng binh thắng được nước La Sát chẳng phải là chuyện may mắn mà vì kế hoạch
chu đáo, chỉ huy đúng phép, chiến lược chuẩn đích.
Vi Tiểu Bảo cả mừng tâu:
- Hoàng thượng điều động như vậy thì đúng là ngồi trong... cái gì... để quyết
thắng ra ngoài ngàn dặm. Trận đánh này thế là thắng được phần nửa rồi.
Vua Khang Hy nói:
- Chưa chắc đâu. La Sát là một nước lớn. Theo lời Nam Hoài Nhân thì địa đồ
La Sát còn rộng hơn Trung Quốc chúng ta, nhất quyết không thể khinh địch. Bọn
ta mà thất bại để mất Liêu Đông là dao động đến Trung Nguyên. Còn bọn họ có
thua cũng không quan hệ đến đại cục, chỉ phải lui về phía tây mà thôi. Vì thế trận
đánh này nhất định phải thắng, không thể thua được. Ngươi mà thất bại thì ta phải
lĩnh binh thân chinh. Khi ấy việc đầu tiên của ta là chặt đầu ngươi.
Nhà Vua nói mấy câu này vẻ mặt cũng như thanh âm đều nghiêm khắc.
Vi Tiểu Bảo sợ hãi tâu:- Xin Hoàng thượng vạn an. Cái đầu của nô tài không giữ vững được ở trên
cổ thì đã bị quân La Sát chém rồi, quyết không đến Hoàng thượng phải ra tay.
Vua Khang Hy nói:
- Ngươi hiểu rõ được điểm này là hay. Binh cơ hung hiểm, chiến sự nguy nan
không ai nắm vững được phần thắng. Ta chỉ cần ngươi chớ coi thường. Đánh trận
không phải trò đùa.
Vi Tiểu Bảo kính cẩn đáp:
- Dạ dạ! Nô tài xin thận trọng.
Vua Khang Hy lại nói:
- Nếu chỉ có việc hành quân đánh trận thì không cần đến ngươi đi. Nhưng
chuyến này khai chiến với nước La Sát không phải để tiêu diệt họ, chỉ cốt cho họ
thấy khó mà rút lui, không dám xâm phạm cương thổ của ta nữa. bản ý của ta là
như vậy. Vì thế cần kiêm dùng cả ân lẫn uy. Bọn họ đội đức cảm ơn, hai nước vĩnh
viễn hòa hảo mới là thượng sách. Nếu chỉ một đường chém giết thì nước La Sát có
bại trận cũng làm cho quốc vương họ thẹn quá hóa giận, sẽ điều động cả nước
sang đánh. Dù chúng ta có thắng trận cũng gây nên mối họa về binh đao không
bao giờ chấm dứt được. Lão tử đã nói: "Việc binh đao là chuyện bất tường, không
phải hành động quân tử, bất đắc dĩ mới phải dùng tới". Nếu hòa được thì hòa đi là
hơn. Không đánh mà khiến cho quân đội của người phải khuất phục là thượng
thượng đại cát.
Nhà Vua nhìn thẳng vào mặt gã nói tiếp:
- Nếu ngươi thuyết phục được Nhiếp chính nữ vương nước La Sát hạ lệnh lui
binh, hai nước giảng hòa thì công lao của người lại càng lớn nữa.
Vi Tiểu Bảo tâu:
- Nô tài gặp tướng La Sát sẽ đem thánh dụ của Hoàng thượng mở đường cho
bọn họ, lại bảo họ chuyển lời đến Nhiếp chính nữ vương.
Vua Khang Hy nói:-