Trong cuộc đời, Má Nuôi đã phải chịu đựng biết bao nổi khổ tâm giày vò.
Xót xa thay một trong những niềm đau ấy còn bắt nguồn từ chính người thân của Má.
Mỗi dịp giỗ tết, nhà Má Nuôi ko thiếu khách ghé thăm. Mỗi lần như vậy tôi và Bánh Đậu Ngot lại được dịp kê bàn trước cửa làm quầy tiếp tân.
Đêm trước ngày lễ, bao giờ Má Nuôi cũng gọi anh em tôi tới nghiêm nghị dặn :
"trên đời này có mấy hạng người, không được phép bước qua cửa nhà má con mình,con phải nghe cho rõ đặng đến ngày giỗ nhất thiết ko để họ bước vào nhà.Có biết chưa?
"Thứ nhất là hạng cò mồi,bảo kê,mại dâm. Trong hạng này đặc biệt cấm cửa bọn chăn dắt gái . Còn một loại nữa nhất thiết phải cẩn thận đó là cave , gái điếm...con và Bánh Đậu nhớ cho kĩ,làm đĩ thì không vào nhà này,đã ở nhà này thì cấm giao du với đĩ !"
Tính tôi bộc chộp, chưa nghe hết lời Má Nuôi đã vội hỏi :
"ý má là bọn người xấu, thành phần nằm ngoài vòng pháp luật ạ?"
"không phải, giả sử có là hung thủ giết người tới đây thắp hương cúng bái ông bà, Má cũng mở rộng cửa tiếp đón, nhưng đã liên quan đến mại dâm thì kiểu gì cũng đứng ngoài. Đừng hòng ta cho vào 1 bước."
Má nói câu này mặt sầm xuống, hàng lông mày nhăn lại khiến tôi chỉ biết lè lưỡi e sợ. Đã lâu ko thấy Má ra thái độ nghiêm trọng như vậy.
Má Nuôi tiếp tục căn dặn :
"hạng người tiếp theo không cho vào là trai đẹp, đẹp kiểu tài tử, nhất là mũi nhọn, mắt sáng,miệng có khóe...cao to bảnh bao cứ cấm cửa. Nhà này ko tiếp người quá đẹp."
Đến đây thì tôi thực sự ngạc nhiên rồi,những hạng người trước không tốt đẹp gì,dĩ nhiên phải bị cấm cửa. thế nhưng đàn ông đẹp mã cũng bị cấm nghĩa là sao?
"Hạng người cuối cùng dĩ nhiên là dạng say xỉn,nói năng tục tĩu, hành vi không đoan chính.Chỉ chừng đó thôi,con hiểu chưa?" - Má dứt câu cuối mỉm cười tươi thắm nhưng ánh mắt ra chiều vô cảm.
Tôi lấy làm kì thầm nghĩ các loại người kia dễ chi gặp được ngoài đời, mà giả sử có gặp cũng làm sao phân biệt nổi đâu là cò mồi,đâu là gái điếm? chỉ có hạng người cuối cùng nghe có lý , những kẻ say xỉn,hành vi không đứng đắn mà dám bén mảng tới đây,tôi không vác đá tố vỡ đầu thì không làm con của Má !
Nhưng có ai ngờ được, ngày giỗ vừa đến chẳng thể nào tìm thấy 1 tên say xỉn hay hành vi thô lổ nào.Tất cả khách đến hôm ấy đều đạo mạo lịch lãm,mặt mũi hiền hòa, môi miệng ngọt như mía lùi. Xe máy xe con nối tiếp nhau san sát thành hàng dài,có kẻ khệ nệ bưng bánh trái,có kẻ thủ sẵn phong bì dày.
Bên ngoài nhà lớn, tiếng người tiếng xe huyên náo . Tôi dắt tay Bánh Đậu Ngọt đứng nơi ngưỡng cửa trông chừng khách ra vào.
Khách đầu tiên là 1 người đàn ông trung niên mặc ple,ông ta hối hả trình thiệp mời cho tôi xem. Thì ra là 1 đại gia nhà đất!
Khách được mời dĩ nhiên là thượng khách,Bánh Đậu Ngọt khẽ cất đôi môi chúm chím: "Phong bì mời bác bỏ vào hòm,bánh trái đặt lên bàn cạnh cửa sổ"
Ông khách nghe thấy bèn thuận mắt cúi xuống ngó Bánh Đậu một cái, bỗng giật mình nói "không phải , không phải kêu bằng bác."
Những người khách tiếp theo cũng lục tục tiến vào, vì số lượng đông nên mỗi nhóm người chỉ cử 1 đến 2 đại diện. Đa số những người này đều có thiếp mời. Thành tâm đến,thành kính đi. Ai nấy đối với Má Nuôi vô cùng lễ độ.
Có người đàn bà tóc đã hoa râm dắt theo đứa cháu trai bước vào,nhìn thấy Bánh Đậu Ngọt vội la lên :
"thằng cu đâu, tới đây chào dì đi"
Đứa cháu đi cùng liền kính cẩn cúi đầu "cháu chào dì"- thằng nhóc tuổi mới lớn đột nhiên lễ phép phi thường với đứa nhỏ lớp 1 khiến người ngoài nhìn vào không khỏi buồn cười.
Bánh Đậu Ngọt và tôi ngơ ngác gật đầu.
Tiếp đến thằng nhỏ không dám chậm trễ vòng tay chào Má Nuôi "dạ thưa bà"
Lúc này tôi mới nhớ ra họ hàng nhà Má Nuôi đông vô cùng, và mẹ con Má Nuôi vai vế cực cao trong tộc.
Còn đang nườm nượp người nọ người kia thì ông khách trung niên mặc ple ban nãy tới sớm nhất lúi húi trở ra. Ông ta đang ra sức đỡ 1 cụ ông lưng còng chống gậy bước từng bước chậm chạp.
Cụ ông ra tới cửa rồi vẫn ráng quay đầu lại bắt tay Bánh Đậu Ngọt xúc động nói "bác về nhé,nhớ cố gắng học cho giỏi,mau ăn chóng lớn này"
Ông trung niên đưa tay sửa kiếng,nở nụ cười khổ " anh về nhé 2 em,hôm nào bảo cô đưa tới nhà anh chơi. à không, cứ bảo cô gọi cho anh,anh đánh xe tới đón" - nói rồi vỗ vai tôi, ý đồ nhờ cậy cả vào đứa con lớn của Má.
Bất giác tôi không nhịn được hướng về phía Má Nuôi đầy ngưỡng mộ.
Má Nuôi từ sáng đến tối chỉ ngồi vị trí gia chủ ở bàn lớn cạnh bàn thờ gia tiên , khách đến phàm là tuổi trung niên, đều kêu 1 tiếng cô/dì. Lứa thanh niên hết thảy đều gọi bà. Mấy ông bà lão thất thập cổ lai hi thì xúm xít "em gái nọ","em gái kia" nghe vui cả tai.
Chẳng trách dáng điệu Má thật thản nhiên, còn khách mời cúi đầu kính cẩn đến ho mạnh còn chẳng dám.
Khi mặt trời đã ngã về đằng tây, nắng chiều rọi vào trước hiên nhà 1 đường xiên góc,đội ngũ tiếp tân của chúng tôi được bổ sung thêm người mới. Đây là 1 ông lão tuổi chừng thất thập, thân hình quắc thước nhưng trông vẻ ngoài còn già hơn tuổi rất nhiều bởi mái đầu bạc trắng và làn da nhăn nheo.
Mọi người đều gọi ông là Ông Công. Ông Công xưng hô Má Nuôi là cô,kêu Bánh Đậu bằng em. Từ khi có ông tới giúp,chúng tôi đỡ phần nào vất vả.
Lúc này lượng khách không hề giảm bớt ngược lại còn có xu hướng gia tăng.
Xế chiều,Một toán khách lố nhố bước vào cửa chính, trai gái đầy đủ, người cao kẻ thấp líu ríu xôn xao.
Đột nhiên ông Công trợn mắt quát : "này này,đã hỏi ý kiến ai chưa mà bước vào?"
Đám người giật mình dừng bước, người đàn ông dẫn đầu mặc áo khoác lông,đội mũ tai bành bấy giờ mới từ tốn hạ mũ xuống, nói "là tôi đây mà anh Công,Sáu Bạc đây."
Ông Công híp cặp mắt lại ra vẻ đang phán xét,1 lát sau chậm rãi nói :
"cô không cho cậu vào đâu,đi về đi."
Sáu Bạc kì lạ hỏi "sao không cho tôi vào?tôi là con cháu trực hệ tự nhiên có quyền chứ?"
Ông Công lắc đầu "không được là không được."
Sáu Bạc bèn đê thêm "ngày bố tôi mất đã dặn kĩ, bảo hàng năm ngày này tháng này nhất định tới đây thắp nén hương. anh không cho tôi vào là làm khó tôi lắm."
Bên cạnh Sáu Bạc có 3 nam 2 nữ, 2 cô gái tuổi khá trẻ trang điểm cầu kì,ăn bận rất xinh đẹp. Một cô mặc váy vàng tiến lên thì thầm to nhỏ gì đó vào tai Sáu Bạc,ông ta khẽ khàng gật đầu.
Lúc này nghe tiếng ông Công bình thản vang lên "cô có đặt ra 3 hạng người không được vào nhà,trong đó có má mì,cave,bảo kê. Tôi nói vậy cậu Sáu đã thông tỏ chưa ?"
Lời vừa thốt, đám đông giật mình trợn mắt ngó ông lão, ai nấy hết sức bẽ bàng.
Đến tôi và Bánh Đậu Ngọt cũng thót tim vội vàng đưa mắt đánh giá kĩ Sáu Bạc,chỉ thấy ông ta ngoài mái đầu bạc trắng ra chẳng có điểm nào bắt mắt, có chăng là chiếc mũi khoằm hơi tỏ vẻ nham hiểm.
Còn tưởng hạng người Má Nuôi ghắt cay ghét đắng có 3 đầu sáu tay gì, té ra chỉ đến thế là cùng. Nhưng tôi ngẫm nghĩ 1 chặp mới vỡ lẽ, bên cạnh ông Sáu còn 1 đám người nữa, chẳng phải ứng với cave,má mì,bảo kê... chi đó 1 tuồng mại dâm sao?
"e hèm" - Sáu Bạc hắng giọng ra chiều sắp nổi cơn thịnh nộ tới nơi.
Đám người dùng ánh mắt trao đổi ý kiến với nhau 1 chặp, sau cùng cô gái váy đỏ đứng ngoài rìa lên giọng nói :
"thưa chú,cháu là con của bố Đoan,em bên cạnh đây là em họ cháu,con chú Phát.Các chú các bác ở đây là anh em con cô con cậu với chú cả. có ai không phải là con cháu trong họ tộc. vậy sao đến ngày giỗ không được phép bước chân vào nhà, không được thắp nén hương cho người đã khuất, không được phép bái tạ gia tiên?"
Mọi người đều gật gù cho là đúng .
Ông Công nghiêm nghị đáp "vì các lẽ tôi vừa nói . Các cô chú cô cậu nếu có thành tâm thì đứng bên ngoài chắp tay vái lạy rồi xin đi cho"
Nói đến đây , Sáu Bạc không nhịn được run run giọng hỏi : "ai dám bảo bọn tôi làm môi giới mại dâm?làm tội phạm? những lời lẽ đó mà anh cũng nói được sao?mấy con bé đây nữa , sao anh dám nói con cháu mình là đĩ điếm?"
Lão ta hỏi câu này với 1 giọng run giận,thêm vào vẻ mặt sáng quắc hung dữ. Mọi người có kẻ e sợ, một số kẻ hùa theo, nhao nhao phản đối.
Ông công đứng trước tình cảnh này không biết phải ứng phó ra sao, đành giậm chân thở dài.
Đột nhiên bên trái có kẻ chỉ vào mặt tôi nói "thằng nhóc kia thì sao?nó là cái thá gì mà được đứng trong nhà?"
Tôi nhất thời nóng giận chưa kịp đớp lại câu nào đã nghe Bánh Đậu Ngọt la to
"là con của Má,là anh cả của Bánh Đậu" - nó nói rồi nắm chặt lấy tay tôi .
Bọn người bên ngoài nhìn nhau nghi hoặc,rồi cô gái váy vàng có vẻ non dạ nhất cười rộ lên :
"cái gì mà Bánh Đậu ,con hoang thì đúng hơn. Này bé con, bố của mày đâu?lấy gì đảm bảo mày là cháu trong nhà này?"
Toàn trường nghe xong lời nói lớn mật vừa rồi ko hẹn nhau đều im phăng phắc. Ai cũng biết Bánh Đậu là con của Má Nuôi, dám đắc tối với Bánh Đậu,xem ra kẻ này lá gan không nhỏ.
Không khí mang hơi hướm đáng sợ,thế nên số ít khách mời sau khi thắp hương xong lật đật ra về.
Tôi nhìn tình cảnh này, đoán chừng bí mật về cái thai của Má Nuôi hết sức động trời.
Chỉ tội cho Bánh Đậu Ngọt,nó nghe ả áo vàng mạt sát mình uất ức quá,ứa nước mắt khóc nấc lên. Từ khi sinh ra đến nay nó chưa từng nghe Má Nuôi kể về cha đẻ. Bạn đồng trang lứa chẳng ai không cha như nó.
Ả áo đỏ ý nhị cấu véo vào tay cô em gái,Sáu Bạc thì làm mặt hờ hững ra vẻ "ai nói gì mặc kệ,lời phe ta tất thành đạo lý."
Nào ngờ ả áo vàng được thể lấn tới, lời nói càng táo tợn hơn :
"nói bọn tôi là đĩ điếm hả?xin lỗi nhé,con này làm điếm thì có người ở trên cao kia lại càng dâm đãng hơn. hừ hừ, chơi bời nát nước rồi trở về đòi leo lên nhà tổ làm bà lớn ... ái á..!!"
chỉ nghe giọng ả đang cao vút bỗng thét lên chói tai. Thì ra trong đám đông có ai đó liệng giày thẳng vào mặt ả. Còn ai khác ngoài con trai cưng của Má là tôi đây.
"thằng mất dạy ! mày là chó ghẻ đầu đường xó chợ được bà ta thương hại lượm về. Sao mày dám ném dép vô mặt tao !?"
Ông Công lúc này mới trợn mắt hô lên "cái mõm chó nói lời thối tha,đáng bị đòn."
"tôi nói thối tha lúc nào?"- ả áo vàng ***g lên như ngựa " chú nói lời hay ý đẹp thì thử nói ọi người nghe bà cô có thai với ai?mấy năm trước bà ta bỏ đi đâu? đi theo ai?đã làm những gì có ngon thì đem mọi chuyện kể lại rõ ràng với con cháu với tổ tiên trong nhà kia đi."
Tôi nhớ mang máng Má Nuôi đã từng có lần nhắc qua về cái thai trong bụng,khi đó Má nói cái thai là sai lầm lớn nhất của bà nhưng lại là món quà an ủi trong suốt cuộc đời về sau. Nghĩ đến chuyện đó tôi lại cảm thấy ruột gan quặn thắt đau tê tái. Bánh Đậu Ngọt ở bên cạnh dường như có cùng tâm sự với tôi,bàn tay nó ướt đẫm mồ hôi.
Tôi dợm bước tiến về phía trước toan giáng cho ả mấy bạt tai nữa thì đột nhiên mấy chục người im lặng như tờ. Ai nấy nhớn nhác nhìn phía sau lưng tôi. Đám này tỏ vẻ rất quái dị, có người ra chiều sợ sệt, người thì ra vẻ kinh nghi cuống quít.
Ả áo vàng há hốc mồm miệng nhất thời chưa cách chi khép lại được.
Ở bên cạnh ả lão Sáu Bạc có vẻ nhanh nhạy nhất,lão lắp bắp nói :
"dạ thưa cô,con bé này ra đời học được thói mất dạy ở đâu dám về đây làm loạn, thật là không ra phép tắc gì ! "
Lão nói rồi quay sang táng cho ả kia 2 cái bạt tai nảy lửa.
Lúc này có tiếng hắng giọng phía sau lưng, tôi vội vã xoay mặt lại tức thì trong lòng kinh hỉ.
Má Nuôi đã đứng đó tự lúc nào,bà đứng sóng vai cùng vài bô lão có vai vế trong tộc.
Má Nuôi cất giọng đều đều không nghe ra là vui hay buồn :
"người lớn đang nói chuyện trong kia,mấy đứa bay ở ngoài ồn ào cái gì?"
Má mặc áo dài kiểu truyền thống cực kì hợp với thân hình.Cổ áo điểm xuyến 1 chuỗi ngọc trai,ám ảnh cả 1 thế hệ, vòng 1 được tôn lên một cách khéo léo,nối liền với phần eo thắt lưng ong, trông duyên dáng mà lại không kém phần trang nghiêm.
Bởi thế trong bộ dáng này lời nói của Má mang theo cái uy không thể chối cãi.
Sáu Bạc cùng đám đông từng người một thành thật cúi đầu chào, lát sau lão mới ngẩng đầu lên nói :
"thưa cô, thưa các chú bác,hôm nay ngày giỗ ông,con lặn lội đường xá xa xôi từ trên Cao Bằng về đây chỉ xin được thắp hương vái lạy đặng ông bà còn để phước cho con cháu."
Má Nuôi gật đầu đáp "bàn thờ quay mặt về hướng chính đông,mấy đứa bay cứ hướng vào nhà thành tâm vái lạy 3 cái là đủ"
"chuyện này...chúng cháu đều là con cháu trong nhà,theo đạo lý phải được tận tay tận mắt bái tạ ông bà mới phải. cô không cho vào nhà e rằng không đúng".
"phải đấy, phải đấy. xin cô cho phép"- đám đông đều ra sức tán thưởng. Ngay cả ả áo vàng cũng đành đổi giận thành tươi.
Ai cũng chắc mầm chuyến này Bà Trẻ khó tính phải nhường bước,nào ngờ Má Nuôi chỉ hờ hững nói : "quốc có quốc pháp, gia có gia quy. kẻ nào làm sai phải chịu trừng phạt,đó là...luật đời." - Má nói rồi không hiểu sao đang khí thế ngời ngời bỗng dưng sắc mặt tái nhợt lại.
Sáu Bạc cả giận nói "bọn cháu làm sai điều gì?nhờ cô chỉ cho biết cái sai"
"làm chuyện phi pháp ở đây tạm không bàn đến, nhưng hại người , hại đến thanh danh họ tộc thì không thể tha thứ."
Ả áo đỏ nãy giờ trầm mặc , bấy giờ mới mở miệng xen vào :
"vậy người có..."
"bà chưa hỏi,ai cho đứa nhỏ xía vào?" - Má Nuôi sẵng giọng quát.
Ả ta thẹn quá ngậm miệng lại,mặt đỏ bừng lên,chốc sau mới thốt :
"cháu là con của bố Đoan , bố cháu là con rể của ông Trịnh ,ông Trịnh là con thứ 9 của bà mười hai bên họ Lý" ả nói câu này rồi bất giác thấy vị thứ mình xa lắc, khuôn mặt xanh lét như tàu lá.
"cháu xin phép được hỏi bà,trong họ tộc ta người có chửa hoang được tính là trái gia quy ,làm tổn hại thanh danh dòng họ không?"
"mày...sao mày dám..." đám đông xôn xao,rồi mọi người đồng loạt câm bặt , không ai dám hó hé tiếng nào. Các cụ già tuổi đã gần đất xa trời mặt tái hết