Năm tháng đại học.
Sau khi kỳ nghỉ tết kết thúc Trang Đồ Nam quay lại trường học và cùng ‘điên’ với các bạn của mình.
Nếu cậu nhớ rõ không sai thì chương trình học kỳ hai của năm nhất sẽ triển khai chung quanh “Thiết kế kiến trúc cơ sở”.
Những căn ngõ nhỏ trở thành không gian tham khảo và mọi người bắt đầu tiến hành thiết kế không gian cư trú loại nhỏ.
Sinh viên năm 1983 không có ai phải lên núi xuống làng, một đám sinh viên chưa trải sự đời hoàn toàn không thể hiểu được mối quan hệ giữa con người và không gian.
Bọn họ không biết làm sao có thể sử dụng cùng một không gian để phục vụ cho những người khác nhau.
Sau hai tiết học trên giảng đường giảng viên không nhịn được đá đám sinh viên này ra mấy con hẻm để bọn họ trải nghiệm thực tế về những con hẻm chật chội và không gian sinh hoạt nơi ấy.
Ngõ hẻm cổ xưa, trên tường của những căn nhà loang lổ rêu xanh.
Những con đường hẹp nhỏ, một bên là mấy chục cái vòi nước cùng một loạt bệ rửa.
Tầng 2 và 3 có cửa sổ mở rộng, những cây gậy hoặc dài hoặc ngắn vươn ra, trên đó treo đủ loại “quốc kỳ” nhiều màu sắc.
Cửa lớn của một căn nhà nhỏ được mở rộng, một người đàn ông chỉ mặc quần đùi bưng một cái chậu nhựa tắm rửa ngay trước cửa.
Nước bẩn theo khe đá chảy xuôi.
Trang Đồ Nam, Lý Giai và vài sinh viên khác ở cùng một tổ và được phân tới một con hẻm trong số đó.
Khu nhà này có ba tầng với mười mấy hộ gia đình.
Trong phòng bếp chung chen đầy nồi niêu xoong chảo, than nắm cùng bếp lò.
Trên con đường đi người ta tận dụng mọi không gian để bày mấy cái máy giặt.
Cầu thang xưa cũ dốc đứng, mỗi bước chân đi trên đó đều khiến nó run rẩy.
Tường gỗ mỏng như tờ giấy đủ để người ta nghe thấy hết những gì hàng xóm đang nói.
Trang Đồ Nam đứng trên gác xép quan sát chân thực cảnh sống của một nhà bảy người, ba thế hệ.
Thời gian quan sát trải nghiệm không dài, Trang Đồ Nam cuộn người trên sàn gỗ và nhanh chóng vẽ lại không gian cùng đồ đạc cậu nhìn thấy: Ông nội tuổi đã già gian nan leo cầu thang chênh vênh xuống lầu.
Cô con dâu thì thu quần áo đang treo trên gậy trúc ngoài cửa sổ vào nhà.
Đứa nhỏ thì ghé vào một tấm ván gỗ để làm bài tập.
Có người đang thúc giục người ở trong WC công cộng mau nhanh lên……
Cách vách truyền đến tiếng chơi mạt chược, vì tấm ván gỗ cách âm quá kém nên tiếng bước chân, tiếng đàm tiếu, tiếng đánh bài vang lên rõ mồn một.
Trang Đồ Nam vừa ký họa vừa cẩn thận lắng nghe những tiếng vang chung quanh, trong tiếng xoa bài xôn xao cậu đột nhiên nghe thấy tiếng rào rạt bên ngoài cửa sổ kính giống như trời đang mưa.
Trang Đồ Nam muốn nhìn cảnh mưa bên ngoài thế là xoay người đẩy cửa sổ nhỏ của gác xép.
Cùng lúc ấy khóe mắt cậu liếc tới cửa sổ bên phải cũng đồng thời mở ra thế là theo bản năng nhìn về phía ấy.
Lý Giai đang từ cửa sổ của phòng bên cạnh thò đầu ra nhìn về bên trái.
Ngoài cửa sổ có mưa phùn rơi xuống, mưa bụi nghiêng nghiêng đánh vào trên mặt.
Hai người đột nhiên thấy đối phương thì đều giật mình.
Trang Đồ Nam không kịp phản ứng lại nên nhìn thấy rõ vẻ kinh hoàng trên mặt Lý Giai cùng hạt mưa trong suốt đậu trên hàng mi của cô.
Lý Giai theo bản năng rũ mắt, hạt mưa theo động tác đó mà rơi xuống.
Cả người cô rụt về phía sau, cuốn sổ trong tay không cẩn thận đập vào thành cửa sổ và rơi ra ngoài.
Mấy hạt mưa trong suốt kia lặng lẽ đánh vào lòng Trang Đồ Nam vang lên những âm thanh vui sướng lại uyển chuyển.
(Truyện này của trang Rừng Hổ Phách) Trong nháy mắt cậu giống như quay về buổi liên hoan ở đầu cấp hai khi mới nghe được giai điệu của bản《Vũ khúc Ba Lan cung D trưởng 》.
Trang Đồ Nam lập tức chạy xuống lầu nhặt cuốn sổ kia và đưa cho Lý Giai lúc này cũng vừa chạy xuống.
Mặt đất hơi ướt nên cuốn sổ cũng bị thấm nước.
Trang Đồ Nam theo bản năng vuốt ve một chút muốn lau giọt nước trên sổ nhưng lúc ấy Lý Giai cũng duỗi tay đón lấy thế là trong lúc vô tình tay hai người chạm nhau.
Lúc này đúng vào tiết Giang Nam mưa dầm thế nên hạt mưa bụi mịn màng nghiêng nghiêng đậu trên mặt họ mang theo tươi mát triền miên.
—
Giảng viên nhìn thấy phác thảo của đám sinh viên thì lắc đầu sau đó cho mọi người nhìn cảnh tự sự của Trang Đồ Nam và nói, “Có mỗi bài này là hơi mon men tới gần một chút.”
Bản thân ông cũng mơ hồ có ấn tượng với cậu, “Tôi nhớ rõ em vốn xuất thân khoa văn rồi được điều tới khoa kiến trúc đúng không?”
Ông buông bản vẽ và hướng dẫn đám sinh viên “Không làm việc đàng hoàng”, “Kiến trúc là nghành học nghệ thuật, cần hiểu triết học, mỹ học, lịch sử.
Phải hiểu kiến trúc mà đám người văn xã xây dựng nên cho bản thân ấy.”
Giảng viên dùng ánh mắt gỗ mục không thể khắc thành hình mà nhìn đám sinh viên mê mang bên dưới, “Không gian là để sử dụng, nếu các em không hiểu thì đi đọc các tác phẩm văn học xem người ta miêu tả cuộc sống ở ngõ hẻm thế nào, hoặc đi xem phim ấy.”
—
Thứ năm hàng tuần luôn sẽ có một buổi thảo luận hoặc tọa đàm với nhiều hình thức và nội dung phong phú đa dạng.
Có thể là học hỏi kinh nghiệm hoặc tâm đắc từ sinh viên các khóa trước hoặc từ nghiên cứu sinh.
Hoặc bọn họ sẽ tham gia lao động để học các kỹ năng công nghiệp, nông nghiệp.
Cũng có lúc bọn họ sẽ ra ngoài vẽ vật, tham quan viện bảo tàng hoặc các công trình kiến trúc cổ hoặc học tập chính trị.
Vào mỗi buổi học chính trị hai vị đại thần là chủ nhiệm lớp và chỉ đạo viên sẽ đồng thời xuất hiện.
Chủ nhiệm lớp chọn lựa văn kiện hoặc tin tức để đọc hoặc trích dẫn sau đó để mọi người thảo luận.
Chỉ đạo viên thì thảo luận tổng kết tình huống sinh hoạt học tập của lớp hoặc các khoa.
Bọn họ như đối mặt với kẻ địch lớn mà phê bình những hành vi “không chính đáng” —— ví dụ như nữ sinh viên trộm trang điểm còn nam sinh thì ngủ dậy muộn gì gì đó.
Trong một buổi họp lớp sau thi giữa kỳ hai vị đại thần này có vẻ đã ngửi được gì đó thế là lập tức mời đàn anh đang làm nghiên cứu sinh của khoa tới chia sẻ vấn đề yêu đương.
Chủ nhiệm lớp bắt đầu bằng câu, “Yêu là trách nhiệm, là phải ở bên nhau một đời một kiếp.”
Phụ đạo viên thì vội phụ họa, “Sau khi tốt nghiệp đa số các bạn sẽ muốn được phân về quê nhà, những đoạn tình cảm không có kết quả thì đừng bắt đầu.”
Đàn anh hù dọa đám đàn em khóa sau, “Có những ví dụ nghiêm trọng như……”
Một đám sinh viên mới đều dựng lỗ tai chăm chú nghe “tình tiết nghiêm trọng khi yêu đương” thì chủ nhiệm lớp lại nhanh chóng kéo chủ đề về, “Chính là nghiêm trọng do làm trái nội quy yêu đương của trường.”
Chỉ đạo viên nói, “Quốc gia chi trả học phí và sinh hoạt phí, trợ cấp tiền cơm……”
Nghiên cứu sinh tràn đầy thấu hiểu nói, “Thức ăn của Đồng Tế đúng là tốt, tôi từng so với Phúc Đán và đại học giao thông rồi, đều tốt hơn.”
Dân lấy ăn làm đầu, huống chi một đám sinh viên ngồi đây đều là những đứa nhỏ còn đang tuổi