“ Chẳng qua cô ta có hơi hư vinh một chút, chỉ muốn tìm được người yêu có điểm tốt để có cuộc sống tốt hơn. Em biết với đa số đàn ông đều không thể chấp nhận chuyện người phụ nữ ‘một dạ hai lòng’, cho rằng đó là biểu hiện cho tính cách dâm đãng của cô ta. Nhưng cho tới tận ngày nay, sao chúng ta lại không thể thừa nhận đó là sự thật! Cô gái đó không phải là vật sở hữu của thầy anh, cô ta có quyền rời đi, chẳng cần biết vì nguyên do gì. Cô ta có quyền hư vinh, có quyền nông nổi… anh có thể lên án cô ta là người không có đạo đức, nhưng anh không thể vì vậy mà ép buộc không cho cô ta rời bỏ bạn trai mình, càng không thể đoạt đi tính mạng của cô ta” .
“ Anh, anh đừng trách em nói thẳng, hay là bất kính với người đã khuất. Với tư cách của một người ngoài, em có quyền nói lên những lời công bằng và thương xót cho cô gái đó. Nếu thầy ấy không coi cô gái như vật sở hữu của mình mà chỉ xem như một lợi thế có được trong cuộc sống sau này, sẽ chẳng có việc thầy ấy không tiếp nhận được sự thay đổi, lại càng không có chuyện thầy ấy nổi điên đi cắt cổ người ta” .
Vương Tranh dừng lại, ngập ngừng một lúc thì lí nhí nói: “ Xin lỗi anh” .
Từ Văn Diệu buông cậu ra, nhíu mày nói: “ Em đang khiển trách thầy sao?” .
“ Đúng vậy. Trong chuyện này, bi kịch xảy ra là do quan niệm sống, tính cách của thầy ấy, nhân tố tác động là anh… chẳng qua chỉ chiếm một phần nhỏ thôi” . Vương Tranh thở dài, dúi bàn tay anh vào lòng bàn tay mình, nghiêm túc nói: “ Thầy ấy là người tốt, nhưng bên cạnh đó cũng là kẻ đơn thuần đến cố chấp. Quả thật, khi mười bốn tuổi anh đã làm sai rất nhiều việc, và đó thực sự là những sai lầm trầm trọng khiến người khác không thể tha thứ được. Nhưng ý định ban đầu của anh đâu phải muốn ai phải chết, đúng không?” .
Hai vành mắt của Từ Văn Diệu chợt đỏ au, anh ngẩng đầu nhìn trời, không đáp được nửa lời.
“ Anh, hai người họ không phải do anh hại chết. Hãy tin em, nhé?” . Vương Tranh dùng hai tay ôm lấy mặt anh.
Từ Văn Diệu nắm tay cậu, người khẽ run lên vẫn còn cố nói: “ Nhưng nếu không tại anh thì họ sẽ không chết” .
“ Đừng nói nếu như, trên đời không có nếu như!” . Vương Tranh nhìn anh, nghiêm túc nói: “ Em tin tính cách quyết định số phận. Hai người họ, dù không có anh thì cũng sẽ vì nguyên nhân khác mà nảy sinh vấn đề. Người đã chết, chúng ta không cách nào phủi tay trốn tránh những trách nhiệm nặng nề của nó, nhưng phải học cách quẳng ưu phiền đi. Anh nghĩ mà xem, một người thầy tốt bụng tinh ý, biết học trò thầm mến mình lại còn mang trong lòng ác tâm… một người như vậy sẽ đối xử với học trò của mình thế nào? Thầy ấy có phải từng rất thích, rất quan tâm tới cậu nhóc vị thành niên đó không?” .
“ Em… em đang buộc tội anh?” .
“ Không, em chỉ nói lên cái nhìn của bản thân” . Vương Tranh nói một cách hùng hổ và đầy khí phách: “ Người có quyền định tội anh không phải em, mà là người đang được siêu độ đằng kia… Nhưng anh à, em cũng là một người thầy, ở mức độ nào đó em cũng được tính là một giáo viên có lòng và có tâm huyết với nghề, em tin tưởng vào ý niệm về đạo đức làm thầy cùng tinh thần trách nhiệm đầy bảo thủ kia, vậy nên em có tư cách để nói ra giả thiết này. Giả thiết như bây giờ thầy ấy đang có mặt ở đây, trông thấy anh, biết những việc anh đã làm, nhìn thấu sự dằn vặt và đau khổ nơi anh, cũng hiểu anh đã phải trả giá cho sai lầm của bản thân thế nào, và điều quan trọng nhất chính là, anh là người duy nhất trên đời thật lòng nhớ tới thầy ấy. Nếu như vậy, thầy ấy sẽ nói gì vào lúc này?” .
“ Liệu thầy có tha thứ cho anh không?” . Từ Văn Diệu thều thào hỏi.
“ Em không chắc, nhưng em biết nếu là người đó, em sẽ chọn cách để mọi thứ mãi mãi ngủ yên, đồng thời cũng khuyên anh quên đi tất cả. Quên đi những chuyện không tốt, chỉ nhớ những gì tốt đẹp. Ví như chuyện quần áo sạch có mùi hoa nhài dưới ánh nắng mặt trời, hay chuyện thầy tiết kiệm khẩu phần ăn của mình, mua trứng gà chưng cho anh. Nếu như em là thầy ấy, em chỉ hy vọng anh nhớ đến những ký ức đó mà thôi” .
Bàn tay Từ Văn Diệu run lên từng chập, anh không nói gì, chỉ há miệng ra cố gắng hít thở, như người mù mà tìm kiếm tay Vương Tranh. Ngay sau đó mười ngón tay đan chặt vào nhau, mạnh mẽ giữ lấy tựa thể đương lúc nửa đêm mất điện phải lần mò tìm diêm quẹt, mong chút ánh sáng le lói kia có thể sưởi ấm và sọi rọi ình. Anh hỏi: “ Em sẽ luôn đi cùng anh chứ?” .
Tuy là câu hỏi nhưng giọng điệu lại đầy khẳng định.
Vương Tranh gật đầu, đây là lần thứ hai Từ Văn Diệu hỏi cậu bằng thái độ bất an đến thế. Mỗi lần như vậy, chẳng cần biết kết cục ra sao, anh đều chỉ mong có được một câu trả lời đầy thuyết phục.
“ Em luôn ở đây, bên anh!” . Vương Tranh đáp.
Đây là cam kết ước hẹn chân thật duy nhất mà cậu nói ra trong cuộc đời này. Khi còn sống cùng Lý Thiên Dương, họ cũng từng đề cập tới mãi mãi, tới cả đời. Nhưng lúc ấy ai cũng đều còn quá trẻ, chưa kịp dùng lý tính và kinh nghiệm của cuộc sống để hiểu rõ những từ đó có nghĩa là gì, đã vội vàng nói ra. Nói ra mới biết là không thể làm được, mới biết lời nói thề non hẹn biển nói ra dễ dàng biết nhường nào, và nó có thể cũng chỉ là những lời hoa lệ đầy hư cấu mà thôi.
“ Em sẽ mãi đi cùng với anh!” . Vương Tranh lặp lại lần nữa, sau đó nói tiếp: “ Chúng ta cùng nhau qua đó đưa tiễn thầy ấy đi” .
Từ Văn Diệu gật đầu, tựa vào cái kéo tay của Vương Tranh mà lảo đảo đứng lên, sau đó anh vịn vào vai cậu, như một ông lão chầm chậm bước về phía trước. Ở phía xa xa, tiếng tụng Kinh A Di Đà của khoảng mười vị sư tăng vang vọng lại, khí thế hào hùng nhưng cũng rất trang nghiêm, dường như có một sức mạnh thần uy huyền diệu nào đó khiến vong hồn người đã khuất giải thoát được mọi nỗi khốn khổ, rửa sạch hết tội nghiệt, rồi sau đó thanh thản đi về cõi Tây Phương Cực Lạc.
Lúc này là một buổi chiều mùa thu trời quang nắng ráo, bầu trời phương nam trong xanh đến lạ, những vạt mây vắt ngang trời nom như sợi bông, mộ bia của những người đã khuất nằm san sát bên cạnh cây cối mọc um tùm, giữa tiếng tụng kinh mỗi lúc một lớn của các vị sư tăng, gió thổi qua những chạc cây phát ra tiếng xào xạc xào xạc. Giới hạn giữa cái chết và sự sống bất chợt bị xóa nhòa.
Bên dưới ánh mặt trời, Từ Văn Diệu vịn lấy Vương Tranh, tận mắt nhìn người ta di chuyển hũ tro của người thầy giáo trẻ từ ô đựng tro cốt trong linh tháp sang huyệt mộ rộng rãi hơn. Rõ ràng hũ đựng tro nhỏ và còn thô kệch như vậy, ấy vậy lại có thể cất chứa cả một con người, như thể đối phương chưa bao giờ là một người từng hiện hữu. Từ Văn Diệu nghĩ, có còn ai nhớ được bên trong chiếc bình trơ lạnh đó là một thanh niên tuấn tú, có nụ cười hồn hậu đây? Bây giờ, lúc này, chẳng còn bất kỳ dấu vết nào trên đời chứng tỏ người kia đã từng tồn tại cả.
Từ Văn Diệu nhìn vị pháp sư trịnh trọng chủ trì việc phong huyệt lập bia, anh nom lạnh lùng bàng quan, đảo mắt chú ý đến phía trên tấm bia bằng cẩm thạch đắt tiền, tên húy cùng năm sinh năm mất được viết hùng hồn bằng kiểu chữ Tống thể[3] mạ vàng. Anh ngây ra nhìn những nét chữ được khắc rồi âm thầm nghĩ, hóa ra người đó có cái tên như vậy. Lúc thiếu thời, anh đã từng nhiều lần thầm gọi cái tên này, rồi đêm đêm mang vào giấc ngủ, nhưng sau bao trăn trở day dứt và phủ lấp của thời gian thì lại quên mất. Chính vì vậy, hôm nay, khi lần nữa được nhìn thấy cái tên ấy, bất chợt khiến anh thấy xa lạ không thôi.
[3] Tống thể: loại chữ Khải vuông dùng để in sách, được phát minh vào thời nhà Tống.
Ngược lại gương mặt và tướng mạo của người thanh niên trong ký ức thêm một lần nữa lại hiện về rõ rệt. Trong buổi tang lễ muộn màng này, rốt cuộc kỳ tích cũng xảy ra với Từ Văn Diệu, anh đã chắp vá lại được hình dáng của người thầy. Từng đường nét chi tiết trong ký ức đối ứng với nhau, cứ như người ta nhặt lại được những mảnh ghép quan trọng của bức hình ghép. Hình ảnh lập thể sống động của người thầy giáo trẻ từ trong sâu tận ký ức hiện ra mỉm cười hiền hòa với anh.
Thời gian từ từ trôi qua, thế nhưng người kia vẫn là dáng vẻ trẻ trung năm nào. Đối phương sẽ mãi mãi dừng lại ở thời khắc đó, không bao giờ thay đổi hay già đi, cũng không phải tiếp tục trải qua cuộc đời vô vị buồn chán hay bất lực này. Chỉ có cậu thiếu niên năm nào là đã trưởng thành và đang lặng lẽ già đi. Sau khi tận mắt chứng kiến hình ảnh tử vong của người kia, cậu bé đó đã bỏ qua giai đoạn thành niên và trung niên, từ từ trở nên già yếu mất rồi.
Hai mắt Từ Văn Diệu cay cay, anh buông vai Vương Tranh ra, bước từng bước một như băng qua muôn non ngàn núi để đến trước mộ phần mới của thầy giáo.
Anh yên lặng đứng trước bia mộ, nhận lấy bó hoa tươi từ tay trợ lý, khẽ khàng đặt trước bia mộ. Đoạn lại chăm chú ngóng nhìn rất lâu bức hình đã phai màu, sau đó như một ông lão, gập khom người thật sâu.
Trong khoảnh khắc anh cúi đầu đó, những giọt nước mắt dồn nén bấy nhiêu thời gian lặng lẽ rơi xuống.
Anh cắn chặt môi, quá khứ như một cuốn phim không thanh âm đang tua lại trong đầu, điểm lại những ký ức ít ỏi mà người kia đã gieo vào lòng anh: buổi đầu sơ ngộ dù bị bóng đập cho vỡ mũi nhưng cũng không giấu được nét thanh tú ôn hòa; ngày đầu tiên anh gõ cửa tiến vào chào hỏi thì đối phương kinh ngạc không thôi, sau đó lại nở nụ cười thân thiện, hòa nhã mời anh vào nhà; một đêm mùa đông anh bất ngờ tới gõ cửa nhà đối phương, dối rằng đã bỏ nhà ra đi, rồi nhìn thấy được vẻ yêu thương cùng lo lắng trong đôi mắt rất hiền kia; một chiều ngày mùa xuân đằng đẵng, đối phương nằm ngủ trưa trên giường, vẻ mặt ngây thơ lương thiện đến vô hại.
Thật ra con người có thể lưu giữ được rất nhiều hồi ức. Cánh cổng ký ức một khi được phép mở ra, kỷ niệm sẽ ùa về như thác lũ, phần nhiều những gì êm đềm nhất sẽ xóa tan đi những hồi ức kinh khủng nhất. Từ Văn Diệu mắt nhòa lệ, liên tục nói trong lòng rằng: Xin lỗi, em sẽ luôn nhớ thầy, vĩnh viễn không quên!
Em sẽ nhớ thầy là người tốt đẹp thế nào, và em cũng biết, tất cả sự tốt đẹp đó của thầy kỳ thực có biết bao yếu đuối.
Nhưng dù thế nào đi nữa, đối với những gì đã xảy ra, chúng ta không thể nào thay đổi được; đối với những người đã mất, chúng ta không thể nào níu giữ lại được.
Rất lâu sau đó, Từ Văn Diệu đứng thẳng dậy, dấu lệ trên mặt đã tan, đôi mắt trong sáng trở lại, khẽ xoay người, chầm chậm lùi sang một bên. Ngay khi anh vừa lui bước, mọi người tới dự lễ liền tiến lên, đặt những bông hoa cúc hoặc trắng hoặc vàng lên trên ngôi mộ mới. Chốc sau, ngôi mộ đã bị hoa tươi vây kín cả.
Vương Tranh dâng hoa xong thì lặng lẽ bước tới đứng cạnh Từ Văn Diệu. Anh xoay qua mỉm cười với cậu, đoạn gọi trợ lý lại, dặn dò đối phương chuyện tiếp theo. Trợ lý còn hào hứng hỏi: “ Vậy có cho tiền những người đã khóc khi nãy không?” .
“ Nếu chỉ có mấy người đó mà cậu cũng không giải quyết được, sau này đừng đi theo tôi nữa!” . Từ Văn Diệu trừng mắt nhìn trợ lý. “ Cái gì nên nói thì nói, đừng có gây khó dễ cho họ quá. Sau đó, cậu ở lại ngoan ngoãn lo xong việc ở đây cho tôi, tôi và Tiểu Tranh còn có việc, phải đi trước” .
Trợ lý mặt mày đau khổ bỏ đi làm việc. Từ Văn Diệu xoay người lại nói với Vương Tranh: