Thẩm Tư Liệt vừa dùng cơm nước xong, đứng dưới bóng cây táo trong sân Ủy ban nhân dân xã Thạch Kiều, đứng khoanh tay cùng với Bí thư Quận ủy Thạch Cổ Tống Thành Hoa, Bí thư Đảng ủy xã Thạch Kiều Vu Liên Sơn, Chủ tịch xã Thạch Kiều Thạch Thừa Thái nghiên cứu thảo luận việc thu thuế nông nghiệp và nguồn tiền dự trữ đứng trước khó khăn cực kỳ lớn.
Hễ nhìn là biết Ủy ban nhân dân xã được cải tạo từ đại viện còn lại từ trước giải phóng. Chỉ có điều có một chái nhà đã bị dỡ đi, men theo phần đã bị phá đi hướng ra ngoài xây hơn mười gian phòng lợp mái ngói xanh và gạch đỏ, trải qua mưa nắng đã trở nên chỗ đậm sắc chỗ nhạt màu. Lớp vữa tam hợp trong sân hiện ra vô cùng thô ráp, mấy tấm biển đề tên các phòng ban đều gắn trực tiếp lên tường, chỉ nhìn là cảm thấy thêm phần xấu xí và đổ nát.
- Ông Tống, tôi không cần biết ông nghĩ cách gì, số người nhờ tiền lương mà sống ở năm thị trấn trong quận Thạch Cổ của ông tính ra phải đến vài trăm người. Ông lại không thu nổi thuế nông nghiệp và nguồn tiền dự trữ, vậy chỉ có thể nói lên rằng chức Bí thư Quận ủy Thạch Cổ của ông chưa đạt yêu cầu, quận ủy Thạch Cổ của ông không có sức cạnh tranh. Đến khi đó các cán bộ đều nhìn vào Bí thư, Chủ tịch xã. Một Bí thư Quận ủy như ông chẳng lẽ không thấy chút áp lực nào sao?
- Bí thư Thẩm, không phải chúng tôi không tìm cách, nhưng vấn đề hóa đơn tạm từ năm ngoái đến năm nay vẫn không thực hiện được. Năm nay lại rơi vào tình cảnh như thế này, ông muốn chúng tôi giải quyết thế nào? Muốn thực hiện, trước tiên cũng phải để Cục lương thực huyện giải quyết vấn đề hóa đơn tạm. Tôi Tống Thành Hoa này dám viết giấy cam đoan, Cục lương thực mà giải quyết được vấn đề hóa đơn tạm, tôi dám nói thuế nông nghiệp chắc chắn không có vấn đề gì, còn tiền dự trữ cũng có thể thu được hơn phân nửa!
Bí thư Quận ủy Thạch Cổ Tống Thành Hoa là người xuất thân từ quân ngũ, có một vết sẹo từ phía dưới má phải kéo thẳng xuống dưới cổ. Đây là do ông ta bị mảnh đạn làm bị thương khi tham gia chiến đấu ở tiền tuyến Lão Sơn. Nó cũng khiến mỗi khi ông ta nói chuyện trông có vẻ cực kỳ hung dữ.
- Vấn đề hóa đơn tạm thì ở đâu cũng tồn tại. Tình hình năm nay có thể sẽ càng nghiêm trọng hơn một chút.
Thẩm Tử Liệt chầm chậm đi vòng quanh cây táo, khoanh tay chậm rãi nói:
- Hiện nay mọi người đều đang oán trách nhà nước tại sao không thu mua lương thực nữa, giá bảo hộ lương thực đã quá thấp rồi. Nhà nước hiện giờ cũng rất khó khăn. Lương thực đã chất đầy trong kho, nhưng mỗi năm đều phải thu mua lương thực của nông dân. Không phải nói là lương thực quá nhiều, mà là mức chuyển hóa của lương thực quá thấp. Số lượng lương thực được chuyển hóa thành sản phẩm phụ có giá trị được nâng cao quá ít, dẫn đến tình trạng hiện nay nông dân không muốn trồng nhưng cũng không thể không trồng, nhà nước không muốn thu mua cũng không thể không thu mua. Mỗi năm trợ giá nông nghiệp của nhà nước cao đến vài chục tỷ. Điều này đối với đất nước có nguồn tài chính chẳng hề dư dả như nước ta cũng là một gánh nặng rất lớn, đều rất nan giải.
- Vậy thì làm thế nào? Bí thư Thẩm, quận Thạch Cổ chúng tôi là nơi đông dân, một trăm sáu mươi nghìn người, sức lao động dư thừa ít nhất phải vào khoảng bảy tám mươi nghìn. Mỗi năm ngoài vài nghìn người có thể đi nơi khác làm việc, những người khác đều chỉ còn cách ru rú trong nhà. Trong nhà những việc nhà nông nhiều như vậy, ngày mùa thì bận rộn luôn chân luôn tay, khi nông nhàn thì ngồi không nhàn rỗi, đánh bạc, quan hệ nam nữ bừa bãi, việc gì cũng có thể làm. Người xưa chẳng phải từng nói no rồi muốn thứ khác, bần cùng sinh đạo tặc. Bây giờ thôn chúng tôi chỉ cần đủ cơm ăn thì không vấn đề gì, nhưng đủ ăn rồi, liền muốn có nhiều tiền hơn, nếu không thì cũng muốn nhà mình dư dả hơn một chút, nhưng chẳng tìm ra cách nào.
Đừng nhìn Tống Thành Hoa gương mặt hung hãn, thật ra ông ta lại là người hay nói, hễ bắt đầu câu chuyện là không ngừng được.
- Tới nơi đất khách quê người, lạ nước lạ cái, lộ phí, sinh hoạt phí đều chưa thấy đâu, trình độ văn hóa lại chẳng bằng người, ai dám tùy tiện đi xa tìm việc? Ngộ nhỡ đi một chuyến mà tiền không kiếm được, còn phải tiêu tốn không ít, chẳng phải là uổng công sao? Nhất là đàn bà con gái. Thời nay lừa đảo lại nhiều, còn chuyên lừa người thân quen, không cẩn thận liền bị lừa bán đến phía Sơn Tây Nội Mông, tám năm hay mười năm cũng không trở về nổi. Mỗi năm đồn công an của quận chúng tôi thống kê đều có vài người phụ nữ bị lừa bán đi, không phải là bán cho một gia đình có vài anh em trai để làm vợ thì là bán cho những ông độc thân bốn năm mươi tuổi, nhà nghèo xơ nghèo xác. Hàng năm đồn công an quận chúng tôi đều phải chi vài nghìn tệ cho công tác chống buôn người ở trong quận