Tấm thảm kịch ở biệt trang PondicherryLúc ấy gần 11 giờ khuya.
Chúng tôi bỏ lại đằng sau sương mù ẩm thấp của thành phố lớn, và đêm khá đẹp.
Một cơn gió ấm áp chở những tảng mây nặng nề chậm chạp trôi từ phía tây qua vòm trời.
Vành trăng non chợt hiện, chợt biến từng hồi.Ánh sáng tự nhiên cũng đủ soi sáng khá xa, nhưng Thaddeus vẫn lấy chiếc đèn lồng trong xe ra.
Biệt trang Pondicherry có một khu vườn rộng mênh mông.
Một bức tường đá cao lởm chởm mảnh chai vụn cô lập nó hoàn toàn.
Một cái cửa hẹp được tăng cường những thanh sắt là lối vào độc nhất.
Người hướng dẫn gõ cửa theo mật hiệu riêng.- Ai đó? - Một giọng kèn hòa nhã hỏi lớn.- Ta đây? McMurdo.
Kìa, từ bao lâu nay chắc anh đã nhận ra cách gõ cửa của ta rồi chứ?Trả lời ông là một tiếng động không rõ ràng, rồi tiếng xâu chìa khóa khua lách cách.
Cánh cửa xoay nặng nề trên bản lề.
Trong ánh đèn lồng, một người đàn ông dáng thấp, vóc khỏe, hiện ra ở khung cửa nhìn chúng tôi bằng cài chớp mắt ngờ vực.- Ông đấy à, - Thaddeus? Còn những người này là ai? Tôi không nhận được lệnh gì về họ cả.- Không à? Anh làm tôi ngạc nhiên đấy.
McMurdo à! Tối qua ta đã bảo trước với anh ta là ta sẽ đến cùng vài người bạn kia mà.- Hôm nay ông ấy không ra khỏi phòng, thưa ông Thaddeus, mà tôi chẳng nhận được chỉ thị đặc biệt nào cả, ông cũng biết rằng mệnh lệnh rất nghiêm ngặt.
Tôi có thể để ông vào, nhưng các bạn ông phải ở lại bên ngoài.Đứng trước trở ngại đó, Thaddeus phân vân nhìn chúng tôi.- Anh có vẻ hơi bướng bỉnh đấy! - Sau cùng ông bảo người gác cổng - Tôi chịu trách nhiệm về hai người này là cũng đủ cho anh rồi chứ? Trong chúng tôi, có một phụ nữ; chắc chắn không thể để cô chờ đợi ngoài đường vào một giờ khuya khoắt như thế này!- Tôi rất tiếc, ông Thaddeus ạ.
- Người đàn ông đáp lại bằng giọng không gì lay chuyển được - Những người này có thể là bạn của ông nhưng không phải vì thế mà cũng là bạn của chủ tôi.
Tôi được trả lương, mà trả hậu là đằng khác, để chấp hành một số mệnh lệnh nào đó; đây là vấn đề nguyên tắc, không thể khác được.
Tôi chẳng biết bạn ông là ai cả!- Ồ, có chứ.
Anh có biết một người, anh bạn McMurdo ơi.
- Shelock Holmes nói lớn bằng giọng nhã nhặn - Tôi không tin rằng anh đã có thể quên tôi.
Anh không còn nhớ anh chàng võ sĩ nghiệp dư đã đấu với anh trong ba hiệp sao? Chuyện ấy cáchđây đã 4 năm rồi, tại nhà ông Alison đó, nhân đêm võ đài tổ chức lạc quyên giúp anh.- Ông không muốn nhắc đến ông Shelock Holmes đấy chứ.
Tay cựu võ sĩ kêu lớn - Ô, thế thì có chứ.
Trời đất, sao tôi lại không nhận ra ông ngay được thế này? Thay vì cứ đứng điềm nhiên ra đấy, ông đã có thể tặng cho tôi một cú móc cằm thần sầu quỷ khóc rồi.
Và thế thì tôi đã nhận ra ông ngay rồi.
Chà, ông đã để phí phạm tài năng của ông nhiều lắm rồi đó, ông ơi.
Ông còn có thể đi xa hơn nữa nếu ông chịu hiến trọn vẹn đời mình cho môn nghệ thuật cao quý đó.- Đấy, anh xem, Watson à, nếu một mai tôi phải thiếu thốn tất cả, thì ít ra tôi vẫn còn cái nghề khoa học sau cùng này - Holmes vừa nói vừa cười - Bây giờ tôi chắc chắn rằng anh bạn của chúng ta đây sẽ không để ta phải chịu cảnh giá lạnh đêmkhuya đâu.- Vâng, mời ông vào - Gã đáp - Mời ông và các bạn ông vào đi...!Tôi rất ân hận, thưa ông Thaddeus, nhưng ông cũng hiểu là mệnh lệnh rất nghiêm.
Tôi phải chắc chắn về bạn của ông trước khi để họ vàoBên trong tường thành, con đường lát sỏi lượn quanh co giữa đám đất hoang, dẫn đến một ngôi nhà đồ sộ, kiến trúc tầm thường, chìm hẳn vào bóng tối, chỉ trừ ở một góc nơi ánh trăng lấp lánh trên khung cửa sổ mái nhà.
Tòa nhà to lớn tối tăm vắng lặng tỏa ra vẻ ngột ngạt khó chịu.
Ngay Thaddeus dường như cũng cảm thấy bất an, và chiếc đèn lồng cầm ở đầu tay run lên một cách lạ kỳ.- Thật tôi chẳng hiểu có chuyện gì xảy ra thế này.
Ông nói- Chắc là có sự hiểu lầm gì đây.
Tôi có nói rõ ràng với Bartholomew là tối nay chúng ta sẽ đến kia mà.
Tại sao lại không có đèn ở cửa sổ anh ấy? Như thế nghĩa là thế nào?- Ông ấy vẫn thường cho canh giữ cổng ra vào cẩn mật như thế ư? Holmes cất tiếng hỏi.- Vâng, anh ấy vẫn giữ thói quen của cha tôi.
Anh ấy là con cưng, ông biết đấy, và lắm khi tôi tự hỏi có thể là cha tôi còn nói cho anh ấy biết nhiều hơn tôi nữa đấy.
Cửa sổ của Bartholomew giờ đây có ánh trăng chiếu vào; tôi nghĩ là bên trong không có đèn.- Không đâu - Holmes nói - Nhưng tôi có thấy ánh sáng lờ mờ ở cửa tò vò phía bên cửa lớn.- À, đó là phòng bà giúp việc.
Chắc bà lão Bernstone có thể giải thích cho chúng ta.
Tuy nhiên, quý vị không có gì phản đối nếu chờ tôi tại đây vài phút chứ? Nếu không được báo trước mà lại thấy chúng ta đến cùng mệt lúc, bà lão có thể phát hoảng lên.
Ấy mà này? Gì thế?Ông nhấc cao chiếc đèn lồng, tay ông run đến nỗi khoanh tròn ánh sáng nhảy múa quanh chúng tôi.
Cô Morstan nắm lấy cổ tay tôi.
Chúng tôi đứng lặng yên, trống ngực đánh liên hồi, tai nghe ngóng: Từ ngôi nhà to lớn tối đen bay ra một giọng thật buồn bã, thảm thiết, ngân vang trong cảnh đêm tĩnh mịch, đó là tiếng khóc thảng thốt của một người đàn bà bị khiếp đảm.- Giọng bà lão Bernstone đấy.
Trong nhà chỉ có bà là đàn bà thôi - Sholto giải thích - Quí vị chờ đây.
Tôi trở lại ngay.Ông bước nhanh đến cửa và gõ theo ám hiệu.
Chúng tôi cũng nhìn ra được một bà lão to béo ra mở cửa và bà vươn mình nhẹ nhõm khi nhìn thấy ông ta.- Ồ! Ông Thaddeus.
Gặp ông tôi mừng quá.
Vâng đúng thế.
Tôi thật là vui mừng vì ông đến đây, ông ạ.Cánh cửa khép lại đằng sau, hai người.
Nhưng biểu hiện mừng rỡ nhường chỗ cho một cuộc độc thoại rì rầm.
Người hướng dẫn đã để lại cho chúng tôi chiếc đèn lồng.
Holmes nắm lấy, lắc nhẹ, mắt chăm chú dò xét ngôi nhà và mấy đống vôi gạch vụn rải rác trên đám đất.
Cô Morstan và tôi đứng yên cạnh bên nhau, tay trong tay.
Quả thật, tình yêu là một thứ gì tinh tế mà tuyệt vời quá chừng.
Thì đây nhé, hai chúng tôi, cho đến ngày hôm ấy, chưa lần nào gặp nhau, chưa bao giờ trao đổi một cái nhìn hoặc nói với nhau vài câu tình cảm, ấy thế mà chúng tôi lại cùng tuân theo một cử động: tay chúng tôi tìm lấy nhau.
Về sau này, tôi vẫn lấy làm lạ vô cùng, nhưng đêm hôm ấy, tôi thấy việc tôi đến với nàng rất là tự nhiên và về phía nàng, sau này nàng cũng thổ lộ với tôi rằng, nàng đến với tôi để tìm thấy sự che chở và an ủi thì cũng là chuyện bình thường thôi.
Chúng tôi tựa như hai đứa bé, tay trong tay, đứng giữa cõi âm u mịt mù vây kín chung quanh mà vẫn thấy bình yên.- Chỗ ở gì mà kỳ lạ thế này.
- Nàng buột miệng thở dài.- Tưởng chừng như tất cả những chú chuột chũi cả nước Anh đều tập họp về đây - Tôi nói - Tôi đã từng chứng kiến cảnh tượng tương tự như thế này trên sườn một ngọn đồi, gần thành phố Ballarat[1], sau thời kỳ sôi nổi đổ xô đi tìm mỏ.- Và cùng với những lý do tương tự - Holmes nói xen vào - Đây là dấu vết đào xới để tìm kho báu.
Ta đừng quên rằng họ đã tìm kiếm suốt 6 năm nay.
Chẳng có gì đáng ngạc nhiên nếu chỗ này giống như ô vuông hầm mỏ.Vừa lúc đó, cửa ra vào bật tung ra, và Thaddeus Sholto chạy về phía chúng tôi, hai tay giơ thẳng lên, mắt đầy nét kinh hoàng.- Chắc có chuyện gì xảy ra cho anh Bartholomew rồi.
Ông hét lớn - Tôi sợ quái! Thần kinh tôi chịu đựng hết nổi rồi.Quả thật ông nấc lên vì sợ hãi.
Đóng khung trong chiếc cổ áo da cừu non to tướng, khuôn mặt với những đường nét chảy dài của ông có một vẻ khẩn cầu và tuyệt vọng của đứa bé trong cơn khủng khiếp.- Nào, chúng ta hãy vào nhà - Holmes nói điềm tĩnh và quả quyết.- Vâng, xin mời quý vị - Thaddeus Sholto nói - Tôi chẳng còn biết phải làm gì nữa.Chúng tôi theo ông ta vào phòng bà giúp việc, nằm bên trái dãy hành lang.
Bà lão rảo bước trong căn phòng, vừa đi vừa cắn móng tay.
Khi chợt thấy cô Morstan, bà lão có vẻ khuây nguôi phần nào.- Xin Chúa ban phước lành cho khuôn mặt dịu hiền của cô.
Bà thốt lên giọng như ngây dại.
Gặp được cô thật là điều quý hóa.
Hôm nay tôi phải chịu bao nhiêu là chuyện khổ não!Cô gái nắm lấy bàn tay khẳng khiu tiều tụy vì lam lũ của bà lão, miệng thì thầm dăm ba câu an ủi.
Lòng nhân hậu đầy trìu mến của cô đã trả lại đôi chút thần sắc lên đôi má tái nhợt của bà lão giúp việc.- Ngài chủ tôi ở riệt trong phòng, khóa kín cửa lại, và không buồn trả lời tôi