Quyển 4: Phượng Cầu Hoàng.
Đây là thủ đô thứ tư mà Khương Hằng đã đến thăm.
Lạc Dương, Tế Châu, Tây Xuyên, hiện giờ là thành Lạc Nhạn.
Chỉ trong hơn mười năm, hắn cùng Cảnh Thự đã đi qua vương thành nhiều hơn so với phần đông người trong thiên hạ, thậm chí so với Trấp Tông, so với Trấp Lang, so với đại thần trong triều nước Ung còn nhiều hơn.
Bá tánh tầm thường, cả đời cũng không đi được mấy cái địa phương.
"Thế nào?" Sau khi vào thành, Cảnh Thự cố tình thả chậm tốc độ ngựa, nhìn Khương Hằng hỏi.
"Sẵn sàng ra trận*, nguy nga huy hoàng." Khương Hằng nghĩ nghĩ, đáp, "Dưới nền móng, nhưng đều là máu cùng mồ hôi chồng chất."
*Nguyên văn: 厉兵秣马 Lệ binh mạt mã: Thành ngữ này ý tứ là đem binh khí mài đến sắc bén, đem chiến mã cho ăn đến no, hình dung chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu, cũng so sánh chuẩn bị sẵn sàng công tác trước đó.
Từ sau khi Cảnh Thự đi vào Lạc Nhạn, liền trung thành mà xem bản thân mình như một người Ung, phàm là có bất kỳ một người nào nói bậy về nước Ung, Cảnh Thự đều sẽ tức giận, duy chỉ có lời nói phát ra từ trong miệng Khương Hằng, Cảnh Thự không có lời gì để nói.
Không chỉ không có lời gì để nói, còn cho rằng hắn nói rất có đạo lý, tâm phục khẩu phục.
Đường lớn trong thành đi thông với cung nước Ung, đều được xây bằng những viên nham thạch lớn nối liền với nhau, bên dưới những viên nham thạch màu đen đó, xác thật thấm vào máu tươi của không biết bao nhiêu người.
Ở phương Bắc một năm có năm tháng là mùa đông, để xây dựng nên một đô thành to lớn như vậy, bá tánh gian khổ như thế nào cũng có thể tưởng tượng được.
Nhưng đây cũng là một chút tự hào của Ung nhân—— bọn họ từ Trung Nguyên dời về Tái Bắc, dùng thời gian 109 năm, xây lên thành thị to như vậy, trở thành trung tâm của phương Bắc, quả thực chỉ có "Kỳ tích" mới có thể hình dung nổi.
Khương Hằng cũng không vội vàng vào cung, đầu tiên là ở trong thành Lạc Nhạn đi dạo vài vòng, đi về chợ phía Đông, lại tiến đến chợ phía Tây, lại vòng qua 80 phường toàn thành, quan sát cuộc sống của các bá tánh.
Người ở ven đường vừa thấy hai người bọn họ, liền nhận ra Cảnh Thự, sôi nổi khom người hành lễ với Cảnh Thự, nghi thức đều nhịp.
Khương Hằng cười nhìn bọn họ, nhưng không ai đón nhận ánh mắt hắn.
"Vì sao mỗi bá tánh đều cúi đầu thấp như vậy?" Khương Hằng hỏi Cảnh Thự.
"Phép tắc," Cảnh Thự nói, "Bình dân khi nhìn thấy quý tộc, cần phải tuân theo phép tắc.
Ung Quốc phân năm cấp bậc: Vương, công hầu, khanh, sĩ, dân."
"Ta biết," Khương Hằng nói, "Đây là lễ tiết của Trung Nguyên, chỉ là cho dù ở Lạc Dương, cũng không đến mức......"
"Bọn họ định ra." Cảnh Thự đáp.
Khương Hằng: "Ừm."
Cảnh Thự rất ít khi tiếp xúc cùng bá tánh, cuộc sống của y, ngoại trừ đánh giặc vẫn là đánh giặc, lúc bận rộn thì ở thao trường diễn binh, lúc nhàn rỗi thì ở trong cung, mỗi người đều tất cung tất kính với y, vương tộc sớm đã quen hết thảy những điều này, không cảm thấy dị thường một chút nào.
"Ngươi không thích như vậy?" Cảnh Thự nói.
Khương Hằng xuống ngựa, dắt ngựa qua chợ phía Tây, thương nhân cùng bá tánh thấy Cảnh Thự, vội hành lễ, trong nháy mắt trên chợ lặng ngắt như tờ.
"Ca, ngươi không cảm thấy có cái gì không đúng sao?" Khương Hằng nhìn Cảnh Thự nói.
"Cái gì?" Cảnh Thự vừa bị nhắc nhở như vậy, cũng phát hiện.
Nước Ung quản lý cực kỳ nghiêm khắc vấn đề thương mại, chợ phía Đông là đồ dùng trong nước cần, chợ phía Tây là hàng hóa giao dịch cùng các nước bên ngoài, nơi này do triều đình trực tiếp quản hạt, những vấn đề giá cả lưu thông hàng hóa, chỗ ở thương nhân, thời gian mở cửa hàng cùng thời gian đóng cửa, thuế vụ cùng quầy hàng vân vân, để phòng ngừa thám báo Trung Nguyên lợi dụng thương mại thâm nhập.
Nhìn qua, tất cả mọi người đều quy củ, vẻ mặt cảnh giác, trong ánh mắt tràn ngập đề phòng.
Cảnh Thự nói: "Xác thật cùng nước Đại không giống nhau, không có thuyết thư, cũng không có xiếc tạp kỹ."
Thương hội nước Đại người nói chuyện ồn ào, tuy chỉ có một cái chợ, nhưng lúc nào cũng nhộn nhịp tiếng rao hàng, cò kè mặc cả, quán rượu, quán ăn, hiệu cầm đồ vân vân náo nhiệt vô cùng.
Chợ nước Ung lại rất ít có người lớn tiếng nói chuyện với nhau, càng không có tranh chấp, mọi người quy quy củ củ, giống như xếp hàng, từ một cái quầy hàng này đi đến một cái quầy hàng khác.
Khương Hằng hỏi: "Ở trên chợ tranh chấp, có tính là làm trái pháp luật không?"
Cảnh Thự đáp: "Tính, bất kỳ một cuộc tranh chấp nào ở Lạc Nhạn, đều sẽ chịu hình phạt, phải bị cắt đi lỗ tai cái mũi."
Khương Hằng nói: "Cầm đồ là do quan lại tổ chức sao?"
Cảnh Thự "Ừm" một tiếng, Khương Hằng nhìn bộ dáng thiếu sức sống kia, liền biết hiệu cầm đồ chỉ có thể dựa theo tiêu chuẩn tới đổi.
"Không nên ở chỗ này thảo luận chính sự," Cảnh Thự nhắc nhở nói, "Tuy rằng chúng ta sẽ không bị chịu hình, nhưng bị người khác nghe thấy được, tóm lại là không tốt."
Khương Hằng gật đầu, lại chuyển vào trên phố, chỉ thấy trên mặt bá tánh xanh xao, một người phụ nhân trên lưng buộc một cái đai, cõng hài tử, ngồi ở trong hẻm múc nước giặt quần áo, thấy Cảnh Thự cùng Khương Hằng quần áo ngăn nắp, cũng không chào hỏi, vội vội vàng vàng mà trốn vào cửa.
Trong hẻm mỗi nhà xung quanh cửa đều đóng lại, thỉnh thoảng có người từ trong cửa sổ hướng ra ngoài nhìn xung quanh.
Khương Hằng xoay người rời đi, đối Cảnh Thự nói: "Ta tựa hồ không thấy một đứa con nít lớn."
"Bao nhiêu tuổi thì tính là con nít lớn?" Cảnh Thự hỏi, "Giống như chúng ta lúc trước sao?"
Khương Hằng gật gật đầu, hỏi: "Bọn nhỏ đều đi đâu vậy?"
Gần sau buổi trưa, vốn nên là thời gian hài đồng chơi đùa, trên các phố lại vô cùng an tĩnh.
Cảnh Thự nói: "Đọc sách đi."
Điều này làm Khương Hằng vô cùng ngoài ý muốn, nói: "Toàn bộ đều đọc sách sao?"
Cảnh Thự: "Có người đọc sách, có người không đọc, muốn đi học đường nhìn xem không?"
Cảnh Thự dắt ngựa, theo Khương Hằng đi ra con phố đi đến con phố kế tiếp, Khương Hằng hỏi: "Người nào đọc sách, người nào không đọc?"
Cảnh Thự giải thích nói: "Tiểu hài nhi khi đến 6 tuổi, liền sẽ thường xuyên được kiểm tra bởi thiếu phó trong phủ, đem bọn họ phân đến ba nơi công liêu, học phủ, vệ úy phủ, tiến hành phân chia bồi dưỡng."
"Ai quyết định? Thiếu phó phủ định đoạt sao?" Khương Hằng lại hỏi.
"Ừm." Cảnh Thự gật đầu nói, "Bọn họ phái ra lão tiên sinh rất có kinh nghiệm, quan sát bọn nhỏ, tiến hành khảo hạch.
Quốc gia sẽ nuôi dưỡng bọn họ."
Khương Hằng gật gật đầu, nói: "Sau khi lớn lên, liền theo kĩ năng giỏi nhất, đi làm quan văn, quan võ, hoặc là thợ thủ công.
Có lẽ đầu tiên là chọn người thân cường thể tráng sung quân, tiếp theo là người khéo léo đi làm thợ rèn, bách vô nhất dụng*, đưa đi đọc sách."
*Bách vô nhất dụng: Trăm không một dùng, hình dung trăm dạng nhưng không dùng được một dạng nào, người vô dụng.
"Thông minh đi đọc sách," Cảnh Thự nói, "Bách vô nhất dụng, giữ lại làm nông dân."
" Đúng là một cái biện pháp tốt, thiếu cái gì thì bồi dưỡng cái đó." Khương Hằng hãy còn buồn cười, "Ta thấy không phải nước Ung nên học tập người Trung Nguyên, mà là cần phải kêu gọi khắp thiên hạ, đều tới học tập nước Ung."
Cảnh Thự cảm thấy trong lời nói của Khương Hằng có ý chế giễu, nhất thời không thể nào phân biệt được.
"Ngươi đang trào phúng châm chọc sao?" Cảnh Thự hỏi.
"Không có." Khương Hằng buồn cười nói, "Lại lắm miệng hỏi thêm một câu, một đôi phu thê phải sinh mấy đứa, Đại Ung có luật không?"
Cảnh Thự nói: "Trước mắt thì không có, nhưng nghe bọn họ nói, mùa Thu năm nay sẽ ban bố luật mới, có lẽ sinh nhiều sẽ có thưởng, hoặc sinh ít có phạt, chưa quyết định......!Đừng nói cái này, hồi cung đi."
"Ta không có thảo luận chính sự," Khương Hằng nói, "Hỏi một chút cũng không được?"
Cảnh Thự nói: "Được được được, trở về từ từ giải thích cho ngươi."
Khương Hằng vốn đang muốn nhìn một chút những địa phương khác, thí dụ như công liêu*, quân doanh cùng học đường nước Ung, nhưng trong thành Lạc Nhạn đã sớm biết Cảnh Thự đã trở lại, đã phái người lại đây nghênh đón, Khương Hằng không tiện kiên trì, vì thế đi theo Cảnh Thự trở về hoàng cung.
*Công liêu: Như một cái nhà nhỏ, như cái xưởng nhỏ đi, nơi làm thủ công.
"Đã trở lại rồi?" Trấp Tông đứng ở ngoài chính điện, liếc nhìn hai người.
Cảnh Thự hành lễ với Trấp Tông, Khương Hằng phải quỳ, Trấp Tông liền cười nói: "Không cần quỳ, ngươi là Thái Sử Đại Tấn, ta là phong vương phía Bắc, quan viên triều đình gặp chư hầu chắp tay là được, ngươi nếu quỳ với ta, đặt Thiên Tử ở chỗ nào?"
"Người chết sẽ không để ý." Khương Hằng cười nói.
Trấp Tông: "Người chết không chỉ có để ý, còn sẽ tức giận, Linh Sơn liên tiếp thất bại, đời này ta cũng không quên được.
Gặp vương tộc, ngươi hành lễ Tấn là được."
"Cha." Cảnh Thự nói.
Trấp Tông nói: "Mang Hằng Nhi đi gặp bọn họ đi, chờ ngươi cả ngày, ngươi còn ở trong thành lang thang khắp nơi."
Nói, Trấp Tông thoáng nhìn Khương Hằng đầy ẩn ý, Khương Hằng biết hành tung chính mình ở trong thành, tự nhiên sớm đã có người báo cho Trấp Tông, mọi người đều là người thông minh, trong lòng tự biết rõ ràng.
Cảnh Thự mang theo Khương Hằng, không ngừng bước chân đi tới hậu cung.
Cảnh Thự