- Ngựa đây, ngựa Hung Nô, ngựa Tai, ngựa Đại Hán,… La, lừa đều có. Mại dô, mại dô
Tiếng chào mời dẫn hắn đến một chuồng ngựa nhỏ có khoảng 10 con. Khác với thương hội, có hẳn một bãi thả rộng lớn cho gia súc, khu chợ này chật trội nhưng vẫn cho động vật vào trong. Chuồng trại ở đây là một gian nhà được phân chia thành nhiều khoang bằng các vách gỗ, mỗi khoang đều có 1 con ngựa, trước mặt chúng để các máng để đặt thức ăn hoặc nước uống. Chuồng ngựa này cũng vậy, bên trong có khoảng 10 con ngựa được vài người thu dọn vệ sinh và chải chuốt, chúng có chiều cao, kích thước khác nhau, cho thấy chúng là các giống ngựa có xuất xứ khác nhau
-Người anh em, trông cậu có vẻ hứng thú, muốn mua ngựa không? – Người chủ thấy Hãn nhìn vào bên trong chuồng liền đến hỏi
-Ông nói tiếng bản địa rất sõi đấy – Hãn có chút bất ngờ khi một người Hán nói chuyện với hắn
-Chẳng dấu gì cậu, tôi là kẻ bị lưu đày đến đây, cũng được mấy năm rồi – Người này nói, không ngần ngại vạch miếng vải băng đô trên đầu, để lộ ra vùng trán bị thích chữ
-Ra là thế, đúng là tôi rất hứng thú muốn xem thử. Ông có thể nói xem ông có những loại nào?
-Vừa nhìn tôi đã biết cậu có nhã hứng mà. Mời cậu vào bên trong, tôi sẽ giới thiệu cho cậu – Người này giang tay mời Hãn
Cả hai liền bước vào thăm quan bên trong. Chủ trại và Hãn đi đến chỗ từng tàu ngựa để hướng dẫn
-Cậu đến đây. Đây là một con ngựa Tai. Vóc dáng có vẻ không cân đối nhưng chúng rất dai sức, thồ hàng rất giỏi, không kén chọn thức ăn, khỏe mạnh khó bị bệnh
Hãn nhìn vào con ngựa này, con ngựa này đầu hơi to, cổ hơi nằm ngang, ngực hơi lép, bụng to, đùi chưa phát triển, thế dứng của 2 chân không vững trãi, bờm dài. Nhìn vào không thuận mắt cho lắm, Hãn mới nói
-Thứ này thồ hàng thì được nhưng chỗ tôi thích dùng trâu để làm việc đó hơn
-Có điều cậu không biết, dân các trại phía Tây Bắc rất thích có một con ngựa thồ hàng thay vì trâu. Đối với họ, đó là tự hào nên có 1 con ngựa thồ còn hơn 10 con trâu tốt
-Đó là họ, còn tôi lại muốn có một con để cưỡi hơn. Loại có thể chạy nhanh và khỏe ấy
-À, thì ra là thế. Vậy cậu có thể nhìn qua đây
Người này liền dẫn Hãn đến một khoang khác, một con ngựa cao tầm 1,6m, màu đen tuyền, có đốm trắng trên trán. Toàn thân tỏa ra khí thế hùng dũng, ngực nở, cổ rộng và dài, cơ bắp nổi rõ, bắp chân to dày vững chãi. Con vật chốc chốc lại thở một tiếng phì phò, lấy móng một chân trên đạp đạp xuống đất.
-Giới thiệu với cậu, đây là loại ngựa của Đại Hán. Thân thể cường tráng, chạy nhanh như gió, hùng dũng hiên ngang, được cưỡi trên một con bảo mã nãy thì còn gì bằng.
-Nhìn có thể là vậy, chỉ là, có vẻ rất kén chọn thức ăn
Hãn nói rồi đập tay nhẹ vào máng ngưạ phía dưới. Cỏ được để chỗ máng ngựa đều là loại cỏ tươi nhất so với các máng còn lại, và có vẻ trước đó, đồ ăn của nó là cháo gạo, do Hãn thấy còn một hạt gạo nát nhừ cạnh miệng máng
-Hề hề, cậu quả là có mắt nhìn. Phàm là ngựa càng đẹp, càng tốt thì nuôi càng tốn kém
Hãn nghe người này nói, liền có chút không vừa lòng về con ngựa này, nuôi ăn cho nó phải tốn kha khá đấy, mà hắn thì đang rất nghèo.Chợt hắn đánh mắt sang hai khoang ngựa gần đó. Một con có chiều cao thấp hơn so với con hắc mã này một chút nhưng so về cơ bắp thì không kém nhau là mấy, trông rất khỏe khoắn. Còn một con thì lùn hẳn, chỉ cao khoảng 1m3, thân hình đẹp, cân đối, ngực nở, bụng thon, chân to, bốn chân chắc khỏe, lông dày, cổ nở, nhìn rât thuận mắt, đặc biệt thứ chúng ăn chỉ là loại cỏ khô. Chủ trại ngựa nhìn theo ánh mắt của Hãn, liền cười nói
-Cậu quả là có mắt nhìn, hai con ngựa này tuy vẻ ngoài không đẹp lắm nhưng cũng là giống ngựa tốt ở đây
-Ông có thể nói rõ hơn không?
-Con lớn kia là một loại ngựa Điền, lớn lên ở các cao nguyên quanh năm mây phủ nên chúng ít bệnh, tương đối khỏe, chạy nhanh, nhưng cơ thể không được đẹp lắm, và thức ăn ngoài cỏ khô thì vẫn cần một số loại cỏ tươi khác. Còn con bên cạnh là ngựa của Hung Nô, đến được đây cũng không dễ dàng gì, ngoại trừ chiều cao thấp kém và chạy chậm hơn thì chúng rất hoàn hảo, thân hình cân đối. Đặc biệt chạy rất dai sức, và chỉ ăn thuần cỏ, dễ nuôi
-Không ngờ ông lại có hai loại ngựa tốt thế này – Hãn cảm thán nói
Dựa vào thông tin của chủ trại ngựa này, Hãn có thể xác đinh con ngựa lớn kia chính là ngựa Vân Nam, hay còn gọi là ngựa Đại Lý. Nước Đại Lý thời Hán chính là nước Điền cũ của người Bạch, cũng là một quốc gia nổi tiếng về chiến mã. Ngựa chiến từ các triều đại phong kiến Việt Nam cũng chủ yếu đến từ Đại Lý. Còn con ngựa thứ 2 không cần phải nói, chính là giống ngựa lùn Mông Cổ trứ danh chứ còn đâu, không cần nói về đặc điểm, nội đến việc nó mang người Mông Cổ bón hành các dân tộc khác từ Á sang Âu là biết sự lợi hại thế nào rồi
Điều khiến Hắn rất ngạc nhiên vì một loài ngựa từ phương Bắc xa xôi lại có thể có mặt ở Giao Chỉ được. Tuy rằng ngựa Hung Nô chậm hơn nhưng sự dai sức đến huyền thoại của nó thì không thể chối cãi. Đâu nói đến thời kỳ của Thành Cát Tư Hãn hay Hốt Tất Liệt, thậm chí ở thời Hãn Vũ thịnh thế này, nó cũng giúp người Hung Nô trở thành mối họa tồn vong với bất kì dân tộc nào, kể cả nhà Hán.
Đến mức, để chiến đấu với Hung Nô, người Hán phải thay đổi cả chiến thuật quân sự của mình, tập trung xây dựng binh chủng kỵ binh hùng mạnh. Ngựa Hung Nô tuy chạy chậm nhưng dẻo dai, cộng với chiến thuật Hit and Run thì kỵ binh Đại Hán tự nhận thua thiệt, không thể đọ lại. Ngựa Đại Hán tốt do khỏe, vạm vỡ, nhưng duy trì tốc độ rất kém, các cuộc chiến chống Hung Nô đã cho thấy rõ điều đó khi kỵ binh Hán dù bứt tốc nhưng chỉ thu ngắn khoảng cách trong chốc lát, sau đó dần dần bị lùi xa và bị các mũi tên Hung Nô bắn ngược lại triệt hạ
Người Hán đã từng nghĩ đến việc sự dụng ngựa Hung Nô để đánh người Hung Nô nhưng kết quả không khả quan vì kết quả thu được không hơn so với ngựa Đại Hán, cũng như không phù hợp với chiến thuật của họ. Thế nên để đối phó với chiến thuật của Hung Nô, người Hán cần một loại ngựa có sức vóc lớn và có lực bứt tốc nhanh và dẻo dai để làm lực lượng xung kích đánh với Hung Nô
Kỵ binh Hán được tái xậy dựng với việc sử dụng giống ngựa Đại Uyển. Giống ngựa này cao lớn, khỏe, dai sức và chạy nhanh, nhưng nuôi cũng khó khăn do yêu cầu về thức ăn và huấn luyện. Tuy là vậy, ngựa Đại Uyển lại tỏ ra đáng đồng tiền bát gạo, sự hiệu quả thấy rõ khi mà các tin chiến thắng được gửi về Trường An nhiều hơn, quân Hán cũng dần triệt tiêu nguyên khí Hung Nô, đẩy lùi họ về phía Bắc.
Điều Hãn không hiểu lắm là tại sao lũ ngựa này lại được bày bán công khai như vây. Ngựa Hung Nô là giống ngựa sinh ra để làm ngựa chiến, mà đã là ngựa chiến, việc kiểm soát phải cực kì gắt gao, lý do vì sao thì ai cũng thấy được, nhưng dường như quan quân không sờ đến. Theo lời của chủ trại, ngựa được chuyển về hậu phương, đem bán lại cho thương nhân, nhà buôn vì chúng rất hữu dụng trong dân sự, để kéo xe chở hàng rất tốt, giá cũng rẻ hơn ngựa Hán thông thường
Hãn cảm thấy tiếc cho con ngựa này, một giống ngựa sinh ra để làm chiến mã tung hoành thảo nguyên mà phải làm những công việc như ngựa thồ thì không tiếc sao được. Dù sao cũng là loại ngựa tốt, không nên để nó chết mòn tại đây.
-Đáng tiếc, hổ xuống đồng bằng lại bị chó khinh. Tôi mua 2 con này, giá cả thế nào?
-Hai con này giá cả không rẻ. Con ngựa Điền này giá 15 lạng, còn con ngựa Hung Nô lấy giá 20 lạng
-Giá đúng là “rẻ” đấy. – Hán trầm trồ
-Cậu đừng nói vậy, việc đưa chúng về đây quả rất khó khăn nên giá mới đắt
-Ừm, ông nói cũng có lý. Tôi muốn mua thêm về 2 giống ngựa này, không biết ông có thể giúp không?
-Vậy sao? Không biết cậu muốn mua thêm bao nhiêu? – Chủ trại hồ hởi nói
-Ừm…Hãn trầm ngâm rồi đưa 3 ngón tay lên
-Thêm 3 con nữa, không thành vấn đề - Người đàn ông cười
-300 con – Hãn nói
-Cái… gì?- Khuôn mặt đang tười cười bỗng biến sắc, chủ trại giật mình – cậu không đùa chứ?
-Tôi không đùa. Tôi sẽ đặt cọc cho ông trước 100 lạng. Đến được bao nhiêu trả bấy nhiêu, đến khi đủ 300 con mỗi loại thì thôi.
-Nếu thế, tôi sẽ đích thân giao đến chỗ cậu. Cậu ở nơi nào?
-An Định, tìm đến chỗ của tộc trưởng Công Xương. Có ngựa có tiền. Đây là lần làm ăn đầu tiên của chúng ta, hi vọng ngài biết cẩn trọng chất lượng
-Nhất định, nhất định.
-Mời ngài theo tôi đến lấy bạc
-Được được, mời
Chủ trại theo Hãn ra khỏi chợ, đến nơi để xe hàng. Hãn nhờ người trông coi lấy xuống 200 lạng, đặt vào tay chủ trại ngựa. Người này hí hửng mở ra xem, ánh mắt hắn dường như dát ánh bạc vì nhìn vào bên trong. Hãn nói đâu là lần đầu mua hàng, tiền thừa coi như quà ra mắt. Tên này nghe thế thì cảm tạ rối rít
-À phải rồi, tôi chưa biết tên của ông?
-Tôi tên là Lữ Tường. Cậu có thể gọi tôi là lão Mã, đây là tên mà người ở đây đặt cho tôi
-Lão Mã, tên giống với nghề đấy. Tôi tên là Hãn, tàu ngựa sắp tới đành nhờ cả vào ông vậy – Hãn lại gần vỗ vai
-Tất nhiên, tất nhiên, cậu có gì cứ căn dặn – Lão Mã cúi đầu lia lịa nói
-Phải rồi, nhất định phải có cả đực cái
-Cái này… cái này có hơi khó khăn. Có lẽ cậu không biết, những con ngựa này đều là ngựa thiến. Vốn là để tránh cơn động dục, gây chuyện cho chủ khi gặp ngựa cái. Ngựa cái cũng chẳng ai mua vì cưỡi ngựa cái ra đường chắc chắn bị cười cho thối mũi nên chúng được làm gia súc giết mổ, hoặc giữ lại để gây giống. Nếu có ngựa cái trong tàu sẽ rất khó kiểm soát vì chỉ cần ngửi thấy ngựa cái thôi là chúng đã lồng lộn lên rồi.