Một quãng đường dài, trải qua vô vàn cảnh tượng, đoàn người cũng đến được đông hải. nơi đây cách cô tô - căn cứ hải quân 1, hai ngày đường biển. nhìn sắc trời đen, những đám mây như chực chờ xà xuống, nguyễn toản quay sang nguyễn huệ nói:
“ có lẽ cơn bão đầu mùa, ngoài biển gió lớn, chúng ta vào thành tạm nghỉ ngơi vài ngày. đợi qua rồi xuất phát.”
“ được. mấy ngày nay, ta có chút suy nghĩ. cẩn thận ngẫm lại chút.” nguyễn huệ hài lòng đáp.
......
Rất nhanh đoàn người đến một khu phố. những dẫy nhà trọ san sát nhau. có thể nói, nơi đây không hề thua kém bất kỳ đâu từ bắc thành, phố hiến, kinh đô.... bởi chính sách kiểm soát chặt chẽ đường biển, mục đích là ngăn chặn thương nhân người hoa vào đầu cơ, đẩy giá lên cao, khiến dân chúng đổ xô trồng, nguồn cung dồi dào, sẽ hạ giá mua lại. khiến nhiều người vay nóng đầu tư sẽ nợ nần, phải cấm đất, bán mạng cho chúng.
Chính vì vậy, giờ đây, bất kỳ tầu thuyền nào muốn vào phố hiến cùng bắc thành đều phải đi qua đây, kiểm duyệt, làm rõ xuất xứ... sau đó, mới được xuôi theo đường sâu vào bên trong.
......
Còn đang phân vân chưa biết chọn đâu, những lời mời gọi đã vang lên, khắp nơi:
“ khách quan nghé lại dừng chân, thiên hạ mỹ thực nơi nào bằng đây.”
“ cùng nhau uống bát rượu đầy. tình thương nỗi nhớ đâu bằng quán em.”
.....
Thấy nguyễn huệ cần tĩnh lặng, hắn cười, lắc đầu từ chối. mãi cho đến khi đi tận cuối đường, thấy một quán có vẻ sạch sẽ cùng yên tĩnh. bước vào, nhìn chủ quán là một ông cụ, có vẻ chất phác, hắn nói:
“ còn chỗ không cụ?”
Cụ nam nhìn thấy khách, bỏ xuống miếng trầu đang đơm dở, hiền hòa nói:
“ còn. các cậu muốn thuê mấy phòng.”
“ cho tụi con 5 phòng đi.”
“ được.” rồi quay sang gọi đứa cháu đang mơ mơ màng màng ngủ, nói:
“ bống con, dậy, ông nhờ chút..”
Đứa bé mắt nhắm mắt mở, dụi dụi mắt, ngáp ngắn ngáp dài thưa:
“ ông gọi con có việc gì ạ...”
“ có khách nhân, con đưa mọi người lên phòng.”
Nghe vậy, đứa bé nhoẻn miệng cười, nhìn sang, thưa:
“ mọi người, vui lòng đi theo cháu ạ.”
Đoàn người khuất, lão giả khuôn mặt trở nên khô khốc, hiện rõ đầu lâu, miếng mỉm cười.
......
Chiều đó, trời mưa không dứt, những con đường đất trở nên lầy lội, mọi người cầm lấy ô, vội vã rời đi.
Bên khung cửa, hai người vừa thưởng trà, vừa quan sát. thật lâu, hắn nói:
“ mưa thì lầy lội, nắng thì bụi. mọi người đi lại vô cùng khó khắn. theo đệ nghĩ, chúng ta phải tiến hành xây dựng lại giống như bắc thành cùng thăng long.”
“ ta cũng nghĩ vậy. nhưng muốn toàn bộ bằng bê tông là một vấn đề. chi phí khá đắt đỏ, ngân khố còn phục vụ nhiều việc...” nguyễn huệ lắc đầu.
Hắn ngẫm nghĩ lúc nói:
“ tạm thời chưa xây dựng bê tông. chúng ta mỗi xã, mỗi huyện, dành ra một khu đất. tiến hành xây dựng lò đúc. vật liệu đất sét nhiều nơi có sẵn. huy động sức lực của người dân. chi phí sẽ tốn rất ít.”
“ khoan thư sức dân làm gốc, bắt nhân dân lao dịch không nên. đệ thường nói với ta, chả nhẽ lại quên.” nguyễn huệ kỳ lạ, nhìn hắn
“ haha. có lẽ nhiều chuyện. huynh không nghĩ ra. qua tết, cũng mấy tháng nữa mới đến vụ mùa. mọi người thi thoảng mới ra đồng, còn đâu lại vô cùng nông nhàn, không tận dụng nguồn lực này thì cũng lãng phí. còn tiền công thì mỗi gia đình tham gia sẽ cắt giảm thuế ruộng năm đó. việc này cũng tạo tiền đề để đẩy mạnh phủ kín ruộng hoang, còn bỏ trống....”
“ ý kiến đệ cũng được. lần này đi mới thấy nhiều vấn đề.” nguyễn huệ cười.
.....
....
Sáng hôm sau, cơn mưa lại tạnh, những con phố bắt đầu treo kín đèn. dòng người dần trở nên tấp nập. hòa vào dòng người đó, hai người bắt đầu quan sát xung quanh.
Nhàm chán, hai người rẽ vào ngồi xuống một quán nước bên đường, thuận tiện nghe ngóng mọi chuyện.
Ban đầu cũng là chỉ là những chuyện vụn vặt: nhà ai mất trộm; hôm qua hai nhà xô xát đánh nhau, con gà đẻ mấy lứa... chỉ đến khi một đâm người bước vào, còn tanh nồng mùi cá. câu chuyện mới trở lại khác lạ.
Một người da đen ngăm, cầm lấy chén trà uống ực, phàn nàn:
“ mẹ kiếp, chính với cả sách. ba ngày rồi vẫn chưa xong. cá đánh lên tươi, không cho đi cũng hỏng mất... triều đình như máu...”
Chưa nói xong, bên cạnh, đồng bọn bịt miệng, nhìn xung quanh, nói nhỏ:
“ đừng nói, nơi đây nhiều người không tiện...”
“ không, huynh để đệ nói. dù sao chuyến này xong, đệ cũng không muốn đi đánh nữa...”
Đúng lúc này, một người có vẻ nho nhã, phe phẩy quạt, tiến đến, mỉm cười:
“ huynh đài, ta có thể ngồi đây chứ...”
Lý biên cười, khà khà:
“ văn nhân bọn huynh không chê chúng tôi. ngồi xuống là vinh hạnh...” rồi quay sang chủ quán:
“ cho con thêm một cốc trà...”
“ được...”
........
Tên thư sinh tọa hạ, nhấp trà xong nói:
“ việc huynh tôi cũng nghe qua. chuyện này cũng nghe nói nhiều. cần gì phải tự làm mất nghề vậy. nếu huynh không đi đánh bắt thì làm gì được? vợ con anh nuôi kiểu gì.”
“ tôi có thể bốc vác,, làm thuê...”
“ haha. nhưng làm vậy, huynh có thấy thoải mái. người đi biển là sống phóng khoáng, vượt trên những cơn lũ lớn, tranh đấu thiên nhiên.... làm việc gò bó, huynh đài có chịu được...”
Nghe vậy, lý biên suy tư, lúc sau, lắc đầu:
“ không, nhưng làm cũng lỗ. cá để quá lâu bán không được giá...”
Tên thanh niên mỉm cười:
“ tôi có cách, chỉ cần hai tiếng có thể thông, huynh đài muốn nghe...”
Như người chết đuối vớ được cành cây, lý biên cùng đồng bọn liên tục gật đầu:
“ được, mong huynh đài chỉ giáo...”
Tên thanh niên mỉm cười, nhìn lại. lúc sau, nhận ra, lý biên móc ra chút tiền đưa lại:
“ mong huynh đài chỉ giúp.”
Nhậm lấy tiền, tên thanh niên cười:
“ việc đơn giản, huynh chỉ cần đóng thuế phi cho nhóm hải ‘ xẹo’ là được. ở chỗ ngách đông, nhà thứ hai... một tháng cũng rẻ lắm......”
Nói xong, tên thanh niên rời đi, lý biên lúc sau cũng nhanh chóng trả tiền, đứng dậy.
......
Dù lúc sau, nói vô cùng nhỏ, hiếm người nghe thấy, nhưng với hắn cùng nguyễn huệ mọi thứ đơn giản. thấy đám người rời đi. hai người đuổi theo.
Toàn bộ qua trình đưa tiền, chứng kiến, thông cảng, cả hai chứng kiến. hồ thức cũng điều tra về tất cả. đọc xong nguyễn huệ phẫn nộ.
Bang hải ‘xẹo’ kia chính là chân sau của tên huyện trưởng. việc thu thuế băng nhóm chỉ chiếm 30%, đầu to đều phải nộp lên. không chỉ một lần mà là rất lâu. tên thanh niên cũng không phải xa lạ, chính là một tên thân tín của huyện trưởng. bằng bài đẩy xuống rồi cho họ sinh cơ. nhiều người từ phẫn hận thành lo lắng. nên mặc dù vơ vét nhiều, nhưng tên quan vẫn vô cùng được lòng người.
Hắn nói:
“ mấy nơi trọng yếu, huynh cần xem xét, cử người thân tín. ngoài ra cần cho mật vệ nhìn chằm chằm. thu lợi có thể một chút, nhưng không lên vượt quá. cái kim trong bọc có ngày lòi ra. khí đó tình hình bất ổn hơn.”
“ ừm.”
....
Hai người tiếp tục thăm quan, nhưng không lâu, hàng loạt tiếng la hét thất thanh, đám đông bỏ chạy. hai người nhanh chóng luồn lách qua dòng người, đi ngược lại.
Đập vào mắt là một nhà sư ngồi giữa, hai người bên cạnh tưới dầu hỏa. ngọn lửa bật, hòa thượng dù bị đốt nhưng vẫn lần tràng hạt và bắt đầu niệm: "nam mô a di đà phật". lửa nhanh chóng thiêu